Nieuws09.02.2022

Wat is de Doomsday Clock en wie verzet hem?


Het is 100 seconden voor middernacht. Wat dat wil zeggen, dat is dat we al twee jaar verkeerd bezig zijn met onze aarde, want ook in 2020 en 2021 stond hij op dit tijdstip. Wat is die Doomsday Clock eigenlijk en wie heeft de macht om hem te verzetten?

Doemdagklok

De Doomsday Clock wordt in Nederland ook wel eens Doemdagklok genoemd: het is geen fysieke, bestaande klok, maar een symbool om aan te geven hoe groot de kans is op het einde der tijden. Dan doelen we niet op natuurrampen of de plotselinge verschijning van aliens die de aarde opblazen, maar doem wat we geheel zelf hebben veroorzaakt.

Voor we erin duiken wat die 100 seconden voor middernacht betekenen, bekijken we eerst wie de macht heeft om de doemdagklok te verzetten. Het initiatief is gestart door het Bulletin of the Atomic Scientist (waaronder Albert Einstein) op de universiteit van Chicago, maar inmiddels bestaat het uit een groep onderzoekers over de hele wereld. Sinds 1947 wordt de klok bijgehouden en hij is inmiddels al tientallen keren verzet. Dat gebeurt niet standaard op hetzelfde moment: alleen als er zodanig veel dreiging is (of deze juist afneemt). Het is opvallend dat hij in 2022 weer opnieuw op 100 seconden voor twaalf staat, want dat stond hij twee jaar geleden ook.

Kernoorlog

De doemdagklok heeft alles te maken met onder andere kernreactors. Dat komt omdat de klok is gestart door onder andere het Manhattanproject, waarbij atoomgeleerden in eerste instantie vooral vanuit die hoek iets zeiden over welk doem we over onszelf hadden uitgeroepen. Het Manhattanproject was namelijk een project waarin de Verenigde Staten hun eigen kernbom begon te ontwikkelen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo werd de klok de eerste keer verzet in 1949, omdat de Sovjet-Unie zijn eerste kernwapen begon te testen: hij ging in één keer van zeven minuten voor twaalf naar drie minuten voor twaalf.

In 2020 en 2021 werd de klok op 100 seconden gezet, omdat het Intermediate-Range Nuclear Force-verdrag verliep en er bovendien spanningen zijn tussen Iran en de Verenigde Staten. Daarnaast wordt ook het klimaatveranderingsprobleem erbij gehaald. En dat is helaas niet veranderd. Rachel Bronson van the Bulletin of the Atomic Scientists zegt: “De doemdagklok blijft gevaarlijk zweven en ons herinneren hoeveel werk moet worden gedaan om te zorgen dat de planeet veiliger en gezonder wordt.”

100 seconden voor middernacht

Het is niet helemaal toevallig dat het precies in 2020, 2021 en 2022 hetzelfde is: onder andere het coronavirus heeft er flink ingehakt: het heeft bewezen dat de wereld totaal niet was voorbereid op zo’n groot virus. Tel daarbij op dat we klimaatverandering nog steeds te weinig tegengaan en er te weinig initiatieven zijn om de uitstoot te verminderen en je krijgt een nogal deprimerend plaatje van hoe onze aarde eraan toe is.

Technologie speelt er zelfs een rol in: autonome wapens, het potentiële hacken van kerncentrales én het idee dat kunstmatige intelligentie op zichzelf denkt en slimmer is dan wij: het zijn allemaal dingen die bijdragen aan het idee dat we dicht tegen ons eigen doem aankruipen. Nog nooit stond de klok zo dicht tegen het einde der tijden aan.

Doomsday Clock

Kortom, de doomsday clock is ooit gestart door wetenschappers die hun zorgen wilden delen over hoe we met onze aarde en elkaar omgaan. Dat doel is niet veranderd. De reden dat we al drie jaar toch horen dat hij niet wordt verzet, zegt alles over de ernst van de zaak. We zijn nu dichterbij het einde dan ooit, en verder weg dan ooit van de meest positieve dag voor de doemsdagklok: 1991. Toen stond hij op 17 minuten voor twaalf, maar de kans is klein dat we dat ooit nog zullen bereiken.

Zeker omdat veel mensen totaal niet met het einde der tijden bezig zijn. We hoeven ons ook weinig zorgen te maken: we zijn veiliger, rijker en gezonder dan ooit. Bovendien ligt de focus de laatste tijd veel minder op de mogelijke kernrampen of kernoorlogen. Niet dat er niet voldoende kernkoppen op de wereld zijn, want er zijn er genoeg om te zorgen voor een gigantische catastrofe. Echter zijn we met de wereld nu eenmaal bezig met andere zaken, zoals het coronavirus en de uitstoot van CO2.

Einde der tijden

Er zijn wel angsten voor een grote oorlog: Rusland zou mogelijk Oekraïne willen binnenvallen. Als dat gebeurt, dan is de kans groot dat de Verenigde Staten zich ermee bemoeit en er toch weer grotere spanningen volgen tussen Rusland en de VS: iets waar we uiteindelijk al decennia bang voor zijn. De Koude Oorlog mag dan voorbij zijn, er rommelt altijd een heleboel tussen de VS en Rusland, hoewel de landen gelukkig wel in gesprek zijn en afspraken maken rondom het eigenaarschap over kernwapens. Bovendien moet China ook niet over het hoofd worden gezien: een land dat zijn nucleaire voorraad flink aan het uitbreiden is, omdat het ‘mee wil doen’ met de VS en Rusland.

Wat veel mensen vergeten wanneer het over een atoomoorlog gaat, dat is dat zo’n bom niet alleen direct grote aantallen mensen het leven kost. Het heeft ook impact op onze klimaat, waardoor uiteindelijk waarschijnlijk zelfs iedereen het loodje zou leggen. Het is makkelijk om daar niet over na te denken en gewoon door te gaan met ons leven, maar zelfs als het lijkt alsof je er persoonlijk niet zoveel aan kunt veranderen, moet je absoluut rekening houden met het feit dat het zomaar over kan zijn. En vooruit: er zijn natuurlijk wel dingen die je eraan kunt doen, ook al is het maar op kleine schaal. We moeten er zelf aan werken om te zorgen dat die wijzer op de klok die nu zo dichtbij het einde der tijden staat, weer wat meer afstand krijgt tot de twaalf. Want als hij eenmaal de twaalf bereikt, dan kunnen wij het niet meer navertellen.

Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

...

Verder lezen over Onderzoek

25% van de Nederlandse bedrijven is niet goed voorbereid op cyberdreiging

Helemaal in de gezondheidszorg blijken grote zorgen te zijn: daar zou 40 procent onvoldoende zijn voorbereid.

Cybercrime29.10.2024

25% van de Nederlandse bedrijven is niet goed voorbereid op cyberdreiging

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Is het jou ook weleens opgevallen dat er door sommige eiland- en vulkaanketens op de kaart een duidelijke gebogen lijn of curve kan worden getrokken? Binnen de geologie noemen we een dergelijk verschijnsel eilandbogen of vulkaanbogen.

Online28.10.2024

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Online marketingcampagnes vooral effectief voor nieuwe klanten

Online marketingcampagnes zorgen voor aanzienlijk meer nieuwe klanten, zonder dat de bestaande klanten worden geactiveerd. Uit onderzoek blijkt dat campagnes op bijvoorbeeld social media zorgen voor 170 procent nieuwe klanten.

Marketing01.10.2024

Online marketingcampagnes vooral effectief voor nieuwe klanten

Gecombineerde NIVEL- en CBS-gegevens COVID-19-pandemie zijn prima te verklaren!

Elke zichzelf respecterende data-wetenschapper weet dat je niet zonder meer verschillende datasets uit verschillende onderzoeken met elkaar kunt vergelijken. Op dergelijke verschillende datasets kunnen namelijk onvergelijkbare omstandigheden van toepassing zijn die onderlinge vergelijkingen een uiterst heikele zaak maken.

Nieuws17.09.2024

Gecombineerde NIVEL- en CBS-gegevens COVID-19-pandemie zijn prima te verklaren!

“Trap Er Niet Influencer” doet onderzoek naar effecten van social media

Denk je echt dat je in één dag rijk kan worden door wat domme trucjes van een of andere zelfverklaarde influencer? Ze beloven gouden bergen, maar hoe zit het nu echt? In deze nieuwe achtdelige televisieserie ‘Trap er Niet Influencer’ onderzoeken presentatoren Filemon Wesselink, Mark Baanders, Vera Verzijl en Sarah Bakker verschillende trends en invloeden van social media met een kritische en humoristische blik.

Social Media04.09.2024

“Trap Er Niet Influencer” doet onderzoek naar effecten van social media

De stollingsgesteenten cyclus op aarde

De meeste mensen kunnen zich wel voorstellen dat onze planeet van binnen naar buiten is opgebouwd overeenkomstig een aflopend dichtheidsprofiel. Met van binnen naar buiten een nikkelijzeren vaste binnenkern, een nikkelijzeren vloeibare buitenkern, een vaste ondermantel van silicaatarmere gesteenten, een vaste bovenmantel van silicaatrijkere gesteenten en 'last but not least' onze geliefde aardkorst.

Nieuws21.08.2024

De stollingsgesteenten cyclus op aarde

Heeft AI-chatbot ChatGPT onze levens echt veranderd?

Er wordt steeds vaker gesproken over een AI-bubbel, zeker nu de aandelen van techbedrijven enorme dips tonen. Barst die bubbel straks echt? Het is niet zo dat AI-chatbots ons niets hebben gebracht. Zo is er onderzoek gedaan naar of ChatGPT onze levens echt heeft veranderd en daar komt positief nieuws uit.

Artificial Intelligence14.08.2024

Heeft AI-chatbot ChatGPT onze levens echt veranderd?

Stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen

Binnen dit en binnen een vervolgartikel ga ik nader in op de beschrijving van enkele typen van vulkanen. Daarbij beperk ik mij hoofdzakelijk tot de typische vulkanen die ontstaan als gevolg van de subductie van tektonische aardplaten of als gevolg van mantelpluimen (hotspots). Dit betreffen voornamelijk stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen. 

Nieuws12.08.2024

Stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen

Verder lezen over Wetenschap

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

NASA lanceert NASA AI Earth Copilot, waarmee je eigenlijk toegang krijgt tot NASA’s gigantische database aan informatie.

Online15.11.2024

NASA laat je alle vragen stellen over de aarde

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Weet je nog de James Webb-ruimtetelescoop die tijdens kerst 2022 werd gelanceerd? Wat is er nu veranderd, want we horen niet zoveel meer over James Webb?

Technology07.11.2024

Waarom horen we zo weinig van de James Webb-ruimtetelescoop?

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Is het jou ook weleens opgevallen dat er door sommige eiland- en vulkaanketens op de kaart een duidelijke gebogen lijn of curve kan worden getrokken? Binnen de geologie noemen we een dergelijk verschijnsel eilandbogen of vulkaanbogen.

Online28.10.2024

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Je kunt nu Spider-Man worden met echte webshooters

De webshooters van Spider-Man kun je straks gewoon kopen. Niet die van de speelgoedwinkel die je zelf even later meer moet oprapen, maar zo goed als echte die 80 keer zijn eigen gewicht kan tillen.

Technology23.10.2024

Je kunt nu Spider-Man worden met echte webshooters

‘Lucide dromen wordt het volgende grote ding na AI’

Het is wetenschappers gelukt om twee mensen apart van elkaar in slaap een gesprek te laten hebben in die dromen.

Technology18.10.2024

‘Lucide dromen wordt het volgende grote ding na AI’

De klimaatcrisis gaat een nieuwe fase in: wat betekent dat?

De onvoorspelbaarheid zit hem in de extremen die extremer worden en korter op elkaar plaatsvinden. Hoe kunnen we erop anticiperen?

Nieuws10.10.2024

De klimaatcrisis gaat een nieuwe fase in: wat betekent dat?

Probeer wraakporno maar eens offline te krijgen

Wraakporno richt de meeste schade aan in de eerste 48 uur. Dat is problematisch, want zo snel kun je het vaak niet offline laten halen.

Social Media09.10.2024

Probeer wraakporno maar eens offline te krijgen

Waarom goede tattoos steeds duurder worden

Heb je tatoeages? Als je antwoord ja is, dan is de volgende vraag: weet je wel wat je in je lichaam hebt laten prikken?

Nieuws03.10.2024

Waarom goede tattoos steeds duurder worden