Het werd enkele weken geleden al aangekondigd dat er ook in Nederland actie ondernomen zou gaan worden tegen de praktijken die TikTok erop na houdt als het gaat om de privacy en het verzamelen van gegevens van minderjarige gebruikers van het Social Media platform. Vandaag heeft de Consumentenbond de knuppel letterlijk in het Chinese hoenderhok gegooid.
Die knuppel is een claim waarin de bond, samen met Stichting Take Back Your Privacy, 1,5 miljard euro aan schadevergoedingen voor de ca 1,2 tot 1,6 miljoen getroffen Nederlandse kinderen eist. De schadevergoeding kan overigens nog oplopen, onder andere omdat gedupeerde kinderen zich via hun ouders nog altijd kunnen aanmelden.
Naast het betalen van die schadevergoeding eisen beide partijen bovendien dat TikTok de verzamelde gegevens van de kinderen verwijdert en zich vanaf nu aan de wet houdt. Voldoet TikTok niet aan de eisen dan zullen ze binnenkort het tikken en tokken van een hamer in de rechtbank horen.
Volgens de claim van de Consumentenbond verzamelt TikTok via haar platform al jaren op illegale wijze persoonlijke gegevens van de kinderen. Daarbij gaat het niet alleen om profieldata, video’s en foto’s, maar ook de locatiegegevens en het bijhouden van alles wat de gebruikers op het platform naar kijken, hoelang ze naar iets kijken en wat ze leuk vinden.
TikTok gebruikt die gegevens om de kinderen te bestoken met gerichte reclames. Dat legt het bedrijf bepaald geen windeieren. In 2020 leidde die vorm van advertentieverkoop mede tot een omzet van bijna 37 miljard dollar.
“De handelwijze van TikTok is pure uitbuiting. Het bedrijf verdient honderden miljoenen per jaar over de rug van kinderen. En dat terwijl de privacywet juist voorschrijft dat kinderen extra beschermd zouden moeten worden. Maar daar heeft TikTok lak aan. Het verzamelt stiekem toch allerlei privé-gegevens van kinderen en gebruikt die voor advertenties, waar het bakken met geld mee verdient. TikTok heeft kinderen tot een product gemaakt”, aldus Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond.
Het is niet de eerste keer dat TikTok op deze manier negatief in het nieuws komt. Nu is het fenomeen privacy voor Chinese bedrijven sowieso een hekel punt. Daar nemen veel van die bedrijven het namelijk niet zo nauw mee. Daar hoeven we ons verder ook geen illusies over te maken. De praktijken van TikTok treffen echter jonge kinderen. En dat leidt doorgaans tot meer zorgen en acties.
In de VS heeft TikTok diverse vergelijkbare zaken al via een schikking afgekocht. In Europa ligt moederbedrijf ByteDance ook al onder de privacy schending loep. Zo heeft de Europese Commissie het bedrijf een aantal weken gegeven om de problemen op te lossen en ervoor te zorgen dat zij zich aan alle geldende Europese privacy wetten en andere regelgevingen houden. In Nederland doet ook de Autoriteit Persoonsgegevens al een tijdje onderzoek naar de praktijken van TikTok, maar dat loopt nog.