De beelden van een voor zijn leven vechtende Peter R. de Vries, van een shooter die een school instapt, van de slachtoffers van een bloedbad. We zien het regelmatig op social media verschijnen. Enerzijds door het volume: wanneer er een video wordt verwijderd, dan wordt de volgende alweer geüpload. Anderzijds lijken social media-platforms niet snel genoeg te reageren.
Het meest opvallende voorbeeld is de shooting in een moskee in Nieuw-Zeeland in 2019. Facebook werd volledig de grond ingeboord omdat het de schutter een platform gaf om 17 minuten lang zijn gruwelijke daad te livestreamen. Wat de toedracht ook is, zulke beelden zouden nooit op social media mogen verschijnen. De vraag is alleen in hoeverre platforms dat ook kunnen ondervangen. Met de shooting van eerder deze week ging dat gedeelte al minder dramatisch: de shooter wilde livestreamen op Twitch, maar kreeg minder dan twee minuten zendtijd toen hij zijn misdaad beging.
Gelukkig maar, zou je denken. Er waren ook maar 22 kijkers. Helaas werkt het niet zo. Van die 22 mensen zijn er toch kijkers geweest die de beelden wereldkundig wilden maken, waardoor de heftige beelden van de traumatische gebeurtenis alsnog op allerlei social media voorbij kwam. Miljoenen mensen lazen op Twitter en Facebook precies wat de shooter allemaal wilde en bedoeld had. Precies zoals de shooter het zou willen. Precies wat juist in de doofpot hoort te gaan, menen veel mensen.
Het lastige is dat er natuurlijk maar één kopie van een video nodig is om deze vervolgens oneindig te kunnen verspreiden. Tegelijkertijd is het de vraag waarom kunstmatige intelligentie hierbij niet beter werkt. Net als hoe het uit een paar pixels een foto kan herkennen die elders op het internet staat, zou dat technisch gezien toch ook moeten kunnen met de frames van een video? YouTube kan daar antwoord op geven. Sinds de shooting in Buffalo heeft het 400 verschillende varianten van de video offline gehaald. Mensen bewerken video’s en plaatsen ze opnieuw, in de hoop dat het dan wel online blijft.
Waarom Twitch het zoveel sneller offline weet te halen dan Facebook heeft er waarschijnlijk mee te maken dat Twitch vooral om games draait, dus content die daarbuiten valt, valt op. Facebookgebruikers plaatsen vaak veel meer verschillende types content en onderwerpen, waardoor dat moeilijker te vangen is. Het is voor social media onmogelijk om dit soort nare beelden meteen offline te halen of zelfs te voorkomen dat ze online komen te staan. Daarvoor zijn dit soort platforms te groot. Gelukkig weten ze elkaar wel te vinden: zo delen ze tegenwoordig hashes, dat zijn een soort vingerafdrukken op een video, zodat het makkelijker is om de ongewenste content snel offline te halen. Dat doen ze gezamenlijk binnen het Global Internet Forum to Counter Terrorism, dat is opgericht in 2017.
Het probleem zal echter nooit helemaal verdwijnen. We hebben nu eenmaal te maken met mensen. De één vindt het onacceptabel voor de nabestaanden om deze beelden te delen of wil niet dat mensen nog jarenlang de beelden op hun netvlies hebben (denk bijvoorbeeld aan Pim Fortuyn of John F. Kennedy, het zijn beelden die we allemaal in een fractie van een seconde weer voor ons zien). Een ander vindt dat je ook de gruwelijke dingen die op aarde gebeuren moet zien. De een vindt dat een goede les, zulk rauw nieuws. De ander wil het bekijken om dezelfde reden als we in Nederland regelmatig files hebben: vanwege kijkers naar de andere rijbaan.
Gelukkig vinden social media steeds meer manieren om de video’s wel zo snel mogelijk offline te halen. Het feit dat ze zichzelf verenigen binnen die GIFCT is een goede ontwikkeling. Bij de Buffalo-shooting is het zogeheten ‘content incident protocol’ van die organisatie geactiveerd na 2,5 uur na de start van de shooting. Vervolgens werd er van elke nieuwe versie die mensen maakten weer een nieuwe ‘hash’ gemaakt en gedeeld binnen de GIFCT.
Het is en blijft moeilijk als je werkt met media die zijn gemaakt om sociaal te zijn en voor snelle en veel engagement te zorgen. Bovendien is bijvoorbeeld ook de politie soms een reden dat mensen content delen. Hoewel de politie altijd zelf aangeeft dat beelden niet moeten worden gedeeld op social media maar rechtstreeks naar de politie moeten worden gestuurd.
Soms vergeten mensen dat in hun snelheid en bereidheid te helpen, of hopen ze dat meer mensen de beelden zien en een voortvluchtige sneller kan worden gevonden. Het is dus zeker niet altijd uit kwade bedoelingen dat heftige beelden online verschijnen, maar uiteindelijk werkt het mogelijk wel juist weer meer kwade bedoelingen in de hand.
Het is te hopen dat het GIFCT steeds sneller wordt in reageren wanneer dit soort situaties zich voordoen. Samen kun je meer dan alleen en hoewel de social media elkaar normaal de tent uit concurreren, is het goed dat ze dat voor dit doel even niet doen. En als ze al concurreren, laat dat dan alsjeblieft zijn in het zo snel mogelijk offline halen van deze content.
