Technology07.11.2021

​Kan een robot een gevoel van ethiek hebben?


We weten inmiddels dat robots snel informatie kunnen verwerken en dus snel beslissingen kunnen nemen. Maar wat daarbij wel eens vergeten wordt, dat is dat wij niet alleen beslissingen nemen op basis van feiten. We hebben emoties en ethiek. Precies twee dingen die je moeilijk kunt toevoegen aan een robot. Dit is hoe een robot toch een gevoel van ethiek kan hebben.

Ethische dilemma’s

Stel dat een robot een piloot is. Hij weet hoe hard hij mag vliegen, welke kant op, misschien ook nog wel wat hij moet doen om botsingen met andere vliegtuigen te voorkomen. Maar wat als het misgaat? Wat als de robot voor een moreel dilemma komt te staan? Je kunt daarop niet alleen acteren door je op de feiten te richten. Een ander dilemma dat vaak ter sprake komt is dat van de zelfrijdende auto. Misschien wijkt de auto uit voor een kind, maar botst hij daardoor met een bejaarde. Welke keuze maak je dan?

Wanneer het gaat om robotethiek, dan wordt er vaak verwezen naar Isaac Asimov. Hij is de man die al in 1942 in een kort verhaal drie ‘wetten’ voor robots voorstelde. Het zijn:

  1. Een robot mag geen mens pijn doen of door interactie zorgen dat een mens pijn lijdt
  2. Een robot moet aan de regels voldoen die een mens heeft vastgelegd, behalve wanneer deze in strijd zijn met de eerste wet
  3. Een robot moet zijn eigen voortbestaan beschermen zolang dit niet in strijd is met de eerste of tweede wet.

Robots

Nu stelde Asimov dat zich zo voor voor het jaar 2015, maar nog steeds zijn ze in zekere mate wel van toepassing. Alleen moeten ze verder worden doorontwikkeld, zeker op het moment dat we robots steeds meer inzetten voor defensie of in de zorg. Het feit dat mensen soms bang zijn voor robots zit hem niet in of de robot wel het werk doet waarvoor hij is opgeleid: mensen zijn bang voor de ‘gedachten’ van robots, denkende aan een soort iRobot. Pas als mensen begrijpen dat robots succesvol zullen zijn bij ethische kwesties, zal de maatschappij ze accepteren.

Er wordt vandaag de dag veel onderzoek gedaan naar wat er precies voor intelligentie nodig is voor een robot om ethische beslissingen te nemen en hoe je dat het apparaat vertelt of voorprogrammeerd. Zo is er bijvoorbeeld een medicatierobot genaamd Nao die ouderen helpt hun medicijnen te geven. Wat doet zo’n robot als iemand weigert zijn medicatie te nemen? Het kan niet goed voor iemand zijn om een dosis te skippen, maar het komt tegelijkertijd enorm dreigend over als de robot wat strenger optreed en iemand toch dringend verzoekt de medicatie wel te nemen.

Machine learning

Via machine learning wordt Nao geleerd met meerdere van dit soort situaties om te gaan. Dat kan vooral door de robot zoveel mogelijk situaties voor te schotelen. De vraag is alleen: is het verstandig om een robot allemaal bestaande situaties voor te kauwen en hem dus eigenlijk oude beslissingen te laten herhalen, of moet je hem ruimte geven zelf een beslissing te laten nemen? Ook daarover zijn onderzoekers het nog niet eens. Vooral veel mensen in juridische zaken zijn voorstander van het laten baseren van de beslissingen op eerdere beslissingen, omdat je dan altijd kunt herleiden waarom een besluit is genomen.

Uiteindelijk is het dus niet zozeer de vraag of een robot een gevoel van ethiek kan hebben: het is de vraag in hoeverre wij robots überhaupt ruimte geven om zelf iets te bedenken. Zolang we het daar met zijn allen niet over eens zijn, zal de ontwikkeling van robots waarschijnlijk toch iets minder snel gaan dan we zouden willen.

Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

...

Verder lezen over Kunstmatige Intelligentie

ChatGPT gaat strijd aan met Google: start eigen zoekmachine

Enerzijds omdat jongeren bijvoorbeeld al vaker zoeken via social media zoals TikTok en Instagram, maar binnenkort ook omdat AI-bonzen zich er nu mee gaan bemoeien.

Search01.11.2024

ChatGPT gaat strijd aan met Google: start eigen zoekmachine

Microsoft stelt release van AI-meekijker Recall weer uit

Eerst leek de wereld er nog niet klaar voor en nu is het juist Microsoft zelf dat er niet klaar voor is. Recall is weer uitgesteld.

Artificial Intelligence31.10.2024

Microsoft stelt release van AI-meekijker Recall weer uit

Een kwart van het programmeerwerk bij Google wordt gedaan door AI

Van alle nieuwe code die momenteel bij Google wordt gemaakt schijnt een kwart te zijn gemaakt door computers, in plaats van mensen.

Artificial Intelligence30.10.2024

Een kwart van het programmeerwerk bij Google wordt gedaan door AI

De toekomst van leren: KLM en de impact van AI

Tijdens een Communitydag georganiseerd door NPULS sprak Timothy Druiventak van KLM.  Zijn lezing ging over over de rol van leren in het oplossen van zakelijke problemen bij KLM, met name in de context van technologie en kunstmatige intelligentie (AI).

Artificial Intelligence29.10.2024

De toekomst van leren: KLM en de impact van AI

Apple Intelligence komt ook naar jouw iPhone

Binnenkort kun je Apple’s AI ook gebruiken op jouw iPhone. Hoewel, ‘binnenkort’: dit is pas in april 2025, dus nog een klein half jaar van nu.

Mobile29.10.2024

Apple Intelligence komt ook naar jouw iPhone

Air France-KLM legt fundament voor AI met sterk metadatamanagement

Metadatamanagement is de sleutel tot het ontsluiten van de waarde van data. Air France-KLM bouwde met behulp van het Data Intelligence Platform van SAP-partner Collibra een ‘data catalog’. Hiermee kunnen gebruikers snel achterhalen welke data beschikbaar zijn, waar deze te vinden zijn en wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit.

Technology28.10.2024

Air France-KLM legt fundament voor AI met sterk metadatamanagement

Wees niet bang voor Yahoo boys, maar voor deepfake lovers

Kinderen worden erdoor gechanteerd, Taylor Swift nagedaan, maar er is nu nog een nieuwe variant: de deepfake lover.

Artificial Intelligence25.10.2024

Wees niet bang voor Yahoo boys, maar voor deepfake lovers

Van Yahoo boy naar Yahoo bot
Wat als een tiener zijn leven beëindigt door een AI-chatbot?

In veel gevallen gaat het goed en kunnen we er veel uithalen, maar er zijn momenten waarop AI onze grote vijand is. Bijvoorbeeld bij een tiener in de Verenigde Staten.

Artificial Intelligence24.10.2024

Wat als een tiener zijn leven beëindigt door een AI-chatbot?

Verder lezen over Robot

Vernieuwing van de magazijncultuur: Kan automatisering zorgen voor een verbeterde werkomgeving?

In de snel veranderende magazijn sector, waar efficiëntie en doorvoer centraal staan, krijgt werkcultuur vaak niet de hoogste prioriteit. Jongere generaties, met name Gen Z, beschouwen banen in de industrie, zoals magazijnwerk, vaak als stijf en missen de flexibiliteit die ze belangrijk vinden in hun carrière. Nu fysiek en emotioneel welzijn steeds belangrijker worden in het arbeidsproces, voelen magazijnen de druk om niet alleen de werkomstandigheden te verbeteren, maar ook aantrekkelijker te worden als werkplek.

Technology31.10.2024

Vernieuwing van de magazijncultuur: Kan automatisering zorgen voor een verbeterde werkomgeving?

Was alles op Tesla’s We, Robot-event nep?

Als je een presentatie houdt in een Hollywood-studio, dan weet je dat de kans groot is dat je met veel neppigheid te maken krijgt. Of niet, Tesla?

Events22.10.2024

Was alles op Tesla’s We, Robot-event nep?

Deze Buzz Lightyear is zo realistisch dat je geen films meer nodig hebt

Nu kunnen speelgoedmakers dat natuurlijk ook al heel lang maken, maar de Buzz Lightyear ‘robot’ die nu is gemaakt, die is wel heel realistisch.

Gadgets20.10.2024

Deze Buzz Lightyear is zo realistisch dat je geen films meer nodig hebt

Deze knuffelmarmot is stiekem een robot

Casio, bekend van de horloges, heeft een heel andere gadget in petto: een knuffelhamster. Maar er komt wel tech bij kijken: het is een robot.

Gadgets12.10.2024

Deze knuffelmarmot is stiekem een robot

Bizar: Deze robot heeft een hand als Thing van de Addams Family

Robots hebben vaak handen die gewoon aan hun arm zitten: handig met alle elektriciteitsdraden natuurlijk. Een nieuwe robot doet het helemaal anders: hallo Thing!

Technology30.09.2024

Bizar: Deze robot heeft een hand als Thing van de Addams Family

Robot met losse handjes
Robottaxi’s blijken lang niet zulke brokkenpiloten als mensen

Robottaxi's blijken vrij capabel: robottaxi’s zouden 73 procent minder ongelukken veroorzaken dan auto’s met menselijke chauffeur.

Automotive11.09.2024

Robottaxi’s blijken lang niet zulke brokkenpiloten als mensen

Mens-achtige robot Atlas is beter dan jij: kan push-ups

Boston Dynamics is nog goed aan het onderzoeken wat zijn nieuwe elektrische robot allemaal kan: elektrische Atlas verrast nu met push-ups.

Technology23.08.2024

Mens-achtige robot Atlas is beter dan jij: kan push-ups

Sigaretten op het strand? Deze robot ruimt ze op

Sigaretten op het strand: het is heel goor. Gelukkig zijn er mensen die ze op een juiste manier deponeren, en gelukkig zijn er robots om het vuile werk op te knappen.

Technology22.07.2024

Sigaretten op het strand? Deze robot ruimt ze op