Het Commissariaat van de Media is de schrik van elke commerciële instelling die media produceert. Het zijn de waakhonden die in de gaten houden of er bijvoorbeeld niet te veel reclame op tv komt (geloof het of niet: veel zenders zitten nog lang niet aan hun max), of er geen reclame wordt gemaakt voor bijvoorbeeld bier midden op de dag en of reclame wel als zodanig wordt aangeduid. Laat dat laatste nou net een probleem zijn bij vloggers, de mensen die hun dagelijks leven vastleggen op de camera en dat online delen. Die zijn inmiddels razend populair en hebben dus ook veel invloed op de jeugd. Precies de favoriete doelgroep van veel merken, die daar gretig van gebruik maken om hun waar onder de radar aan te prijzen.
Het probleem voor het CvdM (we korten het even af) is dat ze eigenlijk niks te zeggen hebben over wat er op YouTube staat. Nog heel even in ieder geval, want met veranderende Europese regelgeving die eraan komt is dat verleden tijd, zo zei voorzitter Madeleine de Cock Buning recent in het televisieprogramma Kassa. Wanneer die regels precies gaan veranderen kan het CvdM niet zeggen.
Dat gaat het wel lastig maken voor vloggers om in ruil voor een tripje, gadget, kleding of gewoon keiharde euro’s (zoals bijvoorbeeld Monica Geuze) te zeggen hoe geweeeeeeldig product x of y is. Het mag dan nog wel, maar dan zal er geen enkele twijfel meer mogen zijn of iets reclame is of niet, net zoals op tv, radio of in de print. Dat wordt nu veel te vaak in het midden gelaten, of de relevante informatie wordt ‘verstopt’ in de geschreven tekst die onder een video staat (waarvan de videomakers donders goed weten dat die toch door het grootste gedeelte van de kijkers niet gezien wordt).
Vloggers (en streamers) hebben een tijd lang in een soort vacuum gezeten dat niet gehinderd werd door enige regelgeving. De marketing-afdelingen van bedrijven die zich (ook) op een jonge doelgroep richten hebben dat snel onderkend en maken maximaal gebruik van hoe ‘echt’ vloggers door hun kijkers worden ervaren. Het lijkt er echter op dat de gloriedagen van de sluikreclame op YouTube voorbij zijn, wat alleen maar goed is voor jongeren, die toch al snel hun helden volgen in koopgedrag en smaak en – sorry – doorgaans alles geloven, als het maar echt lijkt.
Voor de goede orde: het is ook niet zo dat alle vloggers automatisch kwaad in de zin hebben, soms weten ze niet beter of willen ze zelf duidelijkheid over wat mag, dus voor alle partijen zou het goed zijn om dit zo snel mogelijk in gang te zetten. Als iemand een flinke boete heeft gekregen (de maximale som is op dit moment 225.000 euro) dan zal de rest zich hopelijk wel twee keer bedenken voordat ze sluikreclame gaan maken. De regels zijn er überhaupt alleen maar gekomen omdat commerciële partijen de kijker of luisteraar een rad voor de ogen probeerden te draaien, dan moet je dat niet gaan herhalen met een kanaal dat nog makkelijker als authentiek wordt gezien door jongeren.
© golubovy – Fotolia.
