Amerika wil terug naar de maan. De plannen daarvoor zijn door de NASA al in een vergevorderd stadium. Met de zogenoemde Artemis missie zou in 2025 al de eerste bemande reis naar de maan moeten plaatsvinden. Door diverse vertragingen en problemen is het echter hoogst onzeker of die deadline gehaald zal worden. Voor de Artemis missie werkt NASA al sinds 2021 samen met SpaceX. Het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk werkt aan de ontwikkeling van de maanlander, gebaseerd op het Starship ruimteschip. NASA heeft nu besloten om op zoek te gaan naar een mogelijk alternatief.
Gisteren heeft NASA officieel een oproep gedaan aan commerciële ruimtevaartbedrijven om plannen voor een maanlander waarmee mensen vervoerd kunnen worden te ontwikkelen. De bedrijven die naar de opdracht willen meedingen moeten in staat zijn om de maanlander in 2026 of 2027 te kunnen opleveren. Dat is althans nog een indicatieve deadline. Het plan is om eind deze maand een ontwerp-oproep uit te brengen, dat later dit voorjaar uitgewerkt zal worden tot een definitieve oproep.
In oktober is een wetsvoorstel ingediend dat NASA min of meer zou verplichten een tweede bedrijf te kiezen om een maanlander voor Artemis te ontwikkelen. Die verplichting werd echter niet opgenomen in de begroting voor 2022. Wat er wel in stond is dat het ruimteagentschap de volledige $ 1,195 miljard die het had gevraagd om maanlanders te ontwikkelen, zou gaan krijgen. De verwachting is dat de definitieve begroting in de komende weken goedgekeurd zal worden. Vooruitlopend daarop heeft NASA nu dus alvast bedrijven opgeroepen voorstellen voor een tweede maanlander te ontwikkelen.
Een belangrijke reden voor het laten ontwikkelen van een tweede maanlander is het feit dat NASA, zoals het oorspronkelijk dus ook de bedoeling was, meerdere alternatieven wil hebben om mee naar de maan te gaan.
In de oorspronkelijke plannen van de NASA voor nieuwe bemande maanvluchten, was het al de bedoeling om meerdere bedrijven een maanlander te laten ontwikkelen, maar het kreeg daarvoor aanvankelijk niet genoeg budget. In 2021 werd de opdracht, ter waarde van bijna 3 miljard dollar, aan SpaceX gegund. Concurrent Blue Origin, van Jeff Bezos, dat ook een ruimtevaartuig voor een maanlander ontwikkelde, viste daardoor achter het net. Dat viel niet bepaald goed bij Bezos en zijn Blue Origin, dat vervolgens besloot te gaan protesteren tegen de keuze van NASA.
Origin Bezos’ ruimtevaartbedrijf claimde dat de NASA in strijd met de wet handelde door de opdracht voor de bouw van de maanlander uiteindelijk maar aan één bedrijf te gunnen. In de aanbesteding stond namelijk dat de NASA de voorkeur gaf aan het uitbesteden van de opdracht voor de bouw van een Maanlander aan meerdere aanbieders. Iets dat bij grote aanbestedingen op zich heel normaal is, samenwerkende leveranciers. Dat protest liep echter op niets uit. Blue Origin besloot daarop naar de rechter te stappen, maar ving ook daar bot. Het leidde wel ertoe dat het Artemis-project door het juridisch geharrewar tijdelijk stilgelegd moest worden, en dus nog meer vertraging opliep.
De kans is groot dat Blue Origin nu ook weer zal gaan meedingen om een maanlander te ontwikkelen. Ze zijn immers al aardig op weg. Hopelijk is de rancune bij de NASA niet zo groot dat de offerte van Bezos ook een tweede keer buiten de boot valt.
