Marietje is Europarlementariër voor D66 sinds 2009. Ze zet zich in voor digitale vrijheid. Het Europees Parlement steunde in 2014 haar voorstellen voor Europese netneutraliteit. Momenteel werkt ze aan een rapport over de impact van technologie op mensenrechten. Naast haar parlementaire werk is Marietje onder andere commissaris bij de Global Commission on Internet Governance en neemt als vicevoorzitter zitting in de Raad van Toezicht van Free Press Unlimited.
Hoe reguleer je ‘het internet’? Dat is een vraag die steeds prangender wordt. Afgelopen week leerden we dat Facebook-gebruik een directe impact had op geweld tegen vluchtelingen in Duitsland. Dat Rusland en Iran onze meningen proberen te beïnvloeden via sociale media accounts. En dat Google je locatiegegevens bijhoudt via je mobiele telefoon – zelfs als je hebt ingesteld dat je dat niet wil.
Hoe we het internet vooral níet moeten reguleren zien we in China. Daar zijn Google en Facebook gewoon verboden. Zoekmachines en chatfuncties die wél actief zijn in het land worden op ongeziene schaal gecensureerd. Zelfs foto’s van Chinese kandidaten voor de Nobelprijs van de Vrede werden gecensureerd in nota bene privé-berichten tussen gebruikers. Technologie is er inmiddels een krachtig middel om de burger te controleren. Als je je niet gedraag op sociale media, krijgt je zogenoemde ‘sociale kredietscore’ een knauw, waardoor je minder makkelijk een lening kan krijgen of kan reizen.
De Verenigde Staten blinken dan weer uit in de tegenovergestelde richting. Sinds de jaren negentig heerst daar het geloof dat het internet op geen enkele manier gereguleerd moet worden. Dat zou innovatie en de democratie aantasten was het adagium. Er is geen allesomvattende privacywetgeving zoals in Europa, waardoor persoonlijke data te koop is voor de grootste bieder. De enige regels die zouden moeten gelden zijn de regels van de vrije markt.
Gelukkig zijn er alternatieven
Voor veel mensen is ‘het internet’ nu synoniem geworden voor de diensten van een handvol grote tech-bedrijven zoals Google en Facebook. Maar het internet is veel breder dan dat. Het is in essentie een serie ‘domme’ kabels die het mogelijk maakt om snel en veilig informatie door te geven. Die kabels maken ons ook wereldwijd verbonden en wederzijds afhankelijk. Daarin ligt precies de sleutel om het internet slim te reguleren. Overheden moeten er alles aan doen om de technische infrastructuur van het internet intact en open te houden, maar tegelijkertijd moeten ze het gedrag van grote spelers die gebruikmaken van die structuur beter regelen. We zullen alleen slimme oplossingen vinden als we ons laten leiden door de basisprincipes van liberale democratie, zoals transparantie en verantwoording van bedrijven, eerlijke concurrentie, en het beschermen van onze fundamentele rechten zoals privacy en vrije meningsuiting.
Een goed voorbeeld van slimme regulering is de wetgeving die netneutraliteit bewaart, waar Nederland een voorloper was in Europa. Met die wet verhinder je dat internetaanbieders meer worden dan een neutraal doorgeefluik van data en informatie. Zo mogen ze bijvoorbeeld geen snellere toegang aanbieden tot hun eigen diensten ten nadele van concurrenten, of extra geld vragen voor het aanbieden van Netflix of WhatsApp. We hebben er met succes voor gezorgd dat dit ook Europese wetgeving werd. Helaas is op gezag van president Donald Trump die netneutraliteit in de VS afgeschaft, waardoor grote internetleveranciers nu veel meer macht krijgen. Als een soort poortwachter kunnen zij nu gaan bepalen welke diensten wel of geen voorkeursbehandeling krijgen. Dat betekent meer macht voor bedrijven en minder keuze voor consumenten. Het zet ook de bijl aan de wortel van het open internet. Dat is een flinke stap in de verkeerde richting.
Europese Unie
In de Europese Unie hebben we regels die grote techbedrijven aan banden leggen. Google kreeg twee miljardenboetes omdat het haar machtspositie misbruikte. Europese privacywetgeving is leidend voor de hele wereld, en dwong de grote techreuzen om hun praktijken aan te passen. Dat is echter nog niet voldoende. We hebben meer inzicht nodig in hoe de algoritmes van de grote techbedrijven werken om ze echt verantwoordelijk te kunnen houden voor hun acties. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat Europese staten nooit het internet misbruiken als een instrument wordt voor nationale veiligheidsdoelen, bijvoorbeeld door het verzwakken van encryptie: de essentiële methode om data te beveiligen. Wie dat verzwakt, stelt onze digitale samenleving bloot aan grote veiligheidsrisico’s, die niet opwegen tegen de vermeende voordelen voor inlichtingendiensten.
De mate waarin wij er in de open samenlevingen over de hele wereld in slagen om de rechtsstaat ook online te laten bestaan, zal moeten zorgen dat we hier niet vervallen in Chinese of Amerikaanse toestanden. De EU moet dus vol aan de bak, en de op waarden gebaseerde aanpak ook uitdragen in haar buitenlandpolitiek. Daar zet ik me ieder geval hard voor in het Europees Parlement.
Dit is een bewerkte versie van de speech die Marietje Schaake gaf op 27 augustus voor SIB Groningen.
[Afbeelding © Sikov – Adobe Stock]
Verder lezen over China
Online08.11.2024
EU-toezichthouders eisen dat Temu zich aan de regels houdt
Automotive12.08.2024
Waarom sommige auto’s in China sinds een paar dagen misvormd lijken
Online30.07.2024
Worden je Temu-bestellingen straks duurder?
Cybercrime25.07.2024
Vigorish Viper: een Chinees cybercrimesyndicaat ontdekt door Infoblox
banden met Europese voetbalsponsors, mensenhandel en illegale gokindustrieCybercrime01.07.2024
Temu wordt nu zelfs bestempeld als gevaarlijke malware
Online01.07.2024
Nederlandse consumenten shoppen online steeds meer in China
Gadgets06.06.2024
Waar je rekening mee moet houden als je op Temu shopt
Tech in Asia22.05.2024
Huawei versterkt marktaandeel met 7 nieuwe productlanceringen in Dubai
Verder lezen over Facebook
Social Media26.09.2024
Zuckerberg: ‘Social media geen directe invloed op geestelijke gezondheid’
Social Media30.07.2024
Meta opent AI Studio zodat iedereen eigen AI-chatbot kan maken
Online25.07.2024
Meta gaat de strijd aan met Yahoo Boys en sluit duizenden accounts
Social Media22.07.2024
Kun je Facebook wel gratis noemen? De EU vindt van niet
Social Media01.07.2024
Facebook geeft gebruikers onvoldoende kans om van gepersonaliseerde ads af te komen
Krijgt Meta een miljardenboete?Social Media28.05.2024
Zo zorg je dat Instagram en Facebook je foto’s niet gebruiken om AI te trainen
Nieuws15.05.2024
Vijfpunts snelcursus nepnieuws herkennen!
Social Media22.02.2024
Je kunt je Facebook-berichten straks doorposten op Threads
Verder lezen over Google
Artificial Intelligence30.10.2024
Een kwart van het programmeerwerk bij Google wordt gedaan door AI
Online17.10.2024
Google Flights laat je straks goedkopere vluchten vinden
Artificial Intelligence09.10.2024
AI wint nu ook nog de Nobelprijs: twee zelfs
Mobile08.10.2024
Epic krijgt gelijk: Google houdt Android te dicht
Mobile07.10.2024
Google komt met hulp voor als je telefoon wordt gestolen
Artificial Intelligence03.10.2024
Knoop straks in het Nederlands een gesprek aan met Gemini Live
Mobile01.10.2024
Epic klaagt Google en Samsung aan om alternatieve appwinkels
Search25.09.2024
Google introduceert een speelse doodle met popcorn
Verder lezen over Privacy
Cybercrime30.09.2024
Hoe bescherm je de data in je brein?
Cybercrime16.09.2024
Eenvoudige tips voor meer privacy tijdens het reizen met openbaar vervoer
zorgen om privacy tijdens woon-werkverkeerSocial Media09.09.2024
Telegram modereert privégesprekken toch niet
Online24.04.2024
Dating-app Grindr aangeklaagd om delen HIV-status met anderen
Cybercrime15.04.2024
Bescherm jij je online identiteit wel genoeg?
Online18.03.2024
Digitaal mijmeren: Zullen AI’s op het internet op enig moment ontwaken?
Mogelijk ontwikkelen AI's een vorm van gedecentraliseerd interactiviteitsbewustzijnOnline15.02.2024
Je AI-geliefde is onbetrouwbaar: onveilig en uit op geld
Doe het veiligCybercrime05.02.2024