Mark Zuckerberg heeft het recent flink voor zijn kiezen gekregen na de winst van Donald Trump in de verkiezingen in de VS. Facebook was het schuld dat zoveel mensen op Trump hebben gestemd, omdat het algoritme van de social media site er voor zorgt dat de dingen die je op je tijdlijn te zien krijgt zelden afwijken van wat je daar voor al hebt gelezen en leuk gevonden. Dat effect, waarbij het nieuws en de zoekresultaten (want Google heeft ook een handje aan je dezelfde richting uit blijven sturen) die je krijgt worden gebaseerd op je eerdere gedrag, wordt de filter bubble genoemd, filterbubbel in goed Nederlands.
Het zegt eigenlijk: dit is wat je vindt, dus we gaan je geen dingen laten zien die helemaal in een andere hoek zitten, want daar hou je niet van. Op zich een prima basisprincipe voor het zoeken of naar boven laten komen van zaken: als ik absoluut niet van voetbal hou heb ik daar geen interesse in en dus kan me het voetbalnieuws gestolen worden. Prima. Het probleem ontstaat als die algoritmes zich gaan bemoeien met algemene thema’s waar mensen meningen over hebben. Een verkiezing is daar een goed voorbeeld van: als ik geen interesse heb in verkiezingen hoef ik het allemaal niet te zien, maar als ik dat wel heb moet ik beide kanten van het verhaal kunnen horen en niet alleen maar gesterkt worden in mijn eerste impressie of keuze.
Hoe meer online media algoritmes gebruiken om te stroomlijnen wat we zien, hoe erger dit wordt. Zeker in het geval van Facebook is het bijna onmogelijk om op de hoogte te blijven van de ‘andere kant’, omdat je pas ziet wat ze allemaal zeggen als je ze leuk vindt. Je vindt ze echter niet leuk, maar wel interessant. Die distinctie kun je niet maken op Facebook en dat is een probleem. Het zorgt er niet alleen voor dat je niet volledig geïnformeerd bent, het heeft ook nog eens invloed op hoe je met kritiek omgaat. Doordat je steeds meer gesterkt wordt in wat je denkt (want iedereen lijkt het er mee eens te zijn op Facebook, en iedereen die wat anders zegt wordt afgebrand) ga je al snel een mening met een feit verwarren en dan gaat het mis.
Er is uiteindelijk maar één oplossing op dit moment, aangezien de algoritmes niet snel zullen gaan veranderen. Je moet je uit die comfortzone, dingen bekijken en lezen die iets heel anders zeggen dan waar je zelf in gelooft en dan proberen te kijken waar dat vandaan komt en of er iets van een punt in zit. Dat kan confronterend zijn, maar als we niet binnenkort allemaal als mak schaap achter de mensen met de grootste bek aan willen lopen hebben we geen keuze.
[Afbeelding © TED]
