Vijf Windows 8 designprincipes om van te leren houden

[Martin Tirion] Er wordt veel gepraat over de interface van Windows 8. Hoe intuïtief is de nieuwe omgeving nou eigenlijk als nieuwe gebruikers er zo aan moeten wennen? Het antwoord is te vinden in de design filosofie die erachter zit.

Veel reacties zijn te verklaren door ‘the shock of the new‘. Vaak hebben gebruikers al zo’n twintig jaar ervaring met Windows. Allerlei handelingen zijn deel van onze routine in het werken met computers. Als je er opnieuw naar kijkt zijn ze misschien omslachtig, maar in ons dagelijkse gebruik denken we er niet meer over na.

De introductie van Windows 8 is een geen evolutionair stapje maar een sprong. Dat betekent dus niet alleen het aanleren van nieuwe gewoontes maar ook het ontwennen van oude routines. De eerste kennismaking kan overrompelend zijn. Maar naar mijn ervaring zijn gebruikers die de tijd hebben genomen om zich Windows 8 eigen te maken onverdeeld enthousiast over de nieuwe manier van werken. De redenen hiervoor hangen samen met de vijf design principes achter Windows 8. Samen zorgen ze ervoor dat je sneller gewend raakt aan het nieuwe systeem dan je zou denken.

#1 Do more with less 

Windows 8 staat in dienst van de inhoud die de gebruiker belangrijk vindt. Dat betekent dat het systeem niet meer ruimte moet opeisen met alle bedieningsfuncties dan hoogst noodzakelijk is. Vaak vullen applicaties je scherm met overbodige randen, menu’s en werkbalken. Dit probeert Windows 8 te voorkomen door alleen noodzakelijke functies weer te geven. Het systeem weet welke acties een gebruiker ter beschikking staan bij een bepaalde selectie of handeling. Deze acties worden in Windows 8 contextueel aangeboden. Daardoor zitten er (meestal) geen dubbele of inactieve knoppen in de weg en heb je alle ruimte om je te concentreren op de hoofdzaak. Het browsen in Internet Explorer 10 voelt al snel als een verademing. Zodra je op een pagina komt, verdwijnen alle knoppen naar de achtergrond. En heb je ze nodig, of wil je switchen tussen browservensters, dan swipe je gewoon van boven naar beneden.

#2 Pride in craftmanship
Er is bij het ontwerpen van Windows 8 uitzonderlijk veel aandacht besteed aan details en hun plaats in het grotere geheel. Zo is de weergave van teksten gerelateerd aan een onzichtbaar grid dat de verhoudingen van alle onderdelen op het startscherm bepaalt. Hoe een gebruiker zijn omgeving ook inricht, de toegankelijkheid en overzichtelijkheid zijn gegarandeerd. Het oude bureaublad had de neiging dicht te slibben na langer gebruik. Als je Windows 8 langer gebruikt merk je hoe je op de achtergrond geholpen wordt om het overzicht in je digitale leven te bewaren. Kijk maar eens hoe de strakke iconen, het consistente lettertype en de standaard blokken voor rust op het startscherm zorgen.

#3 Be fast and fluid

Windows 8  anticipeert op het gebruik van aanraken als bedieningsmogelijkheid. Bewegingen als zoomen en swipen zijn voor de meeste gebruikers al bekend. Maar het totale palet aan bedieningsmogelijkheden valt te vergelijken met een nieuwe taal. De eerste keren denk je nog zeer bewust na over hoe je iets zegt. Pas in het stadium daarna gebruik je een taal onbewust en intuïtief. Je oriëntatie in Windows 8 ontstaat door te proberen, maar ook door alvast even stil te staan bij de vindplaats van een aantal basisfunctionaliteiten. Zo zitten de charms, knoppen voor vaste acties zoals zoeken en delen, altijd op een vaste plek op het scherm. Binnen elk programma dat je open hebt staan heb je dus altijd meteen de zoeken en delen functionaliteit ter beschikking.

#4 Authentically digital

Veel software maakt gebruik van symbolen, materialen en verschijnselen uit de echte wereld. Denk maar aan pictogrammen die eruit zien als mappen van papier, met schaduw, perspectief en textuur. Een kalender heeft in sommige computerprogramma’s nog steeds een ringband. Ze zijn ooit ontstaan om functies begrijpelijk te maken voor de gebruiker. Windows 8 neemt afscheid van overbodige decoratieve elementen en ‘realistische’ imitaties. Alle iconen worden in dezelfde simpele, duidelijke stijl weergegeven.

Authentically digital betekent ook dat het design altijd het potentieel van digitale apparaten volledig benut. Het semantisch zoomen van afbeeldingen is het perfecte voorbeeld van een nieuwe toepassing van digitale technieken, die totaal afwijkt van wat we in de analoge wereld doen.

# 5 Win as one
Windows 8 werkt samen met al je digitale apparaten. Je documenten, contacten en gegevens zijn waar en wanneer je ze nodig hebt op dezelfde manier op te roepen. Synchronisatie bestond natuurlijk al, nu is ook de bediening van aan elkaar verbonden apparaten gelijk getrokken. Doordat al je apps en devices op dezelfde manier werken ben je geen tijd kwijt met nadenken over techniek of gebruik. De universele taal die het Windows platform biedt om je smartphone, tablet, laptop en desktop te bedienen maakt het organiseren van je leven nog moeitelozer. Zo gebeurt het delen of het zoeken in elke app op dezelfde manier. Microsoft inspireert App ontwikkelaars om hun apps zo te ontwikkelen dat gebruikers bij elke nieuwe app niet meer hoeven na te denken over de bediening ervan.

Tenslotte
Microsoft realiseert zich dat Windows 8 gebruikers even moeten wennen. Maar het nieuwe design is een weloverwogen keuze. Als je begint te spelen met Windows 8 ervaar je al snel hoe het design je helpt om beter, sneller en slimmer te werken. Vooral als je veel onderweg bent en intensief gebruik maakt van verschillende apparaten ben je sneller dan je denkt vertrouwd met de voordelen van Windows 8.

Martin Tirion is User Experience Evangelist bij Microsoft Nederland.