Frans van der Reep
Frans van der Reep is een visionary practitioner, inspirational counceler, media futurist en "triple thinker". Hij is verbonden aan Hogeschool Inholland (lector) & KPN (senior strategist).
Toekomstscenario’s 2020
Mijn conclusie is dus dat het alle kanten op kan gaan op weg naar 2020. Ik zie vier scenario’s voor me rond deze transitie, die ik kort heb samengevat in onderstaande tabel.
Tabel 1: Vier mogelijke scenario’s voor 2020, en hun gevolgen.
|
Waar gaat het heen in 2020? |
‘Fressen’: eigen belang leidend uitsluiting
|
‘Moral’: algemeen belang leidend verbinding |
|
Decentrale, lokale, Oplossingen |
|
Nieuw Burgerschap |
|
Centrale Oplossingen |
‘politieke’ corporates
|
Verlicht Management |
De vier scenario’s worden bepaald door twee keuzen: kiezen we voor decentrale oplossingen, of juist voor centrale? En, laten we ons leiden door het eigen of het algemeen belang?
Voorbeelden van decentrale oplossingen zijn zonne-energie via zonnecellen op je eigen dak, of straks je eigen waterstofcel in de garage. De centrale oplossing is hier de kolencentrale waar velen voor hun energie afhankelijk van zijn. Systeembanken zijn ook een voorbeeld van centrale oplossingen. Crowdfunding, elkaar geld lenen of bijvoorbeeld de collecte in de kerk als verzekeringsvorm, zogenaamde peer2peer systemen, zijn decentraal. Hier te lande heeft bijvoorbeeld Jan Rotmans verstandige dingen gezegd over deze ontwikkeling en de spanningen en enorme machtsverschuivingen die dit met zich brengt.
Een voorbeeld van verlicht management vind ik Paus Franciscus. Natuurlijk is de katholieke kerk heel centralistisch in de managementstijl maar de man wordt alom herkend als integer en verbonden. Dat brengt gelijk een heel andere sfeer.
De keuze voor duurzaamheid zie ik als een vorm van verantwoordelijkheid nemen en dus als een vorm van integriteit. In termen van tabel 1, duurzaamheid dient ‘Moral’. Duurzaamheid als thema, dat gelukkig stap voor stap meer aandacht krijgt kent zowel centrale als lokale varianten. De eerste zonnecellen centrales in Nederland komen er aan. Duitsland kiest voor Die Energiewende: naar wind- en zonne-energie, weg van kernenergie en fossiele brandstoffen. Duurzaamheid is niet meer weg te denken uit de moderne maatschappij. Geen enkele onderneming kan er onderuit en ik zie het als een stap naar meer integriteit.
Ook de keuze voor transparantie gaat voor mij terug op verantwoordelijkheid nemen en op persoonlijke integriteit. Of deze transparantie van de samenleving groter wordt door de sociale media en door internet, en die er voor zorgen dat kleine bewegingen in no-time tot massa-opstanden kunnen uitgroeien, zal de tijd leren. Zoals de NSA casus laat zien heeft ook transparantie twee kanten.
Natuurlijk hoop ik dat het ‘nieuw burgerschap’ scenario aan invloed wint. Maar realisme gebiedt me te zeggen dat representanten daarvan eerder gedoogd worden dan werkelijk invloed hebben op de corporate wereld, die nog steeds gericht is op korte termijn geld verdienen en op zoveel mogelijk macht te vergaren. Zolang alle burgerinitiatieven ieder voor zich werken en velen feitelijk (informeel of formeel) ‘uitsluiten’ zal de samenleving niet kantelen omdat ieder van die initiatieven te klein, te weinig hub is, om er werkelijk toe te doen. Daar zijn meer en indringender uitzendingen van ‘Tegenlicht’ voor nodig. Hoe 2.0 zijn we nu echt?
Ik denk dat het mobiliseren van talent 2.0 urgent is. Ik denk dat het uiterst belangrijk is werkelijke maatschappelijke uitdagingen te blijven benoemen, deze agenda duidelijk te communiceren en concrete bijdragen te formuleren als ode aan de nieuwe wereld met zijn vele nieuwe mogelijkheden! Wie macht heeft, use it and use it with integrity.
Flexibiliteit rust in stabiliteit
Persoonlijk vind ik, in termen van tabel 1, de beweging naar rechts (meer integriteit en het zoeken naar verbinding in het persoonlijk handelen) belangrijker, dan de beweging naar boven (meer flexibiliteit). Een van de redenen dat ik dit vind is dat flexibiliteit uiteindelijk steunt in (maatschappelijke) stabiliteit. Alles flexibel werkt niet en kan niet. Je hebt uiteindelijk toch van die stabiele regels nodig als bijvoorbeeld ‘rechts rijden in het verkeer’. Er is al zo veel in beweging dat stabiliteit misschien wel belangrijker is op dit moment als (Europese) maatschappelijke agenda. Het balanceren van stabiliteit en beweging is een opgave van formaat.
Op dat punt kunnen we als voorbeeld iets leren van het Chinese leiderschap. Zij snappen het belang van stabiliteit heel goed. Al te veel beweging in die enorme massa mensen leidt onmiddellijk tot chaos daar. Een voorbeeld dicht bij huis? Ook aankomende klanten van bijvoorbeeld Snappcar.nl dienen hun (stabiele) identiteitskaart te laten zien. In landen waar dat niet zo goed mogelijk is en identiteitsbewijzen niet altijd kloppen, en die dus deze juridische stabiliteit dus niet hebben, komen dergelijke flexibele businesses als snappcar echt niet van de grond. En daar hoef je echt niet ver voor te reizen.
Tot slot.
Iets nieuws is een niet eerder gezien verband tussen op zich bekende elementen. Iets nieuws vind je dus door veel zaken die voorheen niets met elkaar te maken hadden bij elkaar te brengen (De Bono). Soms moeten we daarvoor ons mentale model veranderen (alles wat we geleerd hebben) en dat lijkt nu aan de orde. Misschien moeten we eens naar anderen luisteren.
Ik denk dat we ook nu het einde van het belang van trendwatching beleven. Zoals ik het zie is er nu geen eenduidige projectie van een waarschijnlijke toekomst te maken, hooguit scenario’s. Mijn trendvoorspelling: ‘uitsluiting’, ‘het kan alle kanten op gaan’, en banenverlies.
Nogmaals: Het kan, op weg naar 2020, alle kanten op kan gaan. ‘Uitsluiting’ hebben we wel genoeg gezien in de 20e eeuw. Don’t go there.
...
Verder lezen over Toekomst
Artificial Intelligence29.10.2024
De toekomst van leren: KLM en de impact van AI
Technology11.09.2024
Crikorama verkozen tot winnaar James Dyson Award 2024
zelf krekels kweken!
Technology04.09.2024
Challenge: Volledig autonoom dwergtomaten telen zonder menselijke tussenkomst
Events04.07.2024
Dit was het VINT Symposium van 2024
met als thema 'Echt Slim'
Nieuws04.07.2024
Merganser: een Offshore Floating Solar platform in de Noordzee
Startups27.06.2024
In Brabant is het aantal startups met 22 procent toegenomen
Artificial Intelligence26.06.2024
Symposium ‘Artificial Intelligence’ door het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Gadgets20.06.2024