Technici van facebook hebben een grote fout in het ranking-systeem van het sociale netwerk ontdekt. Daardoor werden de afgelopen maanden zo ongeveer de helft van de tijdlijnen blootgesteld aan desinformatie. Posts die na review aangemerkt werden als fake of onjuist nieuws, werden niet verwijderd, maar juist doorgestuurd naar de tijdlijnen van veel gebruikers.
De fout is nu aan het licht gekomen doordat The Verge een verslag van het incident heeft kunnen bemachtigen. Facebook heeft het incident ook bevestigd en stelt dat de fout zo’n drie weken geleden, vanaf 11 maart, definitief verholpen was. Dat was wel zes maanden nadat het probleem voor het eerst ontdekt werd. De reden dat het zolang geduurd heeft voordat het verholpen kon worden, had volgens facebook te maken met het feit dat de technici er niet in slaagden de oorzaak van het probleem te vinden.
Wat er precies gebeurde was het volgende: Normaal moeten berichten van personen die te boek staan als verspreiders van nepnieuws, na beoordeling door het netwerk van externe factcheckers van facebook, verwijderd worden. Echter, door de ranking-fout gebeurde precies het tegenovergestelde. Ze werden juist verspreid, waardoor het aantal views wereldwijd met maar liefst 30 procent steeg. Omdat de technici de oorzaak niet konden vinden, zagen zij de stijging een paar weken later afnemen en vervolgens herhaaldelijk oplaaien. Die cyclus herhaalde zich gedurende zo’n zes maanden, totdat het probleem met de ranking op 11 maart was opgelost.
Uit het rapport over de problemen komt ook naar voren dat de ranking fout niet alleen gevolgen had voor de verspreiding van nepnieuws. De systemen van facebook slaagden er in die periode ook niet, of moeilijker, in om andere gevoelige content te blokkeren, zoals naaktfoto’s, berichten met geweld en nieuws van Russische staatsmedia – die sinds het begin van de oorlog in de Oekraïne geblokkeerd worden.
Het systeem dat facebook voor het ‘blokkeren’ van nepnieuws en andere gevoelige content gebruikt, is gebaseerd op het downranken van deze berichten. Daarbij krijgen de betreffende posts en foto’s zo’n lage ranking toegewezen dat ze niet meer verspreid worden. Het is een controversiële oplossing omdat er altijd een grijs gebied is waarbinnen sommige content onterecht geblokkeerd wordt, terwijl andere, wel gevoelige content, er juist tussendoor glipt.
