Europees Parlement trekt les uit onthullingen Snowden

Eerder vandaag stemde het Europees Parlement in met de aanbevelingen van het onderzoeksrapport waarin het massaal afluisteren van Europese burgers wordt bekritiseerd. Sophie in ’t Veld, de enige Nederlandse Europarlementariër die zitting had in de hoorzittingscommissie, is blij met de aanbevelingen:

“Onschuldige burgers bespieden via hun eigen webcam, kritische journalisten de mond snoeren, klokkenluiders bedreigen of politieke oppositie dwarsbomen: we hebben het hier niet over dictatoriale staat in Verweggistan, maar over onszelf. Europa in de 21e eeuw. Het is buitengewoon teleurstellend dat de onthullingen van Snowden zijn beantwoord met een oorverdovend zwijgen van de nationale regeringen.”

Betere rechtsbescherming
Het Europees Parlement heeft ingestemd met betere rechtsbescherming voor Europese burgers, onder meer door de vandaag aangenomen privacywet (meer daarover verderop in dit bericht), beter toezicht op geheime diensten, betere beveiliging van onze IT-systemen en minder afhankelijkheid van Amerikaanse internetbedrijven. In ’t Veld: “Geheime diensten hebben vrij spel, omdat hun dekmantel nationale ‘veiligheid’ ongedefinieerd blijft. Een vrijbrief om bevoegdheden steeds verder uit te breiden. Verbetering van het toezicht op deze diensten, zoals ook in Nederland besproken, is een voorwaarde voor een gezonde democratie. Journalisten, advocaten en politici moeten vrij, veilig en onbelemmerd kunnen functioneren.”

Akkoorden
Het Europees Parlement roept op tot opschorting van het omstreden Safe Harbour-programma, de datadeal die de verwerking van Europese consumentengegevens in de VS faciliteert, en het EU-VS akkoord over de doorgifte van bankgegevens (SWIFT).

Europese privacywet
Vandaag stemde het Europees Parlement over een van de meest omvangrijke dossiers van deze termijn: de hervorming van de Europese privacywetten. In ’t Veld: “D66 steunt het moderniseringspakket, ook al is het niet perfect. Privacyregels moeten voldoen aan de eisen van het digitale tijdperk. Het Europees Parlement geeft een duidelijk signaal af: wij staan voor de rechten van Europese burgers.”

In schril contrast daarmee staat de onwil van de Raad (de nationale regeringen) om de wetten zelfs maar op afzienbare termijn te behandelen. Het pakket is tweeledig: een algemene wet over de bescherming van persoonsgegevens (verordening) en een aparte wet voor het gebied van politie, justitie en veiligheidsdiensten (richtlijn).

Innovatie
In ’t Veld reageert op de zorgen die door het bedrijfsleven worden geuit: “Privacy is geen vijand van economische groei, maar juist een prikkel voor innovatie. In plaats van een lappendeken van wetten komt er één gezamenlijke Europese privacywet, dat biedt helderheid voor bedrijven en rechtszekerheid voor gebruikers. Het vertrouwen van gebruikers dat bedrijven zorgvuldig met hun privacy omgaan is cruciaal, zoals het recente voorbeeld van ING aantoont.” Ze heeft nog wel zorgen om zwakke plekken in de wet, met name de gemakkelijke doorgifte van data naar derde landen en onterechte vrijstellingen voor pseudonieme data. “Nu zijn de lidstaten aan zet. Ik ben bezorgd dat de Raad het beschermingsniveau verder zal willen verzwakken, in plaats van versterken.”

Klokkenluidersregeling
In ’t Veld: “Nationale ‘veiligheid’ mag niet meer dienen als dekmantel voor onbeperkte uitbreiding van bevoegdheden van geheime diensten, die ondertussen zelfs tot in de slaapkamers van onschuldige burgers reikt.” De voorstellen van de D66’er voor strenger toezicht op geheime diensten, onder meer toetsing vooraf en controle na afloop, en rechtsbescherming van klokkenluiders kregen bijval van het Parlement. “Een democratische rechtsstaat moet ook bescherming geven aan wie wangedrag door de overheid blootlegt. Dat is nodig in een gezonde democratie.“