Het is nog nooit gelukt om direct de massa van een dwergster te meten, maar het is nu toch zover. Niet de Webb, maar ruimtetelescoop Hubble kreeg het voor elkaar om zo’n ster te wegen. Maar, hoe pak je zoiets aan?
Wat werd gemeten is een witte dwergster. Dat is een ster is is opgebrand, namelijk een soort zombiester. Het klinkt alsof de ster dan nog weinig interessant is, maar hij gloeit dan juist wit. Er zijn er waarschijnlijk 10 miljard in alleen al ons melkwegstelsel. Dit soort witte sterren geven een tof inkijkje in de evolutie van sterren. Het is bijvoorbeeld ook het voorland van de zon.
Je hebt in de ruimte natuurlijk geen weegschaal hangen, dus je moet dat creatief oplossen. De onderzoekers hebben gekozen voor de relativiteitstheorie van niemand minder dan Albert Einstein. Onderzoekers hebben het eerder ook gedaan, maar dan met de gravitatiewet van Newton bij een witte dwerg in een dubbelstersysteem. Hierbij werd dan de ene ster die naast de andere ster stond vergeleken. Dat gaat nu niet lukken, want dit was slechts één witte dwerg die op zichzelf staat. De ster heet LAWD 37. De zombiester brandde 1 miljard jaar geleden uit. Hij staat op vijftien lichtjaar afstand bij ons vandaan, dat is heel kort.
De dwergster is gewogen door de zogeheten gravitationele microlensing van de ster te bekijken. Je gebruikt het licht van sterren die verder staan. Elke keer dat de ster die je wil onderzoeken voor zo’n ster langsgaat, zorgt zijn zwaartekracht dat het licht buigt van de verder staande, lichtgevende ster. Het licht wordt daardoor minder helder. De onderzoekers gebruikten volgens Scientias de ruimtetelescoop Gaia om te kijken wanneer dat gebeurde. Via de ruimtetelescoop Hubble werd de positie van de verre ster voor mindere jaren bekeken en werden de afbuigingen gemeten om zo het gewicht van LAWD 37 te bepalen.
Hoe zwaar een ster is, dat geef je niet aan in kilo. Dat geef je aan in massa: LAWD 37 is 0,56 keer de massa van onze zon. En de massa van de zon is 1,989E30 kg, dus dat is flink wat massa. De onderzoekers hebben meteen de smaak te pakken: ze zijn ook bezig om de LAWD 66 te meten. Echter gaat daar waarschijnlijk jaren overheen. Maar het idee is wel tof: zowel Gaia, Hubble als hun eigen knappe koppen te combineren om zo als een soort weegschaal te dienen voor sterren. What’s next, een soort wearable creëren?
