Het is woensdag 12 maart en dat betekent dat Boekenweek 2025 is begonnen. Het is de 90ste editie en hoewel het een week is die wordt geassocieerd met fysieke boekenwinkels, zijn boeken allang niet meer alleen blokken geprint papier. Er zijn luisterboeken en ebooks. Van luisterboeken hebben we je al eens verteld wat de pro’s en cons zijn. Vandaag duiken we daarom in de voordelen en nadelen van ebooks.
Voordat we dat doen, eerst een kleine tip: als je tussen 12 maart en 23 maart een boek of boeken koopt ter waarde van 15 euro, dan krijg je het Boekenweekgeschenk cadeau. Dit jaar is het De Krater van Gerwin van der Werf, wat draait om Eden, die met haar twee broers op weg is naar een meteorietkrater in Duitsland. Haar jongste broer is depressief en kan wel een uitstapje gebruiken. Oudere broer Johnny heeft een rijbewijs en weet de weg. Dat heeft Eden goed bekeken, toch? In De Krater kom je het te weten. Het boek is gekozen door een jury uit maar liefst 149 manuscripten. Het thema van deze boekenweek is Je Moerstaal: de taal waarin je spreekt, juicht, liefhebt, vloekt en waarschijnlijk ook denkt.
Boeken zijn er dus niet meer alleen op papier, we luisteren volop naar boeken met apps als Storytel en we kopen e-readers op ebooks te lezen (of we doen dat gewoon op onze smartphone of tablet). Wat zijn nou de grootste voordelen en nadelen van ebooks?
Duizenden boeken tillen wordt een moeilijke exercitie, maar duizenden ebooks? Makkelijk. Een e-reader of smartphone kan volstaan met ebooks, zonder dat je daar ook maar iets van extra gewicht door meesleept. Dat maakt het niet alleen lekker draagbaar, maar ook makkelijk om toch een ander boek te gaan lezen als je niet zo in de juiste stemming bent voor een bepaald boek.
Het nadeel aan ebooks is dat je ze leest op een technisch apparaat. Een smartphone of ereader heeft nu eenmaal elektriciteit nodig om te werken en dat betekent dat als de batterij op is, of het apparaat stuk, je dus ook niet kunt lezen. Gelukkig zijn ze snel weer opgeladen, dus de batterij moet geen al te groot probleem zijn, naast dat ereaders ook nog eens heel lang doen op een batterijlading.
In een boek zijn de letters op een vaststaande lettergrootte en lettertype gedrukt, daar kun je niets aan veranderen. Je kunt wel een loep of leesbril gebruiken om de letters groter te maken, maar het is handiger als je het gewoon kunt instellen zodat je geen extra attributen nodig hebt. Dat kan wel met een ereader of smartphone: je kunt de letters heel groot maken, het lettertype aanpassen en soms zelfs de tekstkleur, als je liever zwart op wit leest dan wit op zwart, bijvoorbeeld.
Lig je op vakantie lekker op het strand een ebook te lezen, dan kun je minder makkelijk even de zee in gaan: veel mensen zijn dan toch bang dat het apparaat gestolen wordt. Een boek kun je zo laten liggen en dan is er vrij weinig aan de hand, maar met een e-reader of smartphone is het toch verstandig om iemand te vragen een oogje in het zeil te houden of het apparaat zelfs in een waterdicht zakje mee te nemen bij je frisse duik.
Je kunt het hebben over de productie van e-readers en smartphones en het stroomverbruik, maar het feit blijft dat er geen bossen hoeven te worden gekapt voor het papier dat nodig is om die boeken te maken. Ook is er geen transport nodig, waardoor een ebook wat dat betreft in ieder geval een stuk milieuvriendelijker is dan een gewoon boek.
Net als bij digitale games versus fysieke games hebben ook digitale boeken een nadeel ten opzichte van hun fysieke zussen: je hebt niks tastbaars. Je kunt een boek nog verkopen op de rommelmarkt of aan iemand cadeau doen, maar dat doe je niet met een ebook. Hierdoor is het wat meer voor eenmalig gebruik dan een fysiek boek dat doorgaans is.
Het grote voordeel aan een ebook is dat we je nu ongeveer elke boektitel op de wereld kunnen geven en jij die vrijwel direct op je ereader kunt zetten. Dat is met een fysiek boek niet zo: boekenwinkels zijn niet altijd open en hebben ook niet zoveel boeken als er op het internet staan. Ook webiwnkels kunnen een boek nooit zo snel bij je krijgen als een ebook.
Het nadeel aan technologie is dat het niet altijd even goed op elkaar aansluit. Heb jij net een epub-bestand gedownload, blijkt dat je ereader een heel ander type bestand nodig heeft. Gelukkig komt het niet heel vaak voor, maar je kunt met technologie nu eenmaal tegen allerlei technische problemen aanlopen, iets dat je niet hebt met een lekker tastbaar boek waarbij je het papier door je vingers kunt laten glijden.
Hoe je deze week ook je boeken ‘nuttigt’, we wensen je een heel fijne Boekenweek!
