Verhalen vertellen, mondeling of op schrift, is al sinds mensenheugenis de basis van informatieoverdracht. Maar anno 2012 heeft beeld een steeds belangrijkere rol gekregen in alle vormen van communicatie, visual storytelling dus. Het MOTI (Museum Of The Image) in Breda wijdt er nu een tentoonstelling aan: Small Stories Bigger Pictures. Het museum loopt daarmee vooruit op een International Festival of Visual Culture in 2014, een samenwerking van de bekende festivals BredaPhoto (thema: Homo Empathicus) en Graphic Design Festival Breda (thema: visual storytelling), MOTI en Huis voor Beeldcultuur.
Het nieuwe festival moet de twee bestaande festivals gaan vervangen. Mieke Gerritzen, directeur van MOTI, vertelt dat zij aan de samenwerking een voorwaarde heeft verbonden: “Alles moest door elkaar lopen, geen gescheiden zalen voor verschillende disciplines.” En dat is goed gelukt, vindt ze. “Ik kon zelf niet goed ontdekken wat grafisch en fotografie was. En toen ik dacht het gezien te hebben, had ik het nog mis ook!”
Origami
Op school leren we hoe we taal moeten begrijpen en gebruiken. Maar hoe zit dat met beeld? Daar speelt het onderwijs nog nauwelijks op in. Terwijl vaak (én steeds vaker) wordt gebruikt om ingewikkelde informatie inzichtelijk te maken. Een beeld vertelt meer dan duizend woorden, luidt niet voor niets een behoorlijk afgelikt cliché. De eerste zaal van de tentoonstelling toont treffend vorm en omvang van die beeldenvloed. Een constante feed van instagramfoto’s, geprojecteerd op een muur, verandert in origamivogels die op hun beurt worden opgenomen in de enorme vogelzwerm die op een andere muur is geprojecteerd. Die zwem staat voor de gigantische hoeveelheid persoonlijke beelden die mensen dagelijks via allerlei social media delen.
Maar het is niet altijd eenvoudig om de groeiende stroom aan foto’s, films, graphics en animaties goed te interpreteren. “Beeld gaat tekst niet vervangen. Ze bestaan naast elkaar,” zegt Dennis Elbers, directeur van Graphic Design Festival Breda en een van de samenstellers van de tentoonstelling.
Smaller Stories Bigger Pictures onderzoekt dat verschijnsel vanuit vier rollen of invalshoeken: die van de dichter, de journalist, de wetenschapper en de provocateur. De tentoonstelling toont werk van beeldenmakers die vanuit elk van die invalshoeken werken: ze maken hun eigen verhaal, doen verslag, onderzoeken of provoceren door middel van beeldmateriaal. Dat levert uiteraard veel moois op, intrigerende beeldverhalen zoals de instructievideo How to make your own rabbit’ van Jeroen p. Visser, (luister naar de begeleidende audio!).
Totaal anders zijn dan weer de verstilde portretten van Kyungwoo Chun met belichtingstijden van meer dan een uur. Ook interessant: de persoonlijke jaarverslagen van Nicholas Felton, waarin je meteen de bedenker van de tijdlijn op Facebook herkent. Allerlei persoonlijke ervaringen zoals zijn stemming of het aantal postkaarten dat hij ontving heeft hij in grafieken weegegeven.
Een echte provocateur is natuurlijk kunstenaar Floris Kaayk, die met zijn fictief personage Jarno Smeets als eerste vliegende mens de wereldpers haalde. Het bleek een hoax, een treffend voorbeeld van hoe verwarrend realistisch beeld kan zijn en hoe we daar mee gemanipuleerd kunnen worden!
