Mag Google zijn eigen zoekresultaten manipuleren?

De grote overeenkomst tussen de Coca-Cola-Company en Google is dat – naast het overweldigende succes op de markt – ze het recept van hun product strikt geheim houden en verrassender wijze dat nog schijnt te lukken ook. Google’s succes is vooral toe te schrijven aan hun methode om (als eerste) hun zoekresultaten voor de gebruiker zo relevant mogelijk te maken. Er moet daarbij een oplossing worden gevonden op de vraag hoe je de -soms miljoenen- gevonden webpagina’s op een gevraagd trefwoord, zo sorteert dat voor die gebruiker het meest relevante resultaat letterlijk bovenaan staat. Hoe Google dat (in milliseconden!) doet is het geheim van Google. Experts hebben daar wel een beeld van en soms vertelt Google op zijn Official Google webmaster blog daar ook wel iets over, maar de details van het zeer complexe, wiskundige algoritme zijn gewoon niet openbaar en dat is vanuit Google gezien natuurlijk ook van groot belang. Het moge duidelijk zijn dat Google eigenaar is van zijn eigen algoritme en natuurlijk vrij is die in te richten en uit te voeren naar eigen inzicht. Vraag is dan wel: mag Google eigenlijk wel zijn eigen algoritme manipuleren?

Om de vraag helder te krijgen een gedachten experiment: als Google zijn organische zoekresultaten zou presenteren als uitkomst van een proces waarin duizenden medewerkers voor iedere zoekopdracht snel een lijst zouden maken op basis van algemene relevantie criteria, vergelijkbaar dus met de achttiende eeuwse Turk in de schaakmachine, dan staat het Google natuurlijk vrij om die handmatig verkregen resultaten aan de gebruiker te presenteren. Ook wanneer dit resultaten zijn waarvan de samenstelling dan niet meer transparant zijn. Vanuit die redenatie zijn de resultaten voor iedere zoekopdracht zoals ze zijn: van Google, en kan je ook niet – in negatieve zin – spreken van dat Google haar resultaten manipuleert, want in de kern van de zaak zijn alle uitkomsten door Google’s algoritme gemanipuleerd. Per definitie.

Waarom er is dan zo veel ophef over het feit dat onlangs Matt Cutts, Head of Google’s Webspam Team, op een panel discussie over Spam Police van de SMX West, meldde, volgens de Search Engine Land, dat Google met lijsten werkt, waarmee bepaalde webpagina’s in de zoekresultaten worden geblokt, respectievelijk lager of hoger worden gezet. Opmerkelijk, omdat Google tot op heden altijd het bestaan van deze lijsten heeft ontkend. En dus wordt ogenblikkelijk gezegd: “Google manipuleert zijn via de automaat verkregen zoekresultaten”, en dus zit er ook bij hen een “Turk in de machine”, en dat is verwijtbaar!?

De overheid wil voor het werken met dit soort lijsten Google mogelijk voor machtsmisbruik gaan vervolgen. Google is al een paar keer door rechters wegens machtsmisbruik op de vingers getikt en het blijft laakbaar als Google uit “wraak” bepaalde bedrijven straft door hen uit de resultaten te halen. harde bewijzen daarvoor zijn er niet, maar er zijn wel een paar verdachte gevallen, en dan komt voor mij het belangrijkste punt: Google kan daarop door die bedrijven niet worden aangesproken, respectievelijk, ze krijgen geen antwoord.

Vanuit de missie van Google’s zoekmachine om relevante resultaten te geven is het evident dat bepaalde sites en pagina’s (we noemen ze dan ook meestal SPAM) uit bepaalde resultaten worden gehaald omdat ze de gebruiker gewoonweg niet de informatie geven waarop men mag vertrouwen. Maar met Google’s dominante marktpositie is het ook evident dat Google bedrijven de gelegenheid moet geven om vragen over hun ranking te stellen en ze ook antwoord daarop te geven als ze onverwachte wijzigingen in de zoekresultaten constateren en bedrijven die worden gebanned of gestraft daarvan in kennis moet stellen. Dit alles vanuit de gedachte dat bedrijven niet hoeven te gaan gissen wat er toch aan de hand is, enerzijds, maar anderzijds dat ze daarmee Google ook de mogelijkheid geeft bepaalde fouten te laten herstellen.

Overigens we hebben het hier over Google. Maar de hele discussie hier is ook geldig voor Bing (die ook heeft toegegeven met dergelijke lijsten te werken) en andere zoekmachines.