Sony had een geweldige week. Microsoft werd door bijna alle hardcore gamers in de ban gedaan en zelf kregen ze het publiek op de banken. De pers is lyrisch. De fans zijn lyrisch. De pre-orders voor PS4 en Xbox One staan in verhouding van 8 op 1. De toekomst ziet er wonderschoon uit. Hebben ze deze consoleoorlog in de zak? Na een goed gesprek in een Hilversums restaurant vraag ik het me af.
Maandagnacht: Jack Tretton stond zichtbaar te genieten tijdens zijn E3-persconferentie. Aan het einde deelde hij de ene naar de andere klap uit naar Microsoft. KNAL! De PS4 ondersteunt tweedehands games. BAF! Voor de PS4 hoef je niet continu online te zijn. En de hardste klap: De PS4 is 100 euro goedkoper dan de Xbox One. Het publiek gaf een enthousiaste ovatie. De pers was lovend. Het internet was het erover eens: Microsoft is klaar.
Zaterdagavond. Ik zit in een restaurant met mijn ouders. Ik leg mijn vader uit hoe Microsoft zijn eigen graf graaft. ,,Dus hun DRM is zoiets als iTunes”, vraagt mijn vader. Ja, alleen dan met discs. Mijn vader klinkt positief. ,,De gamers willen het niet, pa”, zeg ik. ,,Het betekent dat ze niets meer kunnen verzamelen en doorverkopen.”,,En als Microsoft de prijzen verlaagt”, kaatst pa terug. Ik twijfel: ,,Doen ze niet… denk ik.” Ik antwoord snel verder. ,,Trouwens, Sony gaat geen DRM doen.” En dan komt mijn vader met de volgende opmerking: ,,Sony miste ook de boot met iTunes.”
Sony miste ook de boot met iTunes. Even terug in de tijd. Apple richtte de iTunes Store op om zo op eenvoudige en snelle wijze albums en liedjes voor de iPod te verkopen. Sony Music zag geen toekomst in een eigen online store (ze leende overigens wel hun muziekbibliotheek). Een kapitale fout: iTunes heeft inmiddels 25 miljard nummers verkocht. Interessant detail: de eerste zes jaar zaten alle producten onder een DRM-systeem. Het maakte de webwinkel niet minder populair.
Twinkeling in de ogen
Sony heeft hard gewerkt aan zijn imago en het werpt zeker zijn vruchten af. Ze grijpen iedere kans aan om in hun presentatie de gamer voorop te stellen. Ze luisteren naar developers en passen hun consoles aan op hun wensen. Ze zetten indiedevelopers tijdens hun conferentie in het zonnetje. Daardoor heeft het bedrijf een veel efficientere console, schijnen ogen van jonge ontwikkelaars te twinkelen als ze het over de PS4 hebben en komt Sony weg met een maandelijkse vergoeding voor het PlayStation Network. Geen slecht resultaat; eentje die ze veel games zal opleveren.
Is het alleen goede business? Apple-president Steve Jobs trok zich nooit wat van de massa’s aan. Hij maakte geen producten die klanten wilden, maar apparaten waarvan klanten niet eens wisten dat ze het wilden. De iTunes store verkocht bijvoorbeeld niet alleen albums, het verkocht ook nummers. Dat klinkt nu logisch, toen niet. De PS4 is beter en krachtiger dan de PS3, alleen zeker niet vernieuwend. Sterker nog, Sony kreeg maandag een staande ovatie met de belofte alles bij hetzelfde te houden. Maar zoals mijn vader zaterdagavond zei: aan applaus verdien je niets.
Neem de games bijvoorbeeld. Sony liet afgelopen week zes exclusieve PS4-titels zien. Microsoft toonde het dubbele. Dit is ernstig. De games die in de rekken staan zijn het uithangbord van je console. De console met de meeste diversiteit heeft die een streepje voor. Sony verzaakt hier. Erger: Sony brengt The Last of Us, Gran Turismo 6 en Beyond: Two Souls voor de PS3 uit. Met GT6 alleen al loopt het minstens tien miljoen gegarandeerde PS4’s mis. Van Naughty Dog, Quantic Dream en Polyphony Digital hoef je voorlopig geen next-gen titels te verwachten. En dat allemaal voor de fans.
Aanbod die je niet kan weigeren
Sony zal toch vast met meer titels komen? Natuurlijk, maar Microsoft doet hetzelfde. Phil Spencer kondigt alweer nieuwe exclusives voor GamesCom aan. Daarmee blijven ze voorop lopen. Maar de indiedevelopers lijken toch massaal voor PS4 te gaan? Die PSN games zul je niet in de winkel zien liggen en wees eens eerlijk: koop jij een console voor indiegames? Trouwens, developers mogen tegen Microsoft tekeer gaan wat ze willen, één interessant aanbod en ze lopen net zo hard over.
Natuurlijk is Microsoft geen Apple, zeker niet wat communicatie en charisma betreft. Maar vergeleken met Sony hebben ze wel een ijzersterke toekomstvisie. Sony denkt pers en publiek. Microsoft denkt Steam en iTunes. Online je games downloaden op je console of cloudserver. Geen productie- infrastructuur- of distributiekosten meer, dus de gameprijzen kunnen worden gehalveerd. Deze generatie gaat ze dat niet lukken, maar de volgende zeker. Verliezen ze deze consoleoorlog? Niet erg. De infrastructuur voor het winnen van de volgende ligt er al. Wat doet Sony?
Ik kan het mis hebben. Misschien kan iemand anders mijn vader overtuigen van Sony’s gelijk. Maar nu al roepen mensen dat het business-model van Microsoft meer winst oplevert dan die van hun concurrenten. Cliff Blezinski zegt het simpeler: gamers willen AAA en AAA wil DRM om te overleven. De Japanners hebben geen gebrek aan klantvriendelijkheid, maar toekomstvisie lijkt hen te ontberen. Hun grootste rivaal bouwt ondertussen rustig verder aan hun eigen iTunes, die ze goudgeld gaat opleveren. Gaat Sony weer de boot missen? Pa denkt van wel. Ik vrees het ook.
Correctie: We meldden eerst dat Phil Spector van Sony stond na te genieten. Dit moest natuurlijk Jack Tretton zijn. Onze excuses voor deze fout.
