De sociale media zijn inmiddels ‘fact-of-life’ geworden. Of men dat nu leuk vindt of goed, doet daarbij allemaal niet meer ter zake: het is niet meer weg te denken uit het leven van alledag van schoolgaande kinderen. Dat betekent dat leerlingen en studenten er dagelijks mee te maken hebben, en dat docenten zich daarop moeten voorbereiden. Trouwens de hele internet-revolutie zal verstrekkende gevolgen hebben voor het onderwijs: de wijze waarop kinderen informatie verzamelen, die informatie gebruiken in de klas, daarover communiceren naar hun onderwijzer, leraar of docent en ook naar anderen (vooral natuurlijk eerst hun vriendjes) en hoe kinderen met de informatie kunnen gaan samenwerken met anderen. Dat zal de norm worden. Docenten met hun schoolboeken verliezen het monopolie op informatie overdracht. Wat overblijft is de kundigheid om te leren leren en informatie te verwerken.
Onderwijzers, docenten, schoolleiding, onderwijsdeskundigen (en daarmee dus ook de politici!) zullen snel hun weg moeten vinden in het kunnen bijbenen van de eigen leerlingen wat betreft hun kennis en vaardigheden op het gebied van computers en internet, en dus hoe ze het internet en vooral social media kunnen inzetten in hun onderwijs.
Mashable, de Amerikaanse website over ontwikkelingen op de sociale media, besteedt al langere tijd veel aandacht aan tools voor docenten en scholen/universiteiten voor specifiek op het onderwijs toegesneden Social Media. Hier een korte samenvatting.
Veel ouders en onderwijzend personeel zullen – terecht – van mening zijn dat in dit internet tijdperk aan het onbeperkte toegang van kinderen tot het internet, televisie kijken, interactieve spelletjes spelen, DVD-afspelen en de sociale media gebruiken, kanten zitten die de ontwikkeling van hun kind kunnen schaden. Het leren schrijven met een gewone pen, hoofdrekenen, buiten spelen, boeken lezen en feiten leren zal niet onder het geweld van intenet terzijde mogen worden geschoven.
Neemt niet weg dat alle kinderen de hele dag worden geconfronteerd met het gebruik van computers, de TV en andere interactieve apparaten. En binnenkort zullen veel kinderen al beschikken over hun eigen laptop en ligt op iedere salontafel in Nederland een iPad-achtig apparaat voor (ook voor onze kinderen) het grijpen. Onderzoek heeft in Amerika toont aan dat tussen 2004 en 2009 het online gebruik door kinderen van 2 tot 11 jaar met 63% is gestegen, en voorlopig zal de trend zijn onder kinderen: steeds jonger aan de computer en steeds meer tijd on-line.
Inmiddels, en niet altijd overal van harte, zijn de computers in het basis onderwijs binnengekomen. Mijn zoon (zes jaar) begint zijn derde schooljaar op de Leonardo basis school nu al met het uitpakken van een eigen Apple MacBook. Het is duidelijk dat de laptop heel snel in de klas grotendeels de functie van potlood & papier en de schoolboeken gaat overnemen. De docent wordt daarbij dus de regisseur van even vele schermen als leerlingen erachter (ook buiten de schooltijden) heeft zitten en heeft daar dus tools voor nodig. Er zullen mensen zijn die dit als een gruwel in de oren klinkt, maar wees er van overtuigd dat er ook vele mooie en nuttige aspecten zitten achter dit soort onderwijs. Het onderwijs wordt fundamenteel anders en voorlopig zijn we in de overgangssituatie, met veel onzekerheden, fouten waar we van moeten willen leren en onverwachte successen en effecten. Ook is het helder dat op dit punt bijna alle onderwijzers, docenten, leraren op bijscholing moeten en de scholen moeten gaan investeren in een deugdelijke infrastructuur van laptops en netwerken.
Het ligt voor de hand dat docenten voor het “regisseren” van aan hen toevertrouwde on-line leerlingen, gebruik zullen maken van de functionaliteit van Sociale Media: (gesloten) groepen vormen, on-line opdrachten geven, plaatsen en centraal beschikbaar maken van elektronische documenten, video’s, foto’s, links naar vindplaatsen op het internet, publiceren van de productie van werkstukken en andere documenten, emails aan de klasgenoten over vervolgstappen en ideeën, het geven van opdrachten en volgen van de voortgang, en tenslotte het afnemen van toetsen en proefwerken. Dit zijn allemaal functies die in de sociale media inmiddels zijn ontwikkeld. Laten scholen en onderwijsdeskundigen vooral niet denken dat zij daar het wiel moeten gaan uitvinden: in bovengenoemde en andere artikelen van Mashable worden al vele (gratis!) tools genoemd.
En natuurlijk deze tools zijn allemaal Amerikaans, en zouden zeker voor het basis-onderwijs in Nederland moeten worden aangepast, maar dat laatste zal ongetwijfeld goedkoper zijn dan wanneer één of andere goochemerd, of dure onderwijsinstelling/-deskundige meent alles van de grond af aan zelf weer te moeten gaan opbouwen. In dat kader vraag ik mij af of Hyves in Nederland niet het voortouw moet nemen deze en dergelijke tools gewoon voor het Nederlandse onderwijs moet gaan produceren en beschikbaar moet gaan stellen.
Hier een overzicht van reeds beschikbare Amerkaanse tools:
En het is te verwachten dat naast de hierbovengenoemde tools ook sites komen waarin al die programma’s die nu overal (vaak in video) worden gemaakt gratis worden aangeboden. Voorbeelden hiervan zijn in Amerika;
Waar natuurlijk vooral nu snel veel energie in moet worden gestoken is het digitaliseren van alle schoolboeken en deze op een mooie interactieve manier – ook via Ipad en de nieuwe generatie Tablets – ter beschikking stellen. We gaan volgen welke traditionele schoolboeken uitgevers als eerste hun net gaan uitgooien en over hun schaduw van de (lucratieve) klassieke handel in gedrukte schoolboeken gaan heenstappen. Maar waarschijnlijker is dat nieuwe spelers met de voor deze onvermijdelijke social media manier van lesgeven met de inhoudelijk juiste producten gaan komen.
