Uit cijfers die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) afgelopen week heeft vrijgegeven blijkt dat de Nederlandse markt voor vaste verbindingen (tv, internet en telefonie) wordt gedomineerd door KPN en Ziggo. De twee partijen hebben samen een marktaandeel van zo’n 90 procent in handen, terwijl de overige partijen onderling de overgebleven 10 procent verdelen.
De situatie waarin 2 partijen vrijwel de gehele markt delen is nieuw voor Nederland. Voorheen hadden we in ons land drie grote spelers met UPC, Ziggo en KPN, maar door de fusie tussen UPC en Ziggo zijn er op dit moment nog maar twee partijen over. We kunnen dus spreken van een duopolie, hoewel er regionaal soms zelfs een monopolie is, omdat er in bepaalde gemeentes alleen kabelaansluitingen beschikbaar zijn en internet, tv of telefonie via glasvezel of koper daar onmogelijk is.
Het is een vrij zorgwekkende situatie, omdat het gebrek aan concurrentie de partijen niet stimuleert om te concurreren op de prijs of om te innoveren. We hebben in de afgelopen maanden dan ook gezien dat KPN en Ziggo het zenderpakket al vrij veel op elkaar hebben afgestemd en dat ze ook elkaars prijsbeleid goed in de gaten houden. Toen KPN een tijdje geleden de prijzen verhoogde, was Ziggo er als de kippen bij om enkele dagen later ook prijsverhogingen aan te kondigen. Meer concurrentie op de markt voor vast verbindingen zou dan ook geen overbodige luxe zijn en het zou ervoor kunnen zorgen dat er een aanbieder komt die met een beter aanbod of lagere prijzen de markt wil veroveren.
Echt groot lijkt de kans dat nieuwe aanbieders de markt daadwerkelijk kunnen veroveren echter niet. Hoewel Vodafone afgelopen jaar met Vodafone Thuis wel een competitief geprijsde en innovatieve dienst voor internet, tv en telefonie op de markt heeft gebracht, is de toekomst van de dienst ondanks een succesvolle start onzeker. Dat komt vooral doordat het glasvezelnetwerk sinds die tijd volledig in handen is gevallen van KPN en Brussel kritiek heeft op het ACM-besluit dat KPN dwingt zijn netwerk open te stellen. Tele2, dat met een marktaandeel van ongeveer 5 procent de nummer 3 op de Nederlandse markt is, vindt bovendien dat KPN een te hoog bedrag in rekening brengt voor het gebruik van zijn netwerk en de prijsvechter zag zijn marktaandeel in het afgelopen jaar dalen.
Voor Vodafone zou het misschien geen regelrechte ramp zijn als KPN geen toegang meer verleent tot zijn netwerk of de prijzen voor toegang te hoog worden. Volgens de Sunday Times zouden aandeelhouders van Vodafone er namelijk wel wat voor voelen om te fuseren met Liberty Global, het moederbedrijf van Ziggo. De Nederlandse markt voor vaste verbindingen zal daar waarschijnlijk echter maar weinig mee opschieten. De markt zal na een fusie nog steeds een duopolie blijven, maar in plaats van Ziggo krijgen we dan Vodafone.
