Het bekendste fotobewerkingsprogramma ter wereld vierde gisteren zijn 30ste verjaardag: het programma bestaat al meer dan 10.000 dagen. Het is niet alleen een icoon in de wereld van creativiteit en tech. Het is zelfs een officieel werkwoord in de Nederlandse taal: fo·to·shop·pen (fotoshopte, heeft gefotoshopt). Schoonheid komt duidelijk met de jaren, want we laten je zien hoe de eerste versie van Photoshop er uitzag.
Photoshop is ontstaan door een goede samenwerking van de broers John en Thomas Knoll, maar Adobe licenseerde het officieel op 19 februari 1990. John Knoll kwam in zijn werk de Pixar Image Computer tegen en hij was zo onder de indruk van het feit dat je een afbeelding kon veranderen in getallen. Getallen die vervolgens manipuleerbaar waren. Echter was de Pixar Image Computer een duur apparaat en samen met zijn broer besloot hij toen een goedkopere manier om foto’s te bewerken te bedenken.
De Knolls zijn niet alleen verantwoordelijk voor Photoshop als software. John creëerde het eerste gefotoshopte beeld ooit: een (topless!) foto van zijn vrouw op Bora Bora zorgde ervoor dat de heren wederom geschiedenis schreven. “Jennifer in paradise’ wordt de legendarische foto ook wel genoemd. Jennifer en John werkten samen bij Industrial Light & Magic, dat verantwoordelijk is voor de special effects van onder andere Star Wars. Het was 1987 toen de foto werd gemaakt, het stel -toen nog niet getrouwd- was op vakantie, nadat ze zware werkweken hebben gehad om Who Framed Roger Rabbit mogelijk te maken. Het wordt nog mooier, want net na die foto heeft John zijn toen vriendin ten huwelijk gevraagd.
Het klinkt allemaal heel romantisch en dat was hun vakantie op Bora Bora zeker, maar Photoshop is inmiddels veel groter dan slechts iets om even de rode ogen uit een foto te verwijderen. De eerste versie van Photoshop op een Macintosh Plus-computer uit 1986. Een computer met 8Mhz CPU en 4MB werkgeheugen. Nu lachen we erom, maar toen was het enorm modern. YouTuber j0han1 neemt ons mee in de tijd, maar laat de video wel wat sneller afspelen. De reden is niet haastige spoed, maar simpelweg dat je in 2009 maximaal 10 minuten aan video op YouTube kon zetten. Toch zal je in het filmpje zien dat er veel mogelijkheden in het programma zitten die we nu nog steeds in de koning van de fotobewerking tegenkomen.
Photoshop is een zegen en een vloek: foto’s bewerken is fantastisch en kan voor geweldige artistieke uitspattingen zorgen, maar Photoshop kan ook nepnieuws verspreiden of dingen perfect laten lijken, met natuurlijk onhaalbare schoonheidsstandaarden als resultaat. Daar is Adobe nog steeds druk mee doende: het ontwikkelt allerlei kunstmatige intelligentie-toepassingen die kan lezen of een foto puur natuur is of bewerkt. John Knoll is uiteindelijk vooral trots op Photoshop: “Elk gereedschap kan voor goede en slechte dingen worden ingezet. Het is aan de ethiek van de artiest om daarin een keuze te maken.”
Photoshop kent ook veel mooie mijlpalen, dus we moeten er toch een paar noemen. Wat dacht je van de visuele effecten in The Abyss van James Cameron, de uitvinding van lagen (dat pas na 4 jaar werd geïntroduceerd in het programma) en de Oscar die op de schoorsteenmantel van de Knolls prijkt. Om de verjaardag te vieren heeft Adobe verbeteringen uitgebracht in Photoshop op iPad en desktopcomputers, waaronder een donkere modus voor MacOS en een betere vuller (eentje die zich bewuster is van de context, en waarbij je de workspace niet hoeft te verlaten).
Daarnaast is de Lens Blur verbeterd, waardoor het realisme en de scherpte van de Lens Blur beter is en bepaalde items in je foto nog mooier worden vervaagd. Je kunt nu een beter bokeh-effect maken, iets dat ook in veel smartphonefotografie wordt gebruikt om het object in de voorgrond scherp te maken en de achtergrond vaag. Het doet een 2D-foto meteen veel meer driedimensionaal lijken. Er zijn daarnaast ook diverse nieuwe mogelijkheden uitgebracht voor het nieuwe Photoshop voor iPad, waaronder een nieuwe kwast om randen die je hebt losgetrokken scherper te maken en een betere manier om objecten te selecteren, zodat dat proces in zijn geheel wat beter werkbaar wordt op Apple’s tablet. Ook is er betere ondersteuning voor lettertypes en effecten op lettertypes.
Het is best bijzonder te noemen dat een softwareprogramma dat al zo oud is, nog steeds zo veel wordt gebruikt. Natuurlijk zijn er creatievelingen die zweren bij andere programma’s, maar Photoshop blijft het meestgebruikte fotobewerkingsprogramma ter wereld. Op iPad moet het weliswaar nog landen: het lijkt er zelfs gezien de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie niet op dat het 30-jarige Photoshop al op zijn retour is. Happy birthday!
