Technology14.08.2023

James Webb blijft verbazen, nu met de verst ontdekte ster ooit


Earendel staat inmiddels op 28 miljard lichtjaar van de Aarde

De James Webb ruimtetelescoop heeft in amper een jaar na zijn ingebruikname al heel wat ontdekkingen gedaan. De nieuwste aanvulling op zijn palmares is de ontdekking van een cluster van sterrenstelsels. Nog nooit eerder werd zo ver van de Aarde een ster ‘gekiekt’. De ster, Earendel, is naar schatting ongeveer twee keer zo heet als onze eigen zon. Formeel is de ster geen ontdekking van de James Webb zelf. Earendel werd namelijk vorig jaar al gespot door de Hubble telescoop, maar die is niet krachtig genoeg om er een ‘foto’ van te maken. Dat lukte James Webb nu dus wel.

Ontstaan op 12,9 miljard lichtjaar van de Aarde

Toen Earendel gevormd werd, was het heelal nog een jonkie van nog geen 1 miljard jaar. Op dat moment stond de ster zo’n 12,9 miljard lichtjaar van de Aarde. Met andere woorden, het licht dat James Webb nu van de ster opvangt, is 12,9 miljard jaar onderweg geweest. In die tussentijd staat, door het steeds uitdijende heelal, de ster inmiddels al op zo’n 28 miljard lichtjaar van de Aarde.

Hubble kon Earendel dus niet in beeld brengen, maar de ‘oude’ ruimtetelescoop heeft de ster wel kunnen ontdekken met behulp van zwaartekrachtlensing. Daarbij gedraagt de zwaartekracht van een massief object zich als een soort lens doordat het de structuur van ruimte en tijd vervormt. Daardoor wordt het licht van een verder weg gelegen lichaam verbogen en helderder terwijl dat licht passeert.

Hubble ontdekte de ster, James Webb maakte de ‘foto’

De James Webb ruimtetelescoop slaagde er dankzij dezelfde technologie, in combinatie met de veel krachtigere telescoop, wel in Earendel op de ‘gevoelige plaat’ vast te leggen. De eerste glimp van de ster werd afgelopen zomer al waargenomen, net nadat de telescoop in gebruik genomen was. Inmiddels hebben de onderzoekers en telescoop nog meer informatie van de ster verzameld, en dat is voldoende gebleken om er een foto van te kunnen samenstellen.

Earendel, genaamd naar een personage uit Tolkien’s Lord of the Rings boeken, is een ster die meer dan twee keer zo heet is als onze eigen zon die een oppervlaktetemperatuur heeft van zo’n 5500 graden.

“De ontdekkingen hebben een nieuw gebied van het universum geopend voor stellaire fysica, en nieuw onderwerp voor wetenschappers die het vroege universum bestuderen, waar ooit sterrenstelsels de kleinste detecteerbare kosmische objecten waren. Het onderzoeksteam heeft voorzichtige hoop dat dit een stap zou kunnen zijn in de richting van de uiteindelijke detectie van een van de allereerste generatie sterren, die alleen bestaat uit de ruwe ingrediënten van het universum gecreëerd in de oerknal – waterstof en helium”, aldus NASA.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

...

Verder lezen over Space

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

et ruimtebedrijf schoot om ongeveer half 3 vanmiddag (Nederlandse tijd) Starship met de Super Heavy de ruimte in, om de twee vervolgens uit elkaar te laten gaan, waarna Super Heavy met de twee armen werd opgevangen.

Technology13.10.2024

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Een astronaut genaamd Matthew Dominick, die keek vanuit het raam van de Dragon Endeavour bekeek het Noorderlicht eens van de andere kant.

Technology10.10.2024

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Het is gedaan: de eerste ruimtewandeling door een privébedrijf en privépersoon is een feit. SpaceX kan over een succes spreken met Polaris Dawn.

Technology12.09.2024

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

SpaceX doet deze week een spannende missie waarvoor we allemaal onze adem inhouden. Nou ja, behalve de astronauten zelf: die moeten vooral doorademen tijdens hun ruimtewandeling.

Technology26.08.2024

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

ESA zet een AI-satelliet in om aarde in de gaten te houden

ESA heeft succesvol zijn AI-satelliet gelanceerd die de aarde in de gaten moet gaan houden. Misschien met verregaande gevolgen voor rampen: in de positieve zin.

Technology21.08.2024

ESA zet een AI-satelliet in om aarde in de gaten te houden