Technology31.03.2022

Hubble legt de verste ster vast die we ooit zagen

Een nieuw record

Terwijl NASA zijn gloednieuwe paradepaardje James Webb nog afstelt, laat de Hubble-telescoop zich nog even gelden. Die legde namelijk de verste ster vast die we ooit hebben gezien. Een ster (of eigenlijk het licht van een ster) die al 12,9 miljard jaar oud is. Het lijkt wel een diamant, zo mooi schijnt hij, maar het blijkt ook een kwestie van geluk te zijn geweest.

Earendel

Het is een fantastische prestatie van Hubble, die ons inmiddels al ruim dertig jaar dient. De ruimtetelescoop heeft eerder een heel verre ster vastgelegd, maar die was slechts 4 miljard jaar oud. Dan is 12,9 miljard jaar een aanzienlijk verschil.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA laat weten: “Deze vondst is een enorme sprong terug in de tijd in vergelijking met de vorige recordhouder met één ster; gedetecteerd door Hubble in 2018. Die ster bestond toen het universum ongeveer 4 miljard jaar oud was, of 30 procent van zijn huidige leeftijd, in een tijd die astronomen ‘roodverschuiving 1.5’ noemen. Wetenschappers gebruiken het woord “roodverschuiving” omdat naarmate het universum uitdijt, het licht van verre objecten wordt uitgerekt of “verschoven” naar langere, rodere golflengten terwijl het naar ons toe reist.”

Ouder dan de zon en de dieren

Deze ‘nieuwe’ ster heeft een roodverschuiving van 6,2 en dit licht komt van toen het universum nog maar 7 procent van zijn huidige leeftijd was. Met andere woorden: de ster scheen slechts 900 miljoen jaar na de oerknal. Dat maakt Earendel 8,2 miljard jaar ouder dan de zon en de aarde en 12,1 miljard jaar ouder dan de eerste dieren die op aarde liepen.

De ster heeft ook meteen een naam gekregen: Earendel, wat oud-Engels is voor morgenster.De ster is 50 keer groter dan de zon en veel helderder. Normaliter kan Hubble dit soort dingen niet waarnemen, maar deze ster was zo massief, en in combinatie met een cluster van sterrenstelsels die tussen aarde en Earendel instaan, werd het weefsel van de ruimte vervormd en ontstond er een soort vergrootglas.

Rimpeleffect

Je moet het ongeveer zo zien als bij een zwembad: wanneer de zon op de rimpels op het water schijnt, ontstaat er fel licht op de bodem van het zwembad. We hebben geluk gehad dat Earendel zich precies bij zo’n rimpel bevindt. Het is alsnog een goede prestatie van Hubble, die zich meer dan 500 kilometer boven aarde bevindt, maar het is dus ook een kwestie van geluk.

Hoewel dit een mooie vondst is van Hubble, kan de nieuwe ‘ster’ van NASA, de James Webb-ruimtetelescoop, waarschijnlijk nog veel meer te weten komen over Earendel, waaronder meten hoe heet hij was en hoe helder precies. Wordt vervolgd dus, en wie weet wat James Webb ons nog meer kan vertellen over de periode rondom de big bang? Eerst moet hij nog even verder worden afgesteld en dan kunnen er misschien nieuwe vondsten worden gedaan over één van de grootste vragen ooit: hoe is de aarde precies ontstaan?

Wil je meer mooie ruimteplaatjes zien? Lees dan De ruimte was mooi in 2021: 15 foto’s om ademloos naar te staren.

Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

Deel dit artikel

...

Verder lezen over NASA

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

NASA lanceert NASA AI Earth Copilot, waarmee je eigenlijk toegang krijgt tot NASA’s gigantische database aan informatie.

Online15.11.2024

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

Het klinkt heel tof om hooggeplaatst te zijn bij NASA, maar we zouden momenteel niet willen ruilen met de mensen die die positie bekleden. Er is nogal een heet hangijzer dat moet worden aangepakt.

Technology13.08.2024

NASA moet een van de moeilijkste beslissingen ooit nemen

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

Het was de bedoeling dat de rover mee zou reizen naar de maan om op het wat minder bekende gedeelte te zoeken naar water, maar NASA trekt de stekker eruit.

Technology18.07.2024

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

Verder lezen over Space

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

Het is inmiddels al een tijdje wat stiller rondom de maanmissies Artemis, maar nu is het Prada-pak onthuld.

Technology21.10.2024

Astronauten dragen Prada-ruimtepakken in maanmissie Artemis III

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

et ruimtebedrijf schoot om ongeveer half 3 vanmiddag (Nederlandse tijd) Starship met de Super Heavy de ruimte in, om de twee vervolgens uit elkaar te laten gaan, waarna Super Heavy met de twee armen werd opgevangen.

Technology13.10.2024

SpaceX schrijft geschiedenis en vangt raket op uit de ruimte

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Een astronaut genaamd Matthew Dominick, die keek vanuit het raam van de Dragon Endeavour bekeek het Noorderlicht eens van de andere kant.

Technology10.10.2024

NASA-astronaut deelt adembenemende video van het noorderlicht

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Het is gedaan: de eerste ruimtewandeling door een privébedrijf en privépersoon is een feit. SpaceX kan over een succes spreken met Polaris Dawn.

Technology12.09.2024

Ruimtegeschiedenis geschreven: eerste commerciële ruimtewandeling

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

Starliner huilt omdat hij onbemand naar aarde terug moet keren. In de week dat zijn vertrek gepland staat, is hij een vreemd terugkerend geluid gaan maken.

Technology02.09.2024

Boeing Starliner moet deze week naar huis, maar maakt raar geluid

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

SpaceX doet deze week een spannende missie waarvoor we allemaal onze adem inhouden. Nou ja, behalve de astronauten zelf: die moeten vooral doorademen tijdens hun ruimtewandeling.

Technology26.08.2024

SpaceX gaat een risicovolle missie aan: een ruimtewandeling

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

SpaceX gaat het doen: de Starliner-astronauten thuisbrengen. Suni Williams en Butch Wilmore kunnen op die manier veilig naar huis keren.

Technology24.08.2024

NASA is eruit: SpaceX brengt Boeing Starliner-astronauten naar huis

Verder lezen over Wetenschap

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

NASA lanceert NASA AI Earth Copilot, waarmee je eigenlijk toegang krijgt tot NASA’s gigantische database aan informatie.

Online15.11.2024

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Is het jou ook weleens opgevallen dat er door sommige eiland- en vulkaanketens op de kaart een duidelijke gebogen lijn of curve kan worden getrokken? Binnen de geologie noemen we een dergelijk verschijnsel eilandbogen of vulkaanbogen.

Online28.10.2024

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Je kunt nu Spider-Man worden met echte webshooters

De webshooters van Spider-Man kun je straks gewoon kopen. Niet die van de speelgoedwinkel die je zelf even later meer moet oprapen, maar zo goed als echte die 80 keer zijn eigen gewicht kan tillen.