Pak je agenda erbij, want 12 juli is het zover: dan worden de eerste kleurenfoto’s getoond die ruimtetelescoop James Webb heeft gemaakt. We hebben natuurlijk al eerder een voorproefje gehad, maar nu is het apparaat volledig geïnstalleerd en ready for action. De eerste foto zal een iconische foto worden, want het is voor het eerst dat we zo ver de ruimte in konden kijken.
We schreven laatst al over toch al vrij imposante foto die James Webb maakte van de ster HD84406, maar dat was slechts een test (met later een nóg mooiere foto van een ster). Het echte werk moet nog beginnen. James Webb is tijdens de kerstdagen gelanceerd en die lancering verliep heel goed. Hij gebruikte uiteindelijk zo weinig brandstof om zijn positie vast te houden, dat hij waarschijnlijk tien jaar lang meegaat in plaats van vijf jaar. Niet slecht, na een reis van 1,5 miljoen kilometer waarbij hij onderweg ook nog eens meer dan 350 opdrachten moest uitvoeren om te zorgen dat hij helemaal kon uitvouwen. Hij was in totaal een maand onderweg naar zijn eindbestemming.
Ingenieurs hebben de afgelopen maanden gezorgd dat de spiegeldelen van de telescoop zo staan dat ze één spiegel zijn. NASA schrijft: “Als het grootste en meest complexe observatorium dat ooit in de ruimte is gelanceerd, heeft Webb een voorbereidingsperiode van zes maanden doorgemaakt voordat het met wetenschappelijk werk kan beginnen, zijn instrumenten afstemt op zijn ruimteomgeving en zijn spiegels uitlijnt. Dit zorgvuldige proces, om nog maar te zwijgen over de jaren van ontwikkeling van nieuwe technologie en missieplanning, heeft geleid tot de eerste beelden en gegevens: een demonstratie van Webb op volle kracht, klaar om aan zijn wetenschappelijke missie te beginnen en het infrarooduniversum te ontvouwen.”
Naast de foto’s in juli worden er later dit jaar ook spectroscopische gegevens vrijgegeven. Dat heeft alles te maken met het licht en de kleuren die een ster kan afgeven. Het is voor wetenschappers dé uitgelezen kans om te zien of de instrumenten van de telescoop hun werk doen en te laten zien welke innovaties er zoal bestaan op het gebied van de ruimte. Wetenschappers hebben zich volop ingeschreven om met de krachtigste telescoop die ooit werd gebouwd te werken.
De foto’s die James Webb maakt zijn gigantisch. Die foto van ster HD84406? Die werd gemaakt nadat Webb op 156 verschillende posities ten opzichte van de ster werd gezet. Hij maakte 1560 afbeeldingen (54 gigabyte aan ruw materiaal). Die beelden werden allemaal bij elkaar gezet om een muziek te maken. Het totale plaatje is zelfs meer dan 2 miljard pixels. Alleen die ene gigafoto van die ster is de 8 miljard euro die dit project kostte al waard, maar waarschijnlijk zullen we juli nog meer zien dat ons enorm zal verrassen.
Immers zijn we nog nooit zo diep in de ruimte geweest, waardoor we dingen kunnen treffen die we nog nooit eerder zagen. De ruimtetelescoop die hij (semi-) opvolgt, Hubble, hangt maar 547 kilometer boven de aarde. Hubble maakt af en toe al prachtige plaatjes (en wist bijvoorbeeld donkere energie te ‘ontdekken’), maar de verwachtingen van James Webb zijn letterlijk en figuurlijk nog hoger gespannen. De voorspellingen zijn dat de eerste kleurenfoto’s op 12 juli arriveren. Deze foto’s geven mogelijk inzichten die alles wat we dachten te weten over ons heelal kunnen veranderen.
Het is zeker niet alleen maar een middel om leuke kiekjes te zien: NASA hoopt met de ruimtetelescoop nieuwe antwoorden te krijgen op de vraag hoe ons universum is ontstaan. Of, om met de woorden van NASA te spreken: “Deze beelden zullen het hoogtepunt zijn van decennia van toewijding, talent en dromen – maar ze zullen ook nog maar het begin zijn.”
