Het was even spannend: NASA was de communicatie kwijt met CAPSTONE. CAPSTONE staat voor Cislunar Autonomous Positioning System Technology Operations and Navigation Experiment. Met andere woorden: een soort navigatiesysteem voor de maan. Dat is belangrijk, want er komen veel maanmissies aan waarbij de ruimtevaartuigen wel wat hulp kunnen gebruiken.
CAPSTONE is een CubeSat ter grootte van een magnetron met een gewicht van 25 kilo. Een vrij klein ding dus, die als missie heeft om een soort buitenpost te zijn voor de maan ter ondersteuning van het Artemis-maanprogramma. Hij wordt in de baan rond de maan geplaatst en mag daar gaan uitzoeken hoe hij zichzelf staande houdt in die ovaalvormige baan.
NASA: “De baan zal CAPSTONE elke zeven dagen binnen een straal van 1.600 kilometer van een maanpool op zijn nabije pas en 113.000 kilometer van de andere pool op zijn hoogtepunt brengen, waardoor ruimtevaartuigen minder voortstuwingsvermogen nodig hebben om van en naar het maanoppervlak te vliegen dan andere cirkelvormige banen.”
Een soort duurzaamheidsproject dus. CAPSTONE moet zijn missie ten minste een half jaar volhouden, zodat NASA genoeg data kan verzamelen om de kenmerken van die baan rond de maan te begrijpen. Dat doet hij overigens niet helemaal alleen. Om nieuwe navigatiemogelijkheden te testen, heeft CAPSTONE een tweede speciale vluchtcomputer en radio met nuttige lading.
Die doet berekeningen om te bepalen waar de CubeSat zich in zijn baanpad bevindt. De Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) van NASA, die sinds 2009 om de maan cirkelt, zal dienen als referentiepunt voor CAPSTONE. Als dat allemaal lukt, dan kan dat betekenen dat ruimtevaartuigen niet langer afhankelijk zijn van aarde om hun locatie te bepalen.
Een vrij belangrijke ‘magnetron’ dus, waardoor de communicatie verliezen niet bepaald fijn is. Dat gebeurde echter wel: de afgelopen dagen had het apparaat een blackout en moest NASA naarstig op zoek naar een oplossing. Die heeft zich gelukkig aangediend, al heeft NASA nog geen verklaring gegeven van wat er nu precies is gebeurd.
In ieder geval zijn we weer in communicatie met dit belangrijke navigatie-communicatiemiddel, dat op dit moment onderweg is van de aarde naar de maan. Waarschijnlijk heeft het te maken met een schotel in de Verenigde Staten, want het apparaat kon wel contact maken met de schotel in Madrid.
Kijken we trouwens naar het grotere plaatje, dan zou NASA de data vanuit de satelliet ook willen gebruiken om te kijken of het realistisch is om een ruimtestation in de baan rond de maan te brengen. Een beetje zoals het ISS, maar dan in de buurt van de maan in plaats van aarde. Voordat dat allemaal zover is, duurt echter nog lang. Op dit moment is het apparaat pas een paar dagen onderweg naar de maan: wat in totaal nog wel een paar maanden in beslag zal nemen.
