“Hey, Final Fantasy XV. It’s not you. It’s me.” Zo zou ik – denk ik – beginnen aan mijn gesprek, zou het laatste deel in de fantasy-serie van Square Enix geen spel zijn, maar een persoon. Ik ben zo lang ik me kan herinneren fan van de serie. Vanaf mijn eerste kennismaking met Final Fantasy heb ik alle delen, MMO’s daargelaten, gespeeld. Niet alles was even goed, ook ik ben gedeeltelijk gestruikeld bij deel 13 maar ik had echt goede hoop voor dit deel.
Ik kan er echter na uren spelen, proberen, stoppen, nog een keer verder gaan maar toch weer stuklopen, herpakken en uiteindelijk gefrustreerd uitspelen niets beters van maken: ik vond FFXV maar soms leuk. Meestal niet. Vooral niet in de auto.
Final Fantasy 15 (om maar even echte cijfers te gebruiken) zit zichzelf meer in de weg dan iets anders. Het zou een hele reboot moeten zijn van de serie, met een echte open wereld, een nieuw vechtsysteem dat op actie gebaseerd is en een heel ander gevoel dan de eerdere delen. Het faalt echter op twee vrij elementaire onderdelen: het vertellen van een coherent verhaal en het leuk maken van de vrijheid die de open wereld je biedt.
Om met dat eerste te beginnen: vanaf het eerste moment word je in een verhaal gegooid dat alle kanten op gaat. Je speelt als prins Noctis, die door zijn vader, vlak voordat die tijdens een aanval van een vijandelijke staat wordt vermoord, op pad gestuurd om te gaan trouwen in een ander koninkrijk. De drie kompanen die hem beschermen op de road trip daarheen hebben gezworen dat ze Noctis zullen beschermen en wijken daarom niet van zijn zijde. De interactie tussen de vier jongens (want dat zijn het, jonge jongens met anime-haar) is de belangrijkste factor in het verhaal en komt ook steeds terug, niet alleen tijdens verhalende gedeeltes maar ook tijdens het vechten, rijden, slapen en verkennen.
De rest van de gebeurtenissen lijken maar nauwelijks met elkaar verbonden en ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hele delen van het verhaal niet in de game zitten. Dat maakt het extreem lastig om te volgen wat er allemaal gaande is, aangezien opheldering op een later tijdstip ook niet aan de orde is. Niet alleen dat, ook die interactie tussen de boys blijft heel erg op de vlakte en lijkt vooral op een doelgroep gericht die in de zelfde levensfase als de Noctis, Prompto, Ignis en Gladiolus zit: de verkennende. Ook andere karakters zijn zelfs voor game-begrippen oppervlakkig en cliché. Het enige dat er aan ontbreekt is dat iemand zijn geheugen verloren heeft.
Gelukkig is het verhaal maar de route waar een RPG langs rijdt, de motor is toch uiteindelijk het vechtsysteem. De switch naar volledige actie is na een korte periode wennen serieus leuk gedaan. Verschil in kracht en level tussen je groep en de vijanden doet er wel degelijk toe maar goed op de knoppen zijn kan dat deels goedmaken en omdat je alleen Noctis bestuurt en de rest alleen maar aanwijzingen geeft over wanneer ze een speciale aanval moeten doen is het allemaal prima beheersbaar. Doordat de actie voorop staat lijkt het wel alsof het gebruiken van magie een beetje secundair is geworden, niet in de laatste plaats omdat de meeste spreuken je eigen team ook schade doen en het in alle consternatie (de meeste gevechten hebben tegen de tien participanten) moeilijk is om met militaire precisie iets te raken.
De besturing stribbelt soms tegen bij het selecteren van doelwitten, je kompanen zijn doorgaans betrouwbaar maar blijven wel eens in de omgeving ‘hangen’ en ook de vijandelijke AI is heel af en toe het spoor kwijt. Eindbazen zijn wel iets minder leuk dan in eerdere Final Fantasy’s omdat het vaak eindigt in een soort gescripte sequentie, omdat er simpelweg niet zo veel mogelijkheden zijn om met je zwaard in te hakken op de doorgaans gigantische bazen en je dus ook vaak bij een ‘summon’ uit komt, een even grote baas aan jouw kant die het dan afmaakt. Imposant, maar lang niet zo tactisch als het oudere ATB-systeem waarbij iedere beurt van elk karakter er toe deed. Het zijn echter kleine issues in het grote geheel en als je even aan het rondlopen bent en vijanden tegenkomt is een gevecht verre van een straf. Sterker nog: kwam het maar wat vaker voor.
De issue die mijn tijd met Final Fantasy XV met afstand het meeste heeft verpest is de Regalia, de auto waarin de monster-killing boy band van punt naar punt gaat. De wereld van deze game is namelijk echt serieus groot, met grote steden, dorpen, tankstations, meren, bossen, noem het maar op. Alles is aan elkaar gelinkt via een wegennetwerk en je gebruikt de Regalia om van A naar B te gaan. De ellende is dat het rijden in de auto in real-time gebeurt, wat tot gevolg heeft dat je om de haverklap tussen de 3 en 7 minuten zit te kijken naar de jongens terwijl de auto zichzelf naar de bestemming rijdt (jij mag ook meedoen, door R2 in te houden). Als dat af en toe gebruikt zou worden om wat extra, broodnodig, verhaal te vertellen zou het goed zijn, maar dat is niet zo.
Er zijn wel alternatieven: je kunt met Chocobo’s de wereld doorkruisen of je kunt gewoon lopen, maar het laatste is niet te doen met hoe ver de interessante punten in de FFXV-wereld uit elkaar liggen en die Chocobo’s kun je pas gebruiken als je een serie zij-missies hebt volbracht die niet duidelijk maken dat het resultaat Chocobo-pret is. Het is allemaal niet ideaal en de prijs die je dus betaalt voor die grote open wereld is eindeloos getreuzel bij alles. Maar goed, dit is het gedeelte waar ik terug ga naar het begin van mijn verhaal en misschien moet toegeven dat ik het geduld niet meer heb voor die langzame speelstijl. Maar serieus, alles duurt. Zo. Lang.
Het is zo makkelijk om te zeggen dat een niche-game als Final Fantasy (kun je eigenlijk iets nog niche noemen als er 6 miljoen stuks verscheept zijn?) alleen leuk is voor liefhebbers van het genre en dat nieuwkomers hier ook niet door overtuigd zullen raken, maar het klopt niet in dit geval. Nieuwkomers zullen vermoedelijk nog verwarder zijn over wat er gaande is in dit moeras van een spel, maar zelfs voor liefhebbers van de serie is het nog maar de vraag of ze hier blij van gaan worden. Hoe een spel met zo veel te doen het klaar krijgt om dat allemaal te verstoppen achter systemen die je in de weg zitten is frustrerend om over na te denken.
Het gebrek aan structuur, de verhaallijn die kant noch wal raakt en de ruwe randjes maken een mooi uitziende game met een gaaf vechtsysteem een beetje kapot, in elk geval voor mij. Nu ik er over nadenk: dat is eigenlijk zoals Final Fantasy al een paar jaar is. Het is weer business as usual, dus. Om eerlijk te zijn komt de game er nog goed van af, gezien de tien jaar in ontwikkeling en de verschillende richtingsveranderingen die Final Fantasy XV al heeft doorgemaakt in die tijd. Maar af is het niet, leuk is het maar soms en serieus te nemen is het nooit.
[Afbeeldingen © Square Enix]
