Nederlander Ben Feringa wint Nobelprijs voor Scheikunde

De Nederlandse wetenschapper Ben Feringa heeft samen met twee anderen de Nobelprijs voor Scheikunde gewonnen. De 65-jarige Nederlander deelt de prijs met de Franse Jean-Pierre Sauvage en de Britse James-Frazer Stoddard. Dat is vandaag bekendgemaakt op de medische universiteit in Stockholm. Ze doen onderzoek naar moleculaire motoren.

De synthetische variant van de moleculaire motor werd in 1999 door Feringa uitgevonden. Het zijn machientjes ter grootte van één molecuul die bestaan uit een vast en een draaiend gedeelte. Deze worden gemaakt in een laboratorium door middel van chemische reacties.

3 miljoen rotaties per seconde

De eerste synthetische moleculaire motor maakte één omwenteling per uur. Tegenwoordig zijn dat er 3 miljoen per seconde. Feringa was in 2011 de eerste ter wereld die het minuscule apparaatje liet draaien onder invloed van licht. Zijn team paste het motortje onder meer toe in een nano-auto.

Deze technologie zou in de toekomst ook gebruikt kunnen worden om bijvoorbeeld defecte cellen in het lichaam op te sporen. In de video onderaan het artikel vertelt Feringa hoe dat precies in zijn werk zou kunnen gaan.

Loopbaan Feringa

De 65-jarige Feringa promoveerde in 1978 in Groningen. Daarna werkte hij een aantal jaar bij Shell. In 1988 werd hij hoogleraar organische chemie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2008 werd Feringa geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Feringa heeft 300 publicaties op zijn naam en 16 octrooien. Zijn ontdekking van de moleculaire motor wordt in de wetenschap gezien als een grote doorbraak.

In 2010 won voor het laatst een Nederlander een Nobelprijs: André Geim. Hij won de Nobelprijs voor Natuurkunde.