Technology10.12.2021

​Nasa gaat met röntgentechnologie op zoek naar zwarte gaten


Zwarte gaten zijn nog steeds één van de meest mysterieuze dingen uit de ruimte. Het zijn grote zwarte tunnels die alles opzuigen in hun weg, maar tegelijkertijd zie je eromheen de prachtigste kleuren. Wetenschappers vinden zwarte gaten heel interessant, omdat ze veel kunnen zeggen over hoe het heelal is ontstaan.

Reden genoeg om er nog meer onderzoek naar te doen en dat doet NASA graag van dichtbij. Niet te dichtbij, want ze schijnen een grote aantrekkingskracht te hebben… Nu heeft NASA hiervoor een nieuwe telescoop in de ruimte gelanceerd, met een beetje hulp van SpaceX.

SpaceX en NASA

SpaceX is de laatste tijd wat minder positief in het nieuws met Elon Musk die te machtig zou zijn en SpaceX dat failliet zou kunnen gaan als die Raptor-motoren niet wat sneller gemaakt worden, maar het heeft ook iets goed gedaan. De NASA-telescoop voor het onderzoek is goed gelanceerd dankzij het private ruimtebedrijf.

Die telescoop moet de röntgenstralen rondom zo’n zwart gat in kaart gaan brengen. Dit zou wetenschappers namelijk meer handvatten bieden wanneer ze conclusies trekken over hoe zo’n zwart gat nu precies ontstaat. Ook kan er zo gekeken worden hoe een supernova tot stand komt.

Het verschil tussen die twee is dat een zwart gat een grote massa is die in een te kleine oppervlakte is gepropt (een beetje zoals YouTube-kat Maru), en een supernova is een gigantische bal met exploderend gas. Kortom, de verschillen zijn groot, maar in hoe ze ontstaan zijn volgens wetenschappers veel overeenkomsten te vinden.

IXPE-telescoop

Vandaar dat die telescoop genaamd IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) van NASA tot veelzeggende bevindingen kan leiden over beide ruimteverschijnselen. Zo wil het zien of het nou vooral het zenden of het absorberen is van röntgenstraling rondom zo’n zwart gat. De telescoop gaat daarbij niet al te ver: hij gaat in een baan van 550 kilometer boven ons. Sterker nog, het zijn er eigenlijk drie, want samen kunnen ze van verschillende kanten een ‘beeld’ maken.

Nu denk je wellicht: röntgen is toch niet zo heel modern, hoezo bestond dit nog niet? Er zijn wel degelijk telescopen van NASA die met röntgen werken, maar deze pakt het net even anders aan. De richting van stralen is in dit onderzoek juist belangrijk en dat kon bij eerdere varianten niet worden aangetoond. Het is de bedoeling dat de IXPE volgende maand live gaat en dan twee jaar actief is. Bij verlenging van de missie kan dit zelfs wel twintig jaar worden.

Zwarte gaten

Kijkend naar de Hubble die maar niet met pensioen lijkt te gaan, is het aannemelijk dat NASA het niet bij slechts twee jaar laat. De IXPE is ook al sinds 2017 in ontwikkeling (en kostte maar liefst 166 miljoen euro). Zonde om dat zo snel al weg te doen. Bovendien weet je maar nooit wat zo’n telescoop nog tegenkomt na die twee jaar, wat wetenschappers op een heel ander pad zou kunnen zetten als het om zwarte gaten gaat.

Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

...

Verder lezen over NASA

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

NASA lanceert NASA AI Earth Copilot, waarmee je eigenlijk toegang krijgt tot NASA’s gigantische database aan informatie.

Online15.11.2024

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

Het klinkt heel tof om hooggeplaatst te zijn bij NASA, maar we zouden momenteel niet willen ruilen met de mensen die die positie bekleden. Er is nogal een heet hangijzer dat moet worden aangepakt.

Technology13.08.2024

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

Het was de bedoeling dat de rover mee zou reizen naar de maan om op het wat minder bekende gedeelte te zoeken naar water, maar NASA trekt de stekker eruit.

Technology18.07.2024

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

Verder lezen over Space

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

et ruimtebedrijf schoot om ongeveer half 3 vanmiddag (Nederlandse tijd) Starship met de Super Heavy de ruimte in, om de twee vervolgens uit elkaar te laten gaan, waarna Super Heavy met de twee armen werd opgevangen.

Technology13.10.2024

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Een astronaut genaamd Matthew Dominick, die keek vanuit het raam van de Dragon Endeavour bekeek het Noorderlicht eens van de andere kant.

Technology10.10.2024

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Het is gedaan: de eerste ruimtewandeling door een privébedrijf en privépersoon is een feit. SpaceX kan over een succes spreken met Polaris Dawn.

Technology12.09.2024

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

SpaceX doet deze week een spannende missie waarvoor we allemaal onze adem inhouden. Nou ja, behalve de astronauten zelf: die moeten vooral doorademen tijdens hun ruimtewandeling.

Technology26.08.2024

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis