05.10.2023
Technology

​Ruimtetelescoop James Webb fotografeert bijzondere planetenparen

By: Laura Jenny

BlogTechnology

Zijn planeten net als zwanen? Als ze eenmaal hun levenspartner hebben gevonden, dan laten ze die niet meer los? Je zou het bijna denken als je de nieuwe bevindingen hoort op basis van de kiekjes van de James Webb ruimtetelescoop. Die fotografeerde planeten zo groot als Jupiter (de grootste planeet in ons zonnestelsel), die in paren lijken te reizen.

Nieuwe foto van James Webb

Mooi is hij he, die afbeelding boven dit artikel? Het is alleen niet helemaal realistisch: eigenlijk doen wetenschappers met de kiekjes van James Webb hetzelfde als sommige telefoons doen om te zorgen dat uiteindelijk de beste foto eruitkomt: heel veel plaatjes op elkaar leggen. De bovenstaande afbeelding is een mozaiek van 700 afbeeldingen die Webb in een week schoot. Het is ook gigantisch: een ruimteschip zou vier jaar nodig hebben om van de linkerkant van die afbeelding naar de rechterkant te reizen. En dan ook nog op lichtsnelheid.

Het kiekje is een pracht, maar het gaat natuurlijk om die planetenparen die te zien zijn. Astronomen hebben geen idee waar ze naar kijken, behalve uiteraard weer een prachtige foto van de telescoop die bijna twee jaar in de ruimte verkeert. Het is ook niet maar één paartje dat de telescoop op de gevoelige plaat legde: het zijn er wel een stuk of 80, allemaal reizend in paren. Ze worden ‘JuMBO’s’ genoemd: Jupiter Mass Binary Objects.

Orion Nebula

Er wordt gedacht dat het eigenlijk geen planeten zijn, maar een soort mislukte sterren. Ze komen mogelijk uit de buurt van de ‘kraamkamer’ van sterren, maar hun dichtheid was misschien onvoldoende om echt een ster te worden. Of ze zijn door sterren weggedrukt: en misschien wel een combinatie ervan. Echter kunnen we dit geen wetenschap noemen, want het is slechts iets wat astronomen het meest waarschijnlijk achten. Met andere woorden: ze weten het eigenlijk niet.

Tegen de BBC zei professor en ESA-medewerker Mark McCaughrean: “Gasfysica suggereert dat je objecten met de massa van Jupiter niet kunt maken, en we weten dat afzonderlijke planeten uit stersystemen kunnen worden geschopt. Maar hoe schop je paren van deze dingen samen eruit? Op dit moment hebben we daar nog geen antwoord op. Dat is iets voor theoretici.”

Een zweem in de lucht

Ondertussen blijft de Webb zich volop richten op de Orion Nebula, wat de dichtstbijzijnde geboorteplek van sterren is vanaf de aarde. Je kunt het zelfs zien als je naar de lucht kijkt, al zie je dat vooral als een soort zweem in de lucht. Wil je het vinden, dan moet je laag in de Orion-constellatie kijken: het is als het ware het zwaard’ van de Griekse jager waarnaar het is vernoemd. Astronomen zullen nog wel even tijd nodig hebben om te onderzoeken hoe het toch kan dat deze planeten in paren zijn weggestuurd door de sterren, maar misschien kan James Webb in de toekomst helpen met die antwoorden.

Share this post