Schrijft al jaren over games, van de kleine indie-games tot de grote najaarstitels. Liefhebber van Dota 2, twijfelt nog over Destiny.
Na het uitspelen van Assassin’s Creed Syndicate, op zich een aardige game, kon ik niet ontkomen aan het gevoel dat het weer eens tijd werd voor een écht goede Assassin’s Creed. Een goed excuus om Assassin’s Creed 2 nogmaals te spelen.
Assassin’s Creed Syndicate is een hele verbetering op Unity, maar daarmee is de serie nog lang niet terug in zijn topvorm. Het meest voor de hand liggende is om naar de afwerking te wijzen, maar het probleem zit dieper geworteld. Kijkend naar wat Assassin’s Creed was toen het groot werd met deel twee, en kijkende wat er jaren later van is geworden is met Syndicate: wat moet er gebeuren om Assassin’s Creed weer op het hoogste niveau mee te laten doen?
Het Londen uit Assassin’s Creed Syndicate is een zooitje. Modder op de straten, dikke zwarte rookwolken uit schoorstenen. Mist en regen maken het uitzicht er ook niet veel beter op. Geheel waarheidsgetrouw aan de tijdsperiode en het klimaat, maar grappig genoeg ook een metafoor voor wat de serie is geworden. Het contrast met de oranjerode daken en de warme Italiaanse zon in Assassin’s Creed 2 is dan ook groot.
Assassin’s Creed 2 was een schot in de roos. Het bracht de combinatie van zwaardvechten en free-runnen naar een echt open wereld met een missiestructuur zoals we die van series als Grand Theft Auto kennen. De keuze voor Italië tijdens de renaissance geeft daarbij ook nog eens genoeg mogelijkheden: een iconisch tijdperk van welvaart en genoeg bekende personen om de game met de geschiedenis te verweven. Leonardo Da Vinci die je helpt de mysteries van de assassins te ontrafelen, Rodrigo Borgia die als tempelier naar ultieme macht zoekt. De keuze om de karakters in de game zo te plaatsen dat wat ze doen wel in lijn ligt met wat ze in werkelijkheid deden creëert een alternatieve geschiedenis die (op dit punt dan) wel als geloofwaardig kan worden ervaren.
Daarbij zijn de historische personages sterk met de verhaallijn verweven. Ze spelen essentiële rollen, iets waar de serie in latere delen meer moeite mee krijgt. In Syndicate doen Charles Darwin en Karl Marx wel mee, maar alleen in zijmissies. Ze hebben geen echte connectie met de hoofdverhaallijn, buiten het feit dat ze op dat moment ook in Londen rondliepen en voor het gemak ook ruzie hebben met de tempeliers.
Nu moet daar wel bij worden vermeld dat Assassin’s Creed 2 geen verhalende zijmissies heeft en dat alle personages dus bij voorbaat al in de hoofdverhaallijn zitten. Toch doet dat niets af aan het gevoel dat er enigszins wordt geworsteld met het inbouwen van het verhaal in het gekozen tijdperk. De verbintenis tussen fictie en verleden is zo door de jaren heen van een verweven geheel veranderd in twee losse delen die elkaar af en toe zachtjes aanraken.
Wat wel is gebleven is de liefde voor het bouwen van historische steden en hun architectuur. Je kunt op dat punt weinig afdingen op wat Ubisoft ermee door de serie heen heeft gedaan. Venetië, Rome, Parijs en Londen zijn stuk voor stuk levendig en vol sfeer, hoewel de veranderingen in architectuur door de tijd heen het klim- en klauterdeel van de games niet altijd evenveel goed heeft gedaan.
In Syndicate krijg je een werphaak ter beschikking. In eerste instantie lijkt dat om sneller omhoog te kunnen, maar de praktijk wijst uit dat het vooral voor horizontale beweging is. De wegen in het victoriaanse Londen zijn inmiddels zo breed dat je niet meer zomaar naar de overkant kunt springen. De gameplay moet er lichtelijk op aangepast worden.
Aanpassingen die niet altijd beter uitpakken, trouwens. Een groot probleem in de eerste paar delen was het spontaan omlaag vallen als je ook maar een tikkeltje de verkeerde richting uit bewoog. In Unity probeerde ze dit op te lossen door een omhoog en een omlaag knop te introduceren bij het klimmen. Gevolg was eindeloos geruzie om van een balkonhekje af te springen het openstaande raam in. In Syndicate lijken er enige verbeteringen te zijn doorgevoerd, maar uiteindelijk heeft het klimmen uit Assassin’s Creed 2 de voorkeur. De winst in snelheid en soepelheid laat je het af en toe te pletter vallen voor lief nemen, en dat kan zelfs met enige oefening geminimaliseerd worden.
Ook het vechten heeft enige veranderingen ondergaan, om het allemaal een beetje fris aan te laten voelen, maar ook hier lijkt het meer schade aan te richten dan goed te doen. Het afkijken van het Batman-systeem van aanvallen, blokken en ontwijken lijkt goed, maar de implementatie in Assassin’s Creed Syndicate laat te wensen over. Ook wordt hier nogmaals zichtbaar dat het vertalen van de gameplay naar een ander tijdperk niet heel makkelijk is. In de renaissance kon je nog wel tot op de tanden bewapend rondlopen, maar ook dat is door de tijd heen veranderd. Vuurwapens doen hun intrede en zwaarden moeten verborgen worden.
Uiteindelijk zijn al die veranderingen minimaal, zeker in vergelijking tot de grootste verandering die de serie ooit heeft ondergaan: de overgang van het origineel naar deel twee. Assassin’s Creed heeft zeker problemen met de uitvoering van die ideeën, en om dat op te lossen hebben ze die ideeën juist losgelaten.
In Assassin’s Creed moet je mensen afluisteren of hun zakken leegroven om erachter te komen waar je doelwit was. Ongezien op een bankje zitten of tussen de monniken lopen om ze te volgen. Het hele idee van de kleding van een assassin, die witte kap over zijn hoofd, komt daarvandaan. Al vanaf deel twee ren je negen van de tien keer gewoon op je slachtoffer af, onderweg een bloedbad aanrichtend.
En de grote ironie van alles is dat het enige waar ze, zij het enigszins verzwakt, aan vast blijven houden de link met de moderne tijd is. Het Desmond Miles verhaal is inmiddels wel afgesloten, maar zelfs Syndicate begint nog met een korte animus scene en kent een dubbel einde: een in het verleden en een in het heden. Daar is niks mis mee als het niet zo pijnlijk duidelijk zou zijn dat niemand meer weet wat hij ermee moet. Het is een verklaring voor hoe het mogelijk is dat als je doodgaat je een missie doet herstarten, maar inmiddels is de verklaring vreemder dan wanneer het gewoon nu eenmaal zo zou zijn. Als er iets moet worden losgelaten (of drastisch versterkt, zoals de film lijkt te gaan doen) is het dit wel. Een ding is zeker: de huidige implementatie is de zwakst mogelijke.
Door de jaren heen is er weinig veranderd, maar toch lukt het Ubisoft niet wederom indruk te maken met een Assassin’s Creed die duidelijk voorbij de reeds bewandelde paden gaat. Op dit moment is de serie niets meer dan een known quantity: je weet wat je krijgt, maar meer ook niet. (Hoewel, misschien wat meer bugs dan je had gehoopt.)
Het is een lastige opgave daar verandering in te brengen zonder de kern van wat Assassin’s Creed is weg te gooien. Of we ooit nog een Assassin’s Creed die echt gaat verrassen krijgen betwijfel ik, maar een betere afwerking in het free-runnen en vechten, een iets intrigerender geschreven verhaal dat iets dieper weet te gaan dan het ‘het zijn tempeliers dus ze moeten dood’ cliché zouden toekomstige games zeker geen kwaad doen. En als we dan toch bezig zijn: een craftingsysteem dat er meer in lijkt te zitten om microtransacties een plek te geven dan daadwerkelijk dingen te craften mag er ook wel uit.
Als me iets duidelijk is geworden met het herspelen van Assassin’s Creed 2 is het eigenlijk dat er helemaal niet zoveel veranderd hoeft te worden om weer een écht goede Assassin’s Creed game te maken. De veranderingen door de jaren heen zijn al zo miniem dat het grootste gevaar eerder innovatie lijkt te zijn dan wat anders. Hopelijk beseft Ubisoft dat ook.