Kun jij alle planeten uit ons zonnestelsel opnoemen? Mars, Venus, Uranus, Pluto.. Nee, Pluto is niet langer een planeet. We denken dat we er heel wat kunnen opnoemen, maar er zijn nog veel meer planeten dan je denkt te kennen. Maar, die kennen we nog helemaal niet zo lang.
We hebben heel lang alleen de planeten geweten binnen ons eigen zonnestelsel: Mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en uiteraard aarde. Het was pas in 1992 dat wetenschappers zeiden planeten te hebben gezien buiten ons eigen zonnestelsel. Een kleine wereld, want ons zonnestelsel is een peulenschil vergeleken met de rest van de ruimte. Die oneindige ruimte.
Het aantal planeten dat we inmiddels ‘kennen’ zijn er meer dan 5.000 (!), waardoor we allang niet meer verwachten dat we ze allemaal kunnen opnoemen. Heel lang waren het er bijna 5.000, maar sinds kort zijn het er meer dan 5.000 door enkele interessante, wetenschappelijke bevindingen.
Er werden in een keer 65 nieuwe exoplaneten aan het NASA Exoplanet Archive toegevoegd. Een exoplaneet is een planeet die niet om onze zon draait, maar om een andere planeet. Soms hebben we zo’n exoplaneet ook echt waargenomen, maar soms zijn het slechts indirecte waarnemingen en zijn er berekeningen gedaan om het bestaan verder hard te maken.
In dat NASA Exoplanet Archive worden alle exoplaneten die zijn gezien of indirect zijn gezien opgenomen. Het is een mijlpaal te noemen dat we er nu al 5.000 kennen buiten onze bekende planeten in ons eigen zonnestelsel. 5.000 nieuwe werelden die we nog nooit hebben bezocht. We zullen ze waarschijnlijk nooit bezoeken en er lang niet alles over te weten kunnen komen, maar we weten tenminste dat ze bestaan.
Het is mooi om te zien dat er in dertig jaar tijd zoveel planeten zijn gevonden. Vooral de manier waarop is erg bijzonder, want in 1992 kwamen twee astronomen Poltergeist en Phobetor op het spoor omdat ze rond een neutronenster cirkelen (die ontstaan bij de dood van een andere ster). Ze vonden ze door veranderingen te onderzoeken in de timing waarmee de planeten pulseren. Dit zorgde ervoor dat het opsporen van exoplaneten enorm populair werd.
Dat blijkt ook wel, want we kennen er nu meer dan 5.000, mede dankzij ruimtetelescopen die we kunnen inzetten. ‘De ruimte’ lacht zich waarschijnlijk dood: de kans is groot dat er wel honderden miljarden planeten schuilgaan in de ruimte. Dat we er meer gaan vinden staat dan ook vrijwel vast. Zeker nu we steeds meer met de ruimte bezig zijn, zal het waarschijnlijk niet nog 30 jaar duren voordat er nog eens 5.000 exoplaneten zijn gevonden.
Een telescoop die hierin een grote rol moet spelen, dat is de James Webb ruimtetelescoop. Deze kan als enige telescoop zowel zien waar een planeet uit bestaat (soms is dat alleen maar gas) en wat de temperatuur is, waardoor we kunnen opmaken of de planeet al dan niet leefbaar is. Maar dan moet de ruimtetelescoop eerst klaar zijn met zijn afstelling, wat ongeveer nog tot juni/juli in beslag zal nemen.
