Het is zover, de Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel goedgekeurd dat een einde moet maken aan de vele nepreviews op webshops en -sites. Een goede zaak natuurlijk, maar ook een flinke uitdaging voor de sites en shops waar al deze reviews van producten en diensten geplaatst worden. De nieuwe wet moet ervoor zorgen dat consumenten op alle mogelijke manieren beschermd worden tegen beïnvloeding door middel van oneerlijke of tegen betaling verkregen beoordelingen en informatie over producten.
Onderzoek toonde eerder al aan dat webshops de echtheid van consumentenreviews onvoldoende controleren. Bij twee derde van de webshops en vergelijkingssites bleek de echtheid van die reviews namelijk niet vast te stellen.
De wet, die nog wel door de Eerste Kamer moet, zal waarschijnlijk op 22 mei ingaan. Dat is namelijk de deadline waarop in de hele EU vergelijkbare wetgeving ter bescherming van online consumenten van kracht moet zijn. Vanaf die datum worden webshops en -sites verplicht beoordelingen van producten en diensten, voordat die online geplaatst worden, te controleren op echtheid. Bovendien komt er een verbod op het tegen betaling door een ander laten plaatsen van valse consumentenbeoordelingen. Ook moeten webshops de consument gaan informeren of, en zo ja hoe, zij controleren of reviews afkomstig zijn van consumenten die het product daadwerkelijk hebben gekocht.
Als klap op de vuurpijl bepaalt de nieuwe wet ook dat webshops aan de consument moeten laten weten of die een gepersonaliseerd prijsaanbod krijgt, bijvoorbeeld doordat een algoritme bijhoudt wat de betreffende consument heeft gekocht en welke websites hij heeft bekeken. In de wetgeving zit bovendien een verbod om zoekresultaten weer te geven zonder duidelijk te maken dat het betaalde reclame betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen.
Maar dat is nog steeds niet alles. Online platforms moeten consumenten ook laten weten wie verantwoordelijk is, de verkoper of het platform, voor de levering en het afhandelen van retourzendingen, zodat de consument weet wie hij moet benaderen bij problemen. Ook moet altijd duidelijk zijn hoe de volgorde wordt vastgesteld van het zoekresultaat dat de consument krijgt te zien op het online platform.
De wet bevat ook regels voor het aanbieden van gratis digitale diensten waarvoor consumenten eerst hun persoonlijke gegevens op moeten geven. Aanbieders van dergelijke diensten moeten meer informatie gaan verstrekken over zaken als de duur van het contract en hoe dat kan worden beëindigd. Ook krijgen consumenten het recht om binnen veertien dagen de overeenkomst zonder reden te ontbinden. Op dat moment moeten zij ook hun persoonsgegevens ‘terugkrijgen’, wat wil zeggen dat de aanbieder de verwerking hiervan stopt.
“Het volledig en duidelijk informeren van de consument in de digitale economie kan en moet beter. Ook een hardere aanpak van misleiding is nodig. Met deze regelgeving willen we nog dit jaar een sterkere vuist tegen nepreviews maken. Ook moeten online platforms en winkels altijd duidelijk maken bij zoekresultaten dat het betaalde reclames betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen. Platforms moeten bovendien consumenten laten weten wie verantwoordelijk is (verkoper of platform) voor levering, en afhandelen van retouren”, aldus minister Micky Adriaansens van EZK.
