Nieuws17.08.2023

Ötzi was bruiner én kaal


Hij werd in 1991 ontdekt door twee bergwandelaars die op een gletsjer in het Ötztal onderweg waren. Door het smeltende ijs van die gletsjer werd een ijsmummie, ruim 3000 jaar na zijn overlijden, ‘blootgelegd’. De vindplek gaf de ijsmummie zijn inmiddels bekende naam: Ötzi. Al snel werd door middel van carbondating bekend dat Ötzi tussen de 3120 en 3350 jaar voor de huidige jaartelling startte in het ijs van de gletsjer de dood vond. Doordat hij meer dan vijf millennia onder het ijs gelegen had, was zijn lichaam verrassend goed geconserveerd.

Volledige genoomsequentie van Ötzi gemaakt

Ötzi leefde ooit in wat bekend staat als het Chalcolithic tijdperk, ofwel de Bronstijd. Jarenlang werd aangenomen dat hij lange haren had en een relatief lichte huidskleur, zoals de mensen die destijds in het zuidelijk deel van de Alpen (Süd-Tirol) leefden. Dat blijkt dus niet te kloppen. Nieuw onderzoek, waarbij voor het eerst de volledige genoomsequentie van Ötzi geproduceerd is, blijkt dat zijn huidskleur een stuk donkerder was en hij ook een van de meest voorkomende mannelijke ‘afwijkingen’ had: kaalheid.

Hij was dus niet verwant met de bevolking uit de regio Zuid-Tirol. Vergelijkende analyses op basis van autosomale gegevens meldden een nauwe genetische affiniteit tussen Ötzi en de huidige Sardiniërs. De genomische gegevens van Europese oude individuen van 3000 tot 4000 vGT, het tijdperk waarin ook Ötzi leefde, toonden aan dat de genetische gelijkenis tussen Ötzi en de huidige Sardiniërs te wijten is aan gemeenschappelijke genetische componenten die tijdens de Neolithische periode geografisch wijdverbreid waren in Europa.

Anatolische voorouders

Doordat de onderzoekers voor het eerst een volledige genoomsequentie van Ötzi konden maken, wordt aan de hand van de genetische informatie veel meer duidelijk over zijn her- en afkomst. Zo kwamen zij dus tot de conclusie dat hij deels verwant was met Anatolische boeren die in dat tijdperk ook in het zuiden van Europa leefden.

Tegen het einde van het 4e millennium v.Chr. was in de meeste delen van Europa vermenging ontstaan tussen vroege neolithische boeren gerelateerde voorouders afkomstig uit Anatolië en Europese jager-verzamelaars-gerelateerde voorouders. Ötzi is hoogstwaarschijnlijk een afstammeling van die ‘mix’.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

...

Verder lezen over Onderzoek

25% van de Nederlandse bedrijven is niet goed voorbereid op cyberdreiging

Helemaal in de gezondheidszorg blijken grote zorgen te zijn: daar zou 40 procent onvoldoende zijn voorbereid.

Cybercrime29.10.2024

25% van de Nederlandse bedrijven is niet goed voorbereid op cyberdreiging

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Is het jou ook weleens opgevallen dat er door sommige eiland- en vulkaanketens op de kaart een duidelijke gebogen lijn of curve kan worden getrokken? Binnen de geologie noemen we een dergelijk verschijnsel eilandbogen of vulkaanbogen.

Online28.10.2024

Hoe valt het ontstaan van eilandbogen of vulkaanbogen te verklaren?

Online marketingcampagnes vooral effectief voor nieuwe klanten

Online marketingcampagnes zorgen voor aanzienlijk meer nieuwe klanten, zonder dat de bestaande klanten worden geactiveerd. Uit onderzoek blijkt dat campagnes op bijvoorbeeld social media zorgen voor 170 procent nieuwe klanten.

Marketing01.10.2024

Online marketingcampagnes vooral effectief voor nieuwe klanten

Gecombineerde NIVEL- en CBS-gegevens COVID-19-pandemie zijn prima te verklaren!

Elke zichzelf respecterende data-wetenschapper weet dat je niet zonder meer verschillende datasets uit verschillende onderzoeken met elkaar kunt vergelijken. Op dergelijke verschillende datasets kunnen namelijk onvergelijkbare omstandigheden van toepassing zijn die onderlinge vergelijkingen een uiterst heikele zaak maken.

Nieuws17.09.2024

Gecombineerde NIVEL- en CBS-gegevens COVID-19-pandemie zijn prima te verklaren!

“Trap Er Niet Influencer” doet onderzoek naar effecten van social media

Denk je echt dat je in één dag rijk kan worden door wat domme trucjes van een of andere zelfverklaarde influencer? Ze beloven gouden bergen, maar hoe zit het nu echt? In deze nieuwe achtdelige televisieserie ‘Trap er Niet Influencer’ onderzoeken presentatoren Filemon Wesselink, Mark Baanders, Vera Verzijl en Sarah Bakker verschillende trends en invloeden van social media met een kritische en humoristische blik.

Social Media04.09.2024

“Trap Er Niet Influencer” doet onderzoek naar effecten van social media

De stollingsgesteenten cyclus op aarde

De meeste mensen kunnen zich wel voorstellen dat onze planeet van binnen naar buiten is opgebouwd overeenkomstig een aflopend dichtheidsprofiel. Met van binnen naar buiten een nikkelijzeren vaste binnenkern, een nikkelijzeren vloeibare buitenkern, een vaste ondermantel van silicaatarmere gesteenten, een vaste bovenmantel van silicaatrijkere gesteenten en 'last but not least' onze geliefde aardkorst.

Nieuws21.08.2024

De stollingsgesteenten cyclus op aarde

Heeft AI-chatbot ChatGPT onze levens echt veranderd?

Er wordt steeds vaker gesproken over een AI-bubbel, zeker nu de aandelen van techbedrijven enorme dips tonen. Barst die bubbel straks echt? Het is niet zo dat AI-chatbots ons niets hebben gebracht. Zo is er onderzoek gedaan naar of ChatGPT onze levens echt heeft veranderd en daar komt positief nieuws uit.

Artificial Intelligence14.08.2024

Heeft AI-chatbot ChatGPT onze levens echt veranderd?

Stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen

Binnen dit en binnen een vervolgartikel ga ik nader in op de beschrijving van enkele typen van vulkanen. Daarbij beperk ik mij hoofdzakelijk tot de typische vulkanen die ontstaan als gevolg van de subductie van tektonische aardplaten of als gevolg van mantelpluimen (hotspots). Dit betreffen voornamelijk stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen. 

Nieuws12.08.2024

Stratovulkanen, schildvulkanen en supervulkanen