Technology23.11.2023

James Webb blijft ons verbazen, ook dichter bij huis


Als we over de James Webb ruimtetelescoop schrijven, moeten we oppassen niet te veel in herhaling te vallen met het geven van complimenten over diens verbazingwekkende prestaties. Dat is moeilijk, want Webb blijft ons maar verbazen met zijn uiterst gedetailleerde kijk op (verre) sterrenstelsels. Ook nu weer, dichter bij huis. Deze week heeft NASA de nieuwste foto die door Webb gemaakt is op het wereldwijde web gezet. Deze keer keek de telescoop naar het centrum van onze eigen Melkweg. Om precies te zijn naar het gebied dat bekend staat om de vorming van nieuwe sterren: Saggitarius C. Het ‘kiekje’ beslaat in totaal een gebied van 3 lichtjaren en licht op 300 lichtjaar van het superzware zwarte gat in onze Melkweg, Sagittarius A.

Doordat de foto van dit deel van ons heelal voor het eerst gemaakt is met behulp van de geavanceerde NIR (Near-Infrared) camera, worden details zichtbaar die we tot op dit moment nog niet konden zien. “Webb onthult ongelooflijk veel details, waardoor we stervorming in dit soort omgevingen kunnen bestuderen op een manier die voorheen niet mogelijk was”, aldus Samuel Crowe, de hoofdonderzoeker van het observatieteam, een student aan het Universiteit van Virginia in Charlottesville.

Een half miljoen sterren

Astronomen schatten dat op de foto die door Webb gemaakt is van het hart van onze Melkweg zo’n 500.000 sterren te zien zijn. Aantallen waar je je eigenlijk nauwelijks een voorstelling van kunt maken. Bijzonder is ook het cluster van zogenoemde protosterren. Dit zijn sterren die in ontwikkeling zijn (geboren worden zogezegd) en nog aan massa winnen.

In het hart van deze cluster bevindt zich een eerder bekende, massieve protoster die meer dan 30 maal de massa van onze zon heeft. De wolk waaruit de protosterren tevoorschijn komen is zo dicht dat de sterren die zich daarachter ‘verschuilen’ zelfs door Webb niet waargenomen kan worden. Dus, eigenlijk, zijn er in het gebied van 3 lichtjaar misschien nog wel veel meer sterren dan de geschatte half miljoen.

Emissies op een tumultueuze plek

Hier op Aarde weten we dat de emissie van bepaalde schadelijke stoffen de komende decennia drastisch moeten terugdringen om te voorkomen dat het klimaat helemaal naar de knoppen gaat. Bij de geboorte en het ontstaan van nieuwe sterren speelt die discussie nog niet. In de ruimte is plaats genoeg, zullen we maar zeggen.

De NIR-camera van de James Webb heeft ook een grootschalige emissie van geïoniseerd waterstof rond de onderkant van de donkere wolk op de foto vastgelegd. Die wolk is cyaankleuring weergeven op de foto hierboven.

Normaal gesproken is dit volgens hoofdonderzoeker Crowe het resultaat van energetische fotonen die worden uitgezonden door jonge massieve sterren. Echter, de enorme omvang van het door Webb weergegeven gebied verrast de wetenschappers in zo’n mate dat verder onderzoek nodig is.

“Het galactische centrum is een drukke, tumultueuze plek. Er zijn turbulente, gemagnetiseerde gaswolken die sterren vormen, die vervolgens het omringende gas beïnvloeden met hun uitstromende wind, jets en straling. Webb heeft ons heel veel gegevens verstrekt over deze extreme omgeving, en we beginnen ons er nog maar net in te verdiepen”, zegt Rubén Fedriani, mede-onderzoeker van het project aan het Instituto Astrofísica de Andalucía in Spanje.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

...

Verder lezen over NASA

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

Het klinkt heel tof om hooggeplaatst te zijn bij NASA, maar we zouden momenteel niet willen ruilen met de mensen die die positie bekleden. Er is nogal een heet hangijzer dat moet worden aangepakt.

Technology13.08.2024

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

Het was de bedoeling dat de rover mee zou reizen naar de maan om op het wat minder bekende gedeelte te zoeken naar water, maar NASA trekt de stekker eruit.

Technology18.07.2024

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

NASA en SpaceX hebben grote plannen in de ruimte, maar daarin zouden de bedrijven ruimtepuin onvoldoende meenemen, zegt de Amerikaanse Aerospace Corporation.

Technology29.06.2024

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Nadat het al extreem lang duurde voordat Starliner met bemanning kon vertrekken, is het nu een probleem om ze terug naar aarde te halen.

Technology24.06.2024

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Verder lezen over Space

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

et ruimtebedrijf schoot om ongeveer half 3 vanmiddag (Nederlandse tijd) Starship met de Super Heavy de ruimte in, om de twee vervolgens uit elkaar te laten gaan, waarna Super Heavy met de twee armen werd opgevangen.

Technology13.10.2024

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Een astronaut genaamd Matthew Dominick, die keek vanuit het raam van de Dragon Endeavour bekeek het Noorderlicht eens van de andere kant.

Technology10.10.2024

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Het is gedaan: de eerste ruimtewandeling door een privébedrijf en privépersoon is een feit. SpaceX kan over een succes spreken met Polaris Dawn.

Technology12.09.2024

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

SpaceX doet deze week een spannende missie waarvoor we allemaal onze adem inhouden. Nou ja, behalve de astronauten zelf: die moeten vooral doorademen tijdens hun ruimtewandeling.

Technology26.08.2024

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

ESA zet een AI-satelliet in om aarde in de gaten te houden

ESA heeft succesvol zijn AI-satelliet gelanceerd die de aarde in de gaten moet gaan houden. Misschien met verregaande gevolgen voor rampen: in de positieve zin.

Technology21.08.2024

ESA zet een AI-satelliet in om aarde in de gaten te houden