Wanneer een vulkaan uitbarst, zoals de Etna op dit moment doet, of de dreigende uitbarsting op IJsland, dan levert dat doorgaans spectaculaire beelden op. Soms ook pijnlijke of trieste beelden, zoals twee jaar geleden op La Palma, waar een groot deel van het eiland onder de lava bedolven werd en duizenden mensen huis en haard verloren.
Onderwater vulkaanuitbarstingen worden vaak niet eens opgemerkt. Tenzij die uitbarsting het wateroppervlak bereikt. Dat gebeurde onlangs in de Stille Zuidzee, vlak bij het Japanse eiland Iwo Jima. Die uitbarsting leidde tot het ontstaan van een nieuw stukje land. Ofwel, Japan heeft er weer een eilandje bij, zonder dat het daarvoor een ander land hoefde binnen te vallen.
Van het exacte moment dat de onderzeese vulkaan haar lava boven water opstapelde zijn geen beelden, maar wel van kort daarna, toen de uitbarsting nog in volle gang was. En die beelden zijn best wel spectaculair.
Het nieuw ontstane vulkanische eiland is uiteraard nog lang niet bewoonbaar. Daarvoor is het gesteente niet alleen nog veel te heet en instabiel, de kans bestaat natuurlijk dat de vulkaan binnenkort nog meer lava en gesteente gaat uitspuwen.
Heel erg groot is het nieuwe eiland nog niet. Met een diameter van zo’n 100 meter is het niet veel groter dan een of een paar voetbalvelden. Aangezien de vulkaan die het eiland ‘baarde’ nog altijd actief is, kan de omvang en hoogte van het nieuwe eiland nog groeien.
Een eiland dat door een vulkaanuitbarsting ontstaat is uiteraard niet uniek. Er zijn duizenden onderzeese vulkanen waarvan er velen nog actief zijn. Ook de eilanden van Hawaï zijn ontstaan door vulkaanuitbarstingen, zo’n vijf miljoen jaar geleden weliswaar. Tot op de dag van vandaag zijn een aantal vulkanen die Hawaï en de zeven andere eilanden gevormd hebben, nog steeds actief.
Bovendien, zo stellen wetenschappers telt de aarde veel meer onderzeese dan zogenoemde landvulkanen. Er zijn zelfs geologen die er van uit gaan dat er voor elke potentieel nog actieve vulkaan op land, honderden onderzeese potentieel actieve vulkanen zijn. Als je weet dat er op dit moment zo’n 1350 potentieel actieve landvulkanen zijn, dan spreken die wetenschappers dus over mogelijk vele honderdduizenden onderzeese vulkanen.
Inmiddels is het nieuwe Japanse eiland bij Iwo Jima ook al op satellietfoto’s opgedoken. De NASA en ESA publiceerden enkele dagen geleden deze gecombineerde satellietfoto. Links is Iwo Jima zoals het er enkele maanden geleden erbij lag. Rechts is ten zuiden van het grote eiland duidelijk een nieuw stukje land te zien.
