​Goed design gaat verder dan alleen de buitenkant

Het is leuk als een product er goed uitziet, maar dat is niet voldoende. Een kwalitatief ontwerp gaat verder dan alleen de buitenkant. Hoogstaand design zit hem vooral in het bedenken van een oplossing die aansluit bij de wensen en behoeften van alle belanghebbenden: de opdrachtgever, de producent, de gebruiker en de ontwerper. Een goed product biedt een oplossing. Een goed product maakt je leven makkelijker, leuker en/of beter.

Alles waar wij mensen mee omgaan, alles wat wij gebruiken, is ontworpen. Van de Mars Rover Curiosity tot de meest eenvoudige objecten zoals bijvoorbeeld een velletje papier. Alles begint met een idee, met nadenken, onderzoeken, proberen. Met het zoeken naar oplossingen. En als alles is opgelost, is er een ‘design.’ In mijn ogen is een design dan ook pas klaar als het product er is, als het helemaal af is. Vaak wordt bij design gedacht aan een concept, een idee, een schets, of zelfs een mooi uitgewerkt prototype. Oftewel, alles dat vooraf gaat aan de bouw of productie. Maar ik geloof dat je verantwoordelijkheid als designer – of liever je gezamenlijke verantwoordelijkheid als designer, opdrachtgever en producent – daar niet ophoudt. Die houdt pas op als het daadwerkelijke product het leven van gebruikers verrijkt en iedereen elkaar de hand kan schudden op een succesvol product waar iedereen zijn naam aan wil verbinden.

Sla het nadenken niet over

Vaak wordt er over dit hele traject veel te licht gedacht. Iemand roept iets, mensen gaan wat bouwen en klaar. Oh nee! Het moet er ook nog een beetje leuk uitzien, laat iemand er nog even over nadenken! De omgekeerde volgorde… In veel trajecten probeert men de fase van het nadenken, ook wel een goed design, nog steeds over te slaan. Zo gebeurt het vaak dat mensen iets gehoord of gelezen hebben over een bepaalde trend of ontwikkeling op internet en vervolgens namens hun bedrijf bij een agency aankloppen om dat voor hen te laten bouwen, zonder daarbij goed na te denken of het wel bij hun organisatie past en zonder duidelijk zicht te hebben op de consequenties die het voor hun organisatie heeft. Het is dan natuurlijk de taak van die agency om deze mensen goed te informeren en hen een oplossing te bieden die het beste past. Helaas gebeurt dat in de praktijk nog veel te weinig en zit men uiteindelijk met een product dat niet of nauwelijks doet wat ervan verwacht werd.

Het komt vaak voor dat opdrachtgevers een agency benaderen omdat ze bijvoorbeeld een app willen. In plaats van meteen aan de slag te gaan, zou het wijs zijn eerst met hen te gaan onderzoeken of die app echt is wat ze nodig hebben. Want een app is leuk en een agencyverdient er geld mee, maar als zo’n app niet gedownload wordt, of niet vaker dan een enkele keer gebruikt wordt… Met andere woorden: als deze app niet wordt terugverdiend, hetzij in letterlijke zin, dan wel in de vorm van naamsbekendheid of een ander beoogd doel, dan heeft niemand er iets aan. Zelfs de agency niet, want hoe groot is de kans dat deze opdrachtgever nog eens terugkomt voor iets dat hun organisatie wel verder helpt? Maak daarom eerst, samen met mensen die hier ervaring mee hebben, een strategisch plan, waarbij elke factor wordt meegewogen. Past de gevraagde oplossing wel bij de organisatie? Hoeveel tijd kost dit mensen in de organisatie? Wat zijn de doelen? Welk publiek moet worden aangesproken? Hoe moet dit publiek worden bereikt? Hoeveel tijd mag er in de ontwikkeling gaan zitten? Allemaal vragen die beantwoord moeten worden en die van invloed zijn op de uiteindelijke effectiviteit van de oplossing. Het doel is belangrijker dan het middel en dat raakt heel direct aan de kern van dejorganisatie: waar staat de organisatie voor, is dit het middel dat daar bij past en wordt het op de juiste manier toegepast?

Eerst denken, dan doen

De mooiste en de beste dingen ontstaan natuurlijk wanneer de betrokkenen bij een project – voor aan de slag te gaan – eerst de tijd en de moeite nemen om alles goed te doordenken en te overzien. Met de informatie die dit oplevert kan tenslotte pas een echt goede oplossing worden gevonden. Nadenken gaat vaak het beste als iedereen meehelpt. Dat werkt het snelst en verzekert over het algemeen dat over elk aspect is nagedacht, dat er vanuit ieder perspectief naar het product gekeken is. Design heeft alles te maken met esthetiek, functionaliteit, haalbaarheid en betekenis. In dat licht wordt goed design een goede oplossing. Een oplossing die goed werkt, die doet waar hij voor bedoeld is, waar mensen blij van worden, waar mensen echt iets aan hebben en wat er als het goed is nog mooi uitziet ook.

Het eindproduct moet echt iets toevoegen en zowel de initiator van het product als de uiteindelijke gebruiker moeten het gevoel krijgen dat ze iets unieks in handen hebben, iets waar echt over nagedacht is. Het feit dat dit in de praktijk nog veel te weinig het geval is, heeft volgens mij vooral te maken met een gebrek aan kennis. Veel bedrijven lopen nog steeds erg achter op digitaal gebied. En veel – vaak met name de kleinere – agency’s ontbreekt het aan ervaring met en kennis van de markt. Vaak weten mensen niet goed wat er allemaal mogelijk is en hoe dit het best te realiseren valt. Daarom is de heldere blik en de ervaring van een buitenstaander – een externe agency – vaak zo belangrijk en is het de taak van deze agency om die kennis en ervaring te delen. Om samen na te denken, want van de goede oplossingen die daaruit rollen, wordt uiteindelijk iedereen gelukkiger.

Deze blogpost is geschreven door Sebastiaan Dorgelo, TriMM.