Een discussie die al jaren twee keer per jaar de kop op steekt is die over de zomer- en wintertijd. In de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 maart, precies om 02u00, gaat de klok weer naar de zomertijd en wordt ons leven een uur vooruitgezet. Dit jaar duurt de zomertijd tot zondag 30 oktober, 03u00. Dan krijgen we het ‘gestolen’ uurtje weer terug.
De afgelopen jaren wordt de discussie over de zin of onzin van de zomertijd steeds luider. Een veel gehoorde klacht is dat het verzetten van de tijd, ook al is het telkens maar een uurtje, bij veel mensen een verstoord bioritme tot gevolg heeft. Verhalen van mensen die dagen, en soms wekenlang, met jetlag-achtige klachten kampen.
Er gaan steeds meer stemmen op om de zomer- en wintertijd in Europa af te schaffen. In veel landen is, zo blijkt uit peilingen, een meerderheid van de bevolking al voor. Tot concrete besluiten is het echter nog niet gekomen. In Europa heeft dat vooral ook te maken met de discussie tussen EU-landen om tot een gezamenlijk besluit te komen. Het zou immers van de zotte zijn wanneer wij in Nederland de zomertijd afschaffen, België dat niet doet, Frankrijk weer wel en Duitsland ook niet. Om maar eens een voorbeeld te noemen. Dan gaan veel mensen te vroeg, of te laat, op afspraken in het buitenland komen.
En dan is er nog de vraag welke standaardtijd dan de standaard tijd wordt? Volgens de wereldklok met 24 tijdzones leven wij in West-Europa in GMT +1. Gedurende de zomertijd gaan we zeven maanden naar GMT +2. Van de Europese landen die serieus overwegen de zomer- en wintertijd af te schaffen wil een deel dat het hele jaar door de wintertijd, volgens de standaard GMT-indeling, gehanteerd wordt. Een ander deel wil liever de zomertijd (GMT+2) het hele jaar laten gelden. Dat zou, als elk land zijn eigen besluit neemt, binnen Europa voor nóg meer verwarring zorgen.
In de VS is de senaat inmiddels unaniem vóór afschaffing van de wintertijd. Zij hebben voorgesteld de zomertijd te bombarderen tot standaardtijd. Als wij in Europa zouden kiezen om de wintertijd als standaardtijd te handhaven, dan ligt Amerika straks altijd een ‘uur dichterbij’.
De discussie in ieder geval gevoerd moet worden is de vraag of de zomertijd nog wel zin heeft. Oorspronkelijk, in 1916, ingevoerd. Het idee ervoor kwam van het Duitse Keizerrijk. De gedachte achter de zomertijd is dat we langer kunnen genieten van het daglicht. In het Engels spreekt men dan ook over Daylight Savings Time. Met het langer worden van de dagen na de midwinternacht komt de zon in het noordelijk deel van ons halfrond vooral vanaf het midden van de lente steeds vroeger op. Het idee was dat we het daglicht van de late nacht overdag, of in de avonduren, veel meer nut had. Daarom werd besloten de klok tussen maart en oktober een uur vooruit te zetten.
In 1946 werd de zomertijd al eens afgeschaft, maar na de oliecrisis van 1973 besloten veel landen om het uurtje extra daglicht in de lente en zomer weer in te voeren. De reden daarvoor was energiebesparing. Als het ’s avonds langer licht was, dan konden de lichten later aan en werd kostbare energie bespaard.
Inmiddels wordt het uurtje extra daglicht steeds meer als overbodig gezien. We leven tegenwoordig heel anders dan vroeger. De wereld is altijd wakker en raast voort. We gaan al lang niet meer allemaal om half elf naar bed. We leven, werken en ontspannen 24/7. Klinkt allemaal heel plausibel. De zomer- en wintertijd zijn ouderwets en missen hun doel. Om nog maar te zwijgen over de vele klachten van mensen die er last van hebben.
Hetzelfde geldt volgens veel experts voor de energiebesparing. Ook daarvoor hebben we de zomertijd niet meer nodig. Al zou je daar nu, met de exorbitant stijgende energieprijzen van de afgelopen maanden, nog wel een robbertje over kunnen bekvechten. Hoe dan ook, vooralsnog moeten we de klok zondagnacht gewoon weer een uurtje vooruitzetten.
