​Virtual reality wordt eindelijk werkelijkheid

Als er één technologie is die veel mensen tot de verbeelding spreekt, dan is het wel virtual reality. Sinds het eind van de vorige eeuw speelt de mensheid met het idee van een door computers gegenereerde wereld. Denk aan films als Tron, The Matrix en games als Second Life. Toch is het fenomeen nooit echt helemaal van de grond gekomen. Dat zou dit jaar wel eens kunnen veranderen.

Al sinds de jaren ’80 doen we met zijn allen hard ons best iets van virtual reality te maken. Het concept is veelbelovend: door het manipuleren van onze zintuigen wanen we ons in een andere wereld. Veel pogingen ons echt te laten onderdompelen zijn echter gestrand als goedbedoelde experimenten.

Dit jaar wordt zeer waarschijnlijk een belangrijke omslag voor virtual reality. Voor een geloofwaardige ervaring moeten namelijk bepaalde technologieën bij elkaar komen. Het lijkt er sterk op dat die dit jaar flink aan momentum winnen.

1) Het display

Een van de meest voor de hand liggende voorwaarde voor geloofwaardige virtuele werelden is een goed beeldscherm. Of liever gezegd: twee beeldschermen, want voor een echte 3D-ervaring hebben beide ogen twee afzonderlijk geprojecteerde beelden nodig. Tot nu toe kwamen die twee beeldschermen altijd in de vorm van een soort helm. Het bekendste voorbeeld is de Oculus Rift, een virtual reality-helm die je een stereoscopisch 3D-beeld voorschotelt. Uniek is de krachtige sensor die je hoofdbewegingen registreert en real-time daarop het beeld aanpast. Het gevolg: je waant je daadwerkelijk in een andere wereld en je kunt letterlijk om je heen kijken.

Het project bevindt zich nog altijd in de ontwikkelfase, maar door de Facebook-overname is er nu meer dan genoeg geld voor de nodige R&D. Recent werd bekend dat de Oculus begin 2016 beschikbaar komt. En duur wordt het apparaat niet. Bedrijven als Sony, Samsung en Google ruiken nu ook het potentiële succes en hebben al eigen varianten aangekondigd.

2) Invoerapparaten

Een virtual reality komt pas echt tot leven als je ook geloofwaardig met die wereld kunt interacteren. Een simpele gamepad komt de ervaring niet bepaald ten goede.

De industrie experimenteert volop met invoerapparaten die een realistische interactie mogelijk maken. Een goed voorbeeld is Leap Motion, een sensor die handbewegingen nauwkeurig registreert en samenwerkt met onder andere de Oculus Rift. Ook Sixense bouwt sensoren die samenwerken met VR-systemen, waarmee je bijvoorbeeld lichtzwaardgevechten voert alsof je middenin een Star Wars-film zit. Fabrikant Ultrahaptics, ten slotte, bouwt een systeem waarmee je haptische feedback krijgt midden in de lucht. Het resultaat is een gevoel alsof je daadwerkelijk iets aanraakt.

3) Vastleggen van echte omgevingen

Natuurlijk kun je virtual reality-werelden uit het niets creëren, maar voor sommige toepassingen is het nodig om juist uit te gaan van bestaande omgevingen. Voor het recreëren van een virtuele woning bijvoorbeeld. Daarvoor zijn apparaten nodig die de werkelijke wereld vastleggen en omzetten in een 3D-omgeving. Momenteel leveren diverse fabrikanten als Immersive Media, Jaunt VR en Giroptic hier zeer complete oplossingen voor. Dat maakt de creatie van virtuele werelden een stuk eenvoudiger. Een kip-ei-probleem is daarmee opgelost, want zonder goede content is het voor hardwarefabrikanten zijn investeringen in R&D minder interessant.

4) Betere virtuele werelden

Virtual reality is natuurlijk nergens zonder goede, geloofwaardige virtuele werelden. Eerste-generatieproducten als Second Life hebben alvast een inkijkje gegeven in de mogelijkheden. En momenteel verschijnen er nog veel geavanceerdere werelden, zoals High Fidelity. De interacties die je daar met elkaar aangaat zijn veel rijker. Voornamelijk vanwege de ondersteuning van allerlei hardware voor het overdragen van bijvoorbeeld lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen. Die interactie is enorm belangrijk voor de geloofwaardigheid van de ervaring. Volgens onderzoekers is namelijk 80 procent van onze communicatie non-verbaal.

Magic Leap experimenteert momenteel met het projecteren van realistische 3D-objecten in echte situaties. Dankzij het nauwkeurig ‘mappen’ van de lichtinval in de echte ruimte kunnen zij daaraan virtuele objecten toevoegen die niet tot nauwelijks van echt zijn te onderscheiden. Deze technieken maken virtuele werelden veel dynamischer en aantrekkelijker dan voorheen mogelijk was.

5) VR en Smartphones

Je zou het misschien niet direct verwachten, maar smartphones en virtual reality gaan steeds beter samen. De grafische kracht van mobiele telefoons is met sprongen vooruitgegaan en ligt op een hoger niveau dan gameconsoles van enkele jaren geleden. De eerste VR-toepassingen zijn er al. Google Cardboard, bijvoorbeeld, maakt op ingenieuze wijze gebruik van de kleine vormfactor en het beeldscherm. In een goedkope bril van karton en twee lensjes plaats je je smartphone die vervolgens twee beelden projecteert. Het resultaat is een soort betaalbare maar absoluut bruikbare VR-helm. De gadget wordt nu al door de GGZ in Friesland gebruikt voor het behandelen van patiënten met een angststoornis.

Een andere innovatie komt van Samsung. De Zuid-Koreanen maakten in samenwerking met Oculus een VR-bril op basis van hun Note 4-phablet. De ervaring is wellicht iets minder realistisch dan op de Oculus Rift zelf, maar het draagbare en draadloze karakter maakt het een sexy en relatief toegankelijke gadget.

Dit jaar gaat de techwereld grote stappen maken op virtual reality-gebied. De benodigde tools en technologieën zijn inmiddels volwassen. Deze ontwikkeling gaat ongetwijfeld veel betekenen, niet alleen voor de game-industrie. Denk ook aan toepassingen in de gezondheidszorg, telepresence en allerlei educatievormen.

Deze blogpost is geschreven door Mark Raben, Head of Customer Innovations bij SAP Nederland.