Het brandende ruimtepuin dat deze week te zien was in ons land, liet een glimp zien van de toenemende drukte in de ruimte. Het snelgroeiende aantal satellieten levert een aantal urgente maatschappelijke kwesties op, waarop de politiek met spoed een antwoord moet formuleren.
Afgelopen woensdagnacht waren in Nederland lichtstrepen te zien, die waarschijnlijk werden veroorzaakt door satelliet-lanceerraketten die verbrandden in de atmosfeer. Dit fenomeen zal de komende jaren steeds vaker voorkomen, want het aantal satellieten stijgt explosief. Het zijn er nu ongeveer 10.000 en daar zullen nog vele duizenden bijkomen.
Het groeiend aantal satellieten en ruimtepuin leidt tot urgente maatschappelijke kwesties, waarvoor meer aandacht moet komen in de politiek. Ten eerste neemt de kans op botsingen in de ruimte toe, wat kan leiden tot uitval van satellieten of verstoring van signalen.
Daarnaast is er natuurlijk ook een commercialisering gaande van de ruimte. Een groot deel van de recente satellieten is in handen van een klein aantal commerciële partijen, zoals Starlink. Daarmee ligt toegang tot technologie die onmisbaar is voor onze samenleving, zoals navigatie en communicatie, in handen van een klein aantal partijen die niet het publieke belang vooropstellen, maar het commerciële belang. Het geeft de betreffende bedrijven bovendien groeiende onderhandelingsmacht op het geopolitieke toneel.
Een ander zorgpunt is de toenemende militarisering van de ruimte. De ruimte wordt een steeds belangrijkere plek in oorlogsvoering. Vanwege het belang van satellieten voor het functioneren van samenlevingen wordt het bijvoorbeeld interessant voor strijdende partijen om elkaars satellieten uit te schakelen. Verschillende landen zijn al aan het testen met antisatellietwapens.
Het Rathenau Instituut roept dan ook politici en beleidsmakers op om met spoed na te denken over onze strategische onafhankelijkheid in de ruimte. Investeringen van Nederland en Europa zijn nodig, net als aanscherpingen van het internationale ruimterecht, en toezicht op de naleving ervan.
