Dat privatisering niet altijd tot (meer) succes hoeft te leiden is geen nieuws. PTT Post is, hoewel het bedrijf ook 33 jaar na de privatisering nog altijd geld verdient. Al neemt het daarvoor niet altijd de juiste beslissingen. En sommige fouten worden nog herhaald ook. Zoals het besluit om prijzen van diensten te verhogen als de vraag ernaar daalt. Dat deed het bedrijf al toen de markt voor briefpost inzakte en dat scenario dreigt nu op herhaling te gaan voor de pakketpost.
Ooit was PTT Post een staatsbedrijf met een monopolie op het gebied van postbezorging. Die tijd ligt echter al ver, heel ver, achter ons. Hoewel, formeel duurde dat nog tot april 2009. Dat was het moment waarop de nieuwe postwet van kracht werd en concurrenten zich ook op de brievenmarkt mochten storten.
Dat, maar vooral het feit dat digitale (e-mail) communicatie de papieren brieven en kaarten grotendeels heeft doen verdwijnen, zorgde voor de nodige uitdagingen bij PostNL (voorheen Posterijen, PTT Post, TPG Post en TNT Post). Gelukkig bracht die digitalisering ook weer nieuwe business: de pakketten. Door de enorme groei van online shoppen is het aantal pakketzendingen in tien jaar tijd verveelvoudigd. Van zo’n 100 miljoen in 2010 tot bijna 400 miljoen in 2021. Ofwel, de meeste postbodes zijn inmiddels omgeschoold tot pakketbezorger.
Toen de briefpost het verloor van de digitalisering (e-mail), en de vraag naar postbezorging dus afnam, wilde PostNL dat oplossen met een verhoging van de tarieven. Klinkt raar, toch? De vraag daalt, en dus drijven we de prijs omhoog. In een wereld waar vraag en aanbod de prijs (deels) bepaalt is dat niet echt slim te noemen. Inmiddels kost het verzenden van een brief (tot 20 gram) bijna twee en een half keer zoveel als in 2002, toen we nog massaal brieven en kaarten verstuurden.
Natuurlijk, de kosten voor personeel, logistiek en wat er zoal nog meer bij komt kijken, zijn in de afgelopen 20 jaar ook gestegen. Maar, die zogenoemde inflatie lag gedurende die periode onder de 50%. Met andere woorden, de tarieven van PostNL zijn veel harder gestegen.
Hetzelfde dreigt nu dus te gebeuren met de pakketpost. De afgelopen tien jaar is die markt explosief gestegen en daar profiteerde PostNL ook van. Maar, sinds dit jaar is er iets veranderd. Door de stijgende prijzen voor energie, grondstoffen en levensmiddelen zijn we iets minder gaan (online) shoppen. Daarbij komt ook de zogenoemde corona-correctie. Tijdens de pandemie was online bestellen en thuis laten leveren het alternatief voor dichte winkels en lockdowns. Die zijn nu verleden tijd, dus kunnen we ook weer gezellig de stad in.
Al met al zorgen deze ontwikkelingen ervoor dat PostNL dus minder pakketten te verwerken krijgt. Dat brengt de winst in gevaar en dus is de oplossing: de tarieven verhogen. Tsja, want als PostNL is dat de ‘way to go’… Wanneer de vraag daalt, verhogen we de prijs.
