Indiase paella, Baltische appeltaart of toch liever een Ecuadoriaans aardbeientoetje? Het zijn 3 recepten die zijn samengesteld door Watson, IBM’s cognitieve computersysteem. Kan eten dat is bedacht door een computer lekker zijn? Doordat Chef Watson sneller en groter ‘denkt’ dan mensen, draagt ’s werelds slimste sous-chef vooral ideeën aan waar echte koks nooit aan dachten. En kan hij de voedselindustrie, de horeca en de wereld als geheel nieuwe en gezondere perspectieven voorschotelen.
Watson heeft van IBM een nieuwe uitdaging gekregen. Nadat het systeem iedereen verbaasde door met het slim combineren van bestaande kennis de Amerikaanse tv-quiz Jeopardy te winnen, stuurt IBM hem nu op het pad van de creativiteit: nieuwe kennis genereren. Dat is traditioneel het terrein waarop de mens sterk is, dus wat heeft een computer daar te zoeken?
Maar Watson is niet zomaar een computersysteem. Watson is feitelijk een zelflerend computersysteem dat mensen ondersteunt bij het nemen van complexe beslissingen. Dat kan hij door het analyseren van enorme hoeveelheden gestructureerde en ongestructureerde data, volgens dezelfde cognitieve denkpatronen die de mens zo intelligent maakt. Mensen zijn tot veel in staat, maar 200 miljoen pagina’s aan informatie interpreteren, hypotheses genereren en conclusies trekken hoort daar niet bij. Bovendien kan Watson die conclusies aanbieden in natuurlijke taal en er zelfs met de gebruiker over in dialoog gaan. Kortom, geen robot die in de keuken gaat staan, maar een denker die de chef nieuwe ideeën influistert.
Scheikunde, psychologie en cultuur
Het mooie aan koken is dat het draait om creativiteit in de keuken, maar er gaat ook volop scheikunde, psychologie en cultuur mee gepaard – kennis waar Watson wel wat mee kan. Welke smaakcomponenten sluiten bijvoorbeeld chemisch goed op elkaar aan? Welke smaakvariaties zetten bij mensen de neurologische seinen op groen? Ook de geschiedenis van wat traditioneel goed bij elkaar past en welke ingrediënten en bereidingswijzen in bepaalde regio’s populair zijn, is belangrijke achtergrondkennis voor het creëren van nieuwe recepten – of verrassende variaties op bestaande klassiekers. Watson is letterlijk volgestopt met chemische, culturele, psychologische en neurologische kennis.
Perspectieven voor voedselindustrie en horeca
De kracht van Watson zit ‘m in het razendsnel creëren van eindeloze combinaties en daar de beste uit selecteren. Een meesterkok weet meestal wel dat twee ingrediënten goed bij elkaar passen of juist interessant contrasteren, drie ingrediënten lukt ook nog wel. Maar Watson kan zomaar 21 alternatieven geven die op chemisch niveau even goed samengaan. Voor de Indiase keuken komt hij dus niet alleen met kardamom en koriander, maar bijvoorbeeld ook met Engelse jus en notenolie. Nu heb je als mens weinig aan een eindeloze reeks mogelijkheden, dus Watson rangschikt ze ook nog eens, van ‘klassiek’ tot ‘uniek’, waarbij het aan de mens wordt overgelaten welk type recept bij zijn stemming van de dag past.
Watson neemt het werk van de kok dus niet over. Verse ingrediënten zijn elke dag anders, een feit waar Watson geen rekening mee kan houden. Wel kan hij chefs inspireren om nieuwe wegen in te slaan. Met andere woorden: Watson denkt niet vóór de chef, hij helpt de chef met denken. Dat opent allerlei perspectieven voor de voedselindustrie en de horeca, maar ook voor bredere vraagstukken als obesitas en ondervoeding. Watsons combinatiekunsten kunnen immers smaken laten ontstaan die wél lekker zijn, maar gezonder of juist voedzamer dan de gebruikelijke ingrediënten. Ook wordt het dankzij Watson mogelijk om meer gebruikmakend van ingrediënten van eigen bodem toch verrassende en exotische smaken te creëren, tegen lagere productie- en transportkosten.
Het denkwerk van Chef Watson wakkert de menselijke creativiteit dus juist aan. En daar kan iedereen van profiteren die met eten te maken heeft, of het nu gaat om eten om van te genieten of eten als eerste levensvoorwaarde. Van de schoolcafetaria tot de sterrenchef, van voedselproducent tot de hulporganisatie, allemaal kunnen ze baat hebben bij de verrassende blik van sous-chef Watson.
Morgen staat IBM bij Foodvalley Nederland om te spreken over cognitive cooking.
[Afbeelding via Fotolia]
