Stap jij deze zomer in het vliegtuig om op vakantie te gaan, dan is de kans aanwezig dat je met turbulentie te maken krijgt. Nu wist je dat waarschijnlijk wel al, maar wist je turbulentie alleen meer meer is toegenomen en meer zal toenemen? Dit is waarom.
Turbulentie is dat moment waarop je de plingetjes hoort, er wordt omgeroepen dat je terug moet naar je plek met de stoelriem vast en waarbij je ziet dat er even geen drankjes meer worden uitgereden. Maar, wat is het nou precies? Het is onstuimige lucht die ervoor zorgt dat het vliegtuig wat wordt geschud.
Stevige wind zorgt vaak voor turbulentie, maar ook opstijgende lucht zorgt ervoor. Wanneer warme lucht opstijgt, dan daalt de temperatuur en zo ontstaan er wolken die weer voor turbulentie zorgen. Een vliegtuig kan dan beter boven de wolken vliegen. Bergen kunnen ook zorgen voor turbulentie omdat ze de wind in een bepaalde richting sturen. Geen zorgen: turbulentie duurt vaak maar een paar minuten en is eigenlijk bijna niet gevaarlijk.
Wel komt het nu dus vaker voor. Dat komt door klimaatverandering, maar niet op de manier die je denkt. Je zou denken dat de opwarming van de aarde zorgt voor warme lucht die heter is en dan dus snel afkoelt om wolken te worden, wat misschien hevigere problemen geeft, maar dat is niet zo. Het is juist de turbulentie in een wolkvrije lucht die problemen geeft. Turbulentie die ook nog eens moeilijk detecteerbaar is op de radar.
Het is turbulentie die ontstaat omdat er verschillen zijn in de windsnelheid op verschillende hoogten. Er ontstaan dan jetstreams en die blijken goed te gedijen op uitstoot. Ze zorgen ervoor dat er ‘luchtzakken’ ontstaan die voelbaar zijn in het vliegtuig. Normaliter is er vooral veel turbulentie in de winter, maar door klimaatverandering ontstaat dit ook steeds vaker in de zomerse tijden.
Een studie gepubliceerd in Geophysical Research Letters geeft aan dat er op een standaard vlucht over de Noord-Atlantische oceaan 55 procent meer van dit soort turbulentie was in 2020 dan in 1979: “Na tien jaar onderzoek waaruit bleek dat klimaatverandering de turbulentie in de lucht in de toekomst zal doen toenemen, hebben we nu bewijs dat erop wijst dat de toename al begonnen is,” zei Paul Williams, medeauteur van het onderzoek en wetenschapper aan de Universiteit van Reading.
Dat is een probleem dat de luchtvaartmaatschappijen maar de baas moeten zien te kunnen, geeft Williams aan. Het kost ze al heel veel geld: tur bulentie zorgt jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s aan kosten. Dat komt omdat mensen gewond raken, vliegtuigen schade oplopen en er vertraging ontstaat. Het wordt er dus niet makkelijker op voor vliegtuigmaatschappijen, die het de laatste jaren af en toe al erg moeilijk hebben. Maar dus ook niet voor de passagiers, die door die turbulentie heen moeten, wat bij sommige mensen veel angst inboezemt.
