Of een bedrijf nu een winstoogmerk heeft of niet: je moet als organisatie tegenwoordig op zijn minst laten zien dat je wel eens nadenkt over duurzaamheid. Zelfs notoire milieuvervuilers hebben hele afdelingen ingericht die bestaan om het imago van een bedrijf op het gebied van duurzaamheid op te krikken. Soms gaat dat door ook echt actie te ondernemen, maar soms is het maar een wassen neus. Wat is greenwashing precies en hoe werkt het?
Om in dit onderwerp te duiken, kunnen we als voorbeeld ook jouzelf nemen. Als je wisselt van energieleverancier dan wordt je gevraagd of je groene stroom wil. Kies je hiervoor, dan wil je dat lang niet altijd zeggen dat je dan 100 procent groene stroom krijgt. Dat je denkt van wel, dat is greenwashing. Bedrijven doen net alsof ze supergroen zijn, maar stiekem pruttelt er gewoon grijze stroom uit je stopcontact.
Dat komt in het geval van energieleveranciers omdat je groencertificaten kunt kopen. Dit zijn garanties dat de oorsprong van de energie ook daadwerkelijk duurzaam is. In sommige landen is bijna alle energie groen en schijnen die certificaten te worden doorverkocht. In Nederland lijkt het dus alsof we gigantisch veel groene stroom gebruiken, maar eigenlijk zijn die certificaten niet echt bestemd voor onze stroom. Als consument word je dus misleid.
Hetzelfde geldt voor bedrijven die dingen recyclen voor andere bedrijven. Zo heeft Leticia Socal (die een PhD heeft in materiële wetenschappen) onderzoek gedaan naar TerraCycle, een bedrijf dat onder andere de verpakkingen van Vanish-wasmiddel recycled. Je kunt een TerraCycle-box kopen voor 200 euro, daar allemaal plastic indoen, terugsturen en dan gaan zij dat goed verwerken. Dat is tenminste de hoop, want er wordt helemaal niet duidelijk gecommuniceerd hoe het bedrijf te werk gaat. Iets wat vaak gebeurd bij greenwashing. Een deel van het verhaal wordt verteld, wat de indruk wekt dat het om een goede zaak gaat.
Achter de schermen valt dat tegen. Het lukte Socal, die ook al een jaar tevergeefs probeerde om zich in te schrijven voor het recycleprogramma, niet om haar vinger erachter te krijgen wat er precies met haar TerraCycle-box was gebeurd nadat hij was ingestuurd. Het is opmerkelijk dat een bedrijf dat werkt met grote merken als Coca Cola. L’Oréal en Procter & Gamble daarmee wegkomt. Er is zelfs een rechtszaak gestart, want meerdere mensen vinden dat deze groen lijkende gewoonten helemaal niet zo groen lijkt, maar juist is gehuld in een grauwe deken. TerraCycle maakt het voor andere bedrijven mogelijk om heel groen te lijken, want ze wijzen gewoon naar TerraCycle en vinden dan dat ze hun werk hebben gedaan.
Het is ook moeilijk om iets goed te recyclen. Zo kreeg Sonos enkele jaren geleden nog de deksel op zijn neus toen het aanbood om oude Sonos-apparatuur te recyclen wanneer je iets nieuws kocht. Nu is het op zich al niet heel duurzaam om een nieuw apparaat te kopen als je nog een oude hebt staan, zeker als Sonos zelf zorgt dat het apparaat geen updates meer krijgt en dus onveilig en zelfs onbruikbaar wordt. Maar: ook het recyclen zelf was geen goede oplossing. Het opsturen van het apparaat en de verdere verwerking was juist contraduurzaam. Het heeft na kritiek dan ook gezorgd dat dat recycleprogramma zijn laatste adem al vroeg uitblies.
De enige manier om te ontdekken of een bedrijf inderdaad aan greenwashing doet, dat is om kritische vragen te stellen en echt de hele keten te onderzoeken. Denk bijvoorbeeld Tony’s Chocolonely. Dat bedrijf zegt slaafvrije chocolade te maken. Hartstikke goed en ze communiceren hier ook heel transparant over. Maar het maakte die slaafvrije chocolade ten eerste in een fabriek die ook niet-slaafvrije chocolade verwerkt. Ten tweede geldt het slaafvrije gedeelte alleen voor de cacao. De noten die er in de chocolade worden gestopt kunnen dus alsnog door kinderen of slaven zijn geteeld of verscheept. Het is moeilijk om je nek uit te steken en te laten zien dat je het goed doet, omdat het ook daadwerkelijk heel moeilijk is om het echt goed te doen. Zeker als je niet wil dat je product zo duur wordt dat mensen het links laten liggen.
Greenwashing zal helaas altijd een praktijk blijven van bedrijven, maar door regelmatig kritische vragen te stellen en opheldering te vragen, kunnen organisaties wel worden gewezen op deze praktijken en ze hopelijk écht groen maken, in plaats van alleen doen alsof.
Fotocredits: RitaE
Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.
Verder lezen over Duurzaam
Automotive20.11.2024
Nieuws16.11.2024
DC Business14.11.2024
Advertising06.11.2024
Technology04.11.2024
Lifestyle31.10.2024
Lifestyle23.10.2024
Automotive11.10.2024