Beyond Meat, dat weten zelfs sommige verstokte vleeseters te waarderen. Waar tofu en seitan lange tijd in de treehuggerhoek hebben gezeten, worden vegetarische vleesvervangers steeds populairder. Ze worden ook niet bepaald kumbaya-zingend geproduceerd: er zitten een soort techbedrijven achter, maar ook mensen uit de tech: Bill Gates is bijvoorbeeld bekend investeerder van Impossible Foods en Beyond Meat.
Het werd in 2016 al door Eric Schmidt van Google’s moederbedrijf Alphabet gezegd: proteïne op basis van planten is het helemaal in de tech. Vergeet zelfrijdende auto’s, 3D-printers en virtual reality: je moet nu inzetten op veganistisch eten.
De belangrijkste reden hiervoor is het verminderen van de CO2-uitstoot, naast andere voordelen die vegetarisch of veganistisch eten met zich mee brengt. Zo noemde Schmidt destijds ook het kunnen verlagen van de prijzen van eten in ontwikkelingslanden door de omschakeling naar vlees dat niet van dieren komt.
Er wordt zo gefocust op technologie omdat dat is wat er vaak achter die bedrijven zit. Kunstmatige intelligentie kan een belangrijke bijdrage leveren in het identificeren van planten en mixen die goed samengaan. Het heeft geen zin om een soort omeletten te maken met groenten erin. Beyond Meat denkt dat je iets moet maken dat zo vleesachtig mogelijk is om zo juist die doorgewinterde vleesverorberaar aan te spreken.
Daarbij is bijvoorbeeld ook textuur heel belangrijk. Beyond Meat gebruikt daar allerlei tech voor om precies de juiste sappigheid, textuur en aroma’s te krijgen. Het wordt onderzocht tot op de molecuul en AI maakt miljoenen mogelijkheden voor nieuwe vega-hapjes. Meer mogelijkheden dan het menselijk brein kan bedenken.
Dit is wat in ieder geval geldt voor de grote merken die de vleesloze vleeskopieën maken. Onze eigen Vegetarische Slager uit Nederland is sinds de omstreden opname in Unilever gaan samenwerken met een foodtechbedrijf genaamd ENOUGH, wat gebruikmaakt van fermentatie om proteïne te laten groeien zonder dat hier afval aan te pas komt.
Hier gaat het dus niet alleen om de textuur, de bakwijze en de smaak, maar ook om het productieproces. Echter is die fermentatie ook interessant: wat doet dat met de smaak? Iets dat ongetwijfeld nog met behulp van technologie verder wordt onderzocht.
Het is echter niet allemaal goud dat glittert. Zo wordt er vaak gezegd dat het verbouwen van linzen beter is voor de grond dan het houden van vee. Dat klopt, maar er wordt vaak een proces overgeslagen, namelijk hoe linzen worden gemaakt tot een product dat op vlees lijkt. Daar komt een flinke industrie aan te pas met allerlei robots: het is hevig bewerkt voedsel en dus misschien uiteindelijk toch niet al te duurzaam?
Het antwoord op die vraag is zo complex, omdat er zoveel meespeelt, dat het op dit moment nog moeilijk is om te zeggen. Je gaat in ieder geval thuis niet zo snel proteïne met heem uit de sojaplant halen, het materiaal dat het alles zo sappig maakt. Hiervoor moet je namelijk het DNA van een sojaplant nemen en aan genetisch aangepaste schimmels toevoegen die dan gaan vermenigvuldigen. Precies, logisch dat we dat door een precies perfect afgestelde robot laten doen.
Hoewel voormalig startups als Beyond Meat en Impossible Foods inmiddels al tot de gevestigde orde horen (zo worden beide merken bij menig fastfoodketen aangeboden), is het nog even afwachten hoe de toekomst van nepvlees eruit ziet. In Nederland zie je bijvoorbeeld dat consumenten zich onder andere tegengehouden voelen door de prijzen: je betaalt voor een Beyond Meat-burger al gauw 2,64 euro, versus een diepvrieshamburger van dierlijk vlees à 16 eurocent (of eerlijker: een verse hamburger van 1 euro per stuk).
Juist in Nederland, waar consumenten enorm prijsgedreven zijn, kan het moeilijk zijn om dit type vleesvervanger aan de man te krijgen. Tegelijkertijd zijn ook vegetarische vleesvervangers regelmatig in de aanbieding. En je zet je tanden in een product dat inmiddels wel een techproduct mag worden genoemd: het is immers de technologie die helpt zorgen voor de beste samenstelling en het verdere produceren van dit nepvlees.
Hoewel de strijd rondom de duurzaamheid (maar ook de genetische manipulatie die plaatsvindt) nog lang niet is gestreden, zien we in ieder geval de vleesvervangers die vooral vleeseters over de streep moeten trekken nog lang niet verdwijnen. De markt voor alternatieven voor vlees en zuivel zullen alleen maar groeien. Volgens experts is het nu al zo’n 14 miljard dollar waard, maar groeit dat naar 143 miljard in 2030 en zelfs 1,4 biljoen in 2050. Die startups waar we het net over hadden? Beyond Meat is op de beurs te vinden: Impossible Foods zou ermee bezig zijn.
