Zwarte gaten zijn nog steeds één van de meest mysterieuze dingen uit de ruimte. Het zijn grote zwarte tunnels die alles opzuigen in hun weg, maar tegelijkertijd zie je eromheen de prachtigste kleuren. Wetenschappers vinden zwarte gaten heel interessant, omdat ze veel kunnen zeggen over hoe het heelal is ontstaan.
Reden genoeg om er nog meer onderzoek naar te doen en dat doet NASA graag van dichtbij. Niet te dichtbij, want ze schijnen een grote aantrekkingskracht te hebben… Nu heeft NASA hiervoor een nieuwe telescoop in de ruimte gelanceerd, met een beetje hulp van SpaceX.
SpaceX is de laatste tijd wat minder positief in het nieuws met Elon Musk die te machtig zou zijn en SpaceX dat failliet zou kunnen gaan als die Raptor-motoren niet wat sneller gemaakt worden, maar het heeft ook iets goed gedaan. De NASA-telescoop voor het onderzoek is goed gelanceerd dankzij het private ruimtebedrijf.
Die telescoop moet de röntgenstralen rondom zo’n zwart gat in kaart gaan brengen. Dit zou wetenschappers namelijk meer handvatten bieden wanneer ze conclusies trekken over hoe zo’n zwart gat nu precies ontstaat. Ook kan er zo gekeken worden hoe een supernova tot stand komt.
Het verschil tussen die twee is dat een zwart gat een grote massa is die in een te kleine oppervlakte is gepropt (een beetje zoals YouTube-kat Maru), en een supernova is een gigantische bal met exploderend gas. Kortom, de verschillen zijn groot, maar in hoe ze ontstaan zijn volgens wetenschappers veel overeenkomsten te vinden.
Vandaar dat die telescoop genaamd IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) van NASA tot veelzeggende bevindingen kan leiden over beide ruimteverschijnselen. Zo wil het zien of het nou vooral het zenden of het absorberen is van röntgenstraling rondom zo’n zwart gat. De telescoop gaat daarbij niet al te ver: hij gaat in een baan van 550 kilometer boven ons. Sterker nog, het zijn er eigenlijk drie, want samen kunnen ze van verschillende kanten een ‘beeld’ maken.
Nu denk je wellicht: röntgen is toch niet zo heel modern, hoezo bestond dit nog niet? Er zijn wel degelijk telescopen van NASA die met röntgen werken, maar deze pakt het net even anders aan. De richting van stralen is in dit onderzoek juist belangrijk en dat kon bij eerdere varianten niet worden aangetoond. Het is de bedoeling dat de IXPE volgende maand live gaat en dan twee jaar actief is. Bij verlenging van de missie kan dit zelfs wel twintig jaar worden.
Kijkend naar de Hubble die maar niet met pensioen lijkt te gaan, is het aannemelijk dat NASA het niet bij slechts twee jaar laat. De IXPE is ook al sinds 2017 in ontwikkeling (en kostte maar liefst 166 miljoen euro). Zonde om dat zo snel al weg te doen. Bovendien weet je maar nooit wat zo’n telescoop nog tegenkomt na die twee jaar, wat wetenschappers op een heel ander pad zou kunnen zetten als het om zwarte gaten gaat.
