De NOS zet vandaag voor de eerste keer robotjournalistiek. De robot maakt voor iedere Nederlandse gemeente – in totaal zijn dat er 355 – een artikel over de uitslagen van de verkiezingen.
Het is voor het eerst dat in de Nederlandse journalistiek gebruik wordt gemaakt van de virtuele pen van een robot. De NOS-robot maakt zelfstandig artikelen op basis van ANP-data, zoals de naam van de gemeente, het percentage stemmen en het opkomstpercentage.
“De verkiezingen lenen zich uitstekend voor een experiment met robotjournalistiek. Het is een afgebakend onderwerp met gestructureerde cijfers. Tot nu toe lieten we per gemeente alleen een staatje zien met de uitslag. Met de robot kunnen we van iedere gemeente in Nederland een geschreven artikel toevoegen. Dat is fijner voor mensen die liever tekst lezen dan zelf grafieken en cijfers interpreteren.” Zo geeft Giselle van Cann aan, plaatsvervangend hoofdredacteur NOS Nieuws en bij de omroep mede verantwoordelijk voor het NOS Lab.
Een team van journalisten en developers van de NOS heeft een sjabloon ontwikkeld waarmee voor iedere gemeente een goedlopende tekst wordt opgesteld. Om herhalingen te voorkomen, wordt er gewerkt met diverse synoniemen als ‘de liberalen’, ‘de christendemocraten’ en ‘de partij van’. Percentages stemmen worden vervolgens geïnterpreteerd met varianten op uitdrukkingen als ‘wonnen licht’ en ‘verloren fors stemmen’, afhankelijk van de grootte van het verschil met 4 jaar geleden.
Dit sjabloon bevat in totaal 76 dynamische velden, die door de robot worden ingevuld. De meeste programmeertijd ging hem zitten in de uitzonderingen, bijvoorbeeld een situatie dat partijen exact hetzelfde aantal stemmen hebben gekregen. Uiteindelijk zijn er per gemeente 7.200 varianten van het artikel mogelijk, enkelvoud versus meervoud, en variaties in lidwoorden niet meegerekend.
Doel van dit experiment met robotjournalistiek is om te leren hoe de technologie werkt, niet om het redactionele proces te automatiseren. Nieuws herkennen, maken en duiden blijft altijd mensenwerk. Aldus van Cann.
Het resultaat van het werk van de robot zal vanavond, woensdag 20 maart, vanaf 21.00 uur te zien zijn via verkiezingen.lab.nos.nl.
