MTV Games is niet meer. De eens baanbrekende uitgever van Rock Band heeft de stekker eruit getrokken. Het laatste wapenfeit was de verkoop van ontwikkelaar Harmonix aan investeringsgroep Columbus Nova. Geruchten gaan dat er met deze deal $49,99 gepaard ging. Harmonix was een blok aan het been van MTV Games. Zeker na het teleurstellende verkoopresultaat van Rock Band 3. Maar daar straks meer over. Niet alleen bij Rock Band 3 was het kommer en kwel. Ook concurrent Guitar Hero kreeg in 2010 gevoelige klappen. Niettemin bestaat die franchise nog en is de toekomst voor Rock Band onduidelijk.
Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Een paar jaar geleden werd het genre muziekgames nog aangehaald als de grote redding van de entertainmentindustrie. Op talloze seminars werd dit genre gepresenteerd als perfecte symbiose tussen games, muziek en artiesten. De noodleidende muziekbranche zou een nieuwe inkomstenbron hebben ontdekt. Dat werd nog verder versterkt door de mogelijkheid om via online netwerken als Xbox LIVE en PlayStation3 muziek als betaalde download uit te brengen. The sky was the limit. De game-industrie, niet vies van herhalingsoefeningen, speelde slim op de populariteit in. Elk jaar verschenen er steeds meer delen in de series als Guitar Hero en Rockstar. Elk spel was net even iets anders dan zijn voorganger en gingen (vaak) als warme broodjes over de toonbank. Tot vorig jaar.
Doug Creutz, financieel analist bij Cowen & Company, meldde eind 2010 het volgende. Een week na de release van Guitar Hero: Warriors Of Rock werden in Amerika ‘maar’ 86.000 stuks verkocht. Van Guitar Hero: World Tour (2008) werden in de VS in de eerste week 500.000 exemplaren verkocht. Als je denkt dat dit een groot verschil was: Guitar Hero III: Legends Of Rock (2007) ging in de premièreweek liefst 1,4 miljoen keer over de toonbank. Het concurrerende Rock Band kreeg nog een grotere klap. In Engeland werden er van de jongste telg, Rock Band 3, 7386 exemplaren verkocht. 5318 units voor Xbox 360, 1555 voor PS3 en slechts 295 stuks voor de Wii. Benelux cijfers van beide games zijn niet openbaar gemaakt, maar alles wijst erop dat de hoogtijdagen voor de franchises voorbij waren.
Het geval Rock Band 3 is zowel interessant als vreemd. Het spel was een doorslaand succes bij journalisten en wist een metacritic score van 93 te halen. De consument liet het spel echter links liggen. Hoe dat kan? Joost mag het weten. Het lijkt te makkelijk om de concurrentie aan te wijzen als grote boosdoener. Het derde Rock Band-deel verscheen tussen de extreem succesvolle Call Of Duty: Black Ops en World Of WarCraft in. Daarnaast lag de concurrent Guitar Hero al een tijdje in de winkels met een nieuw deel.
Zelf denk ik dat de oorzaak voor het floppen elders ligt. Uitgevers hebben onbewust de kip met de gouden eieren geslacht. Hoe? Door de markt te overspoelen met niet echt interessante zijstapjes. Zeg nu zelf, hoe groot kan de doelgroep geweest zijn voor gitaargames gevuld met (bijna) alleen maar muziek van Aerosmith, AC/DC of Green Day? Misschien nog belangrijker is de stortvloed aan downloadable content. Door de economische crisis konden veel gamers niet alle spellen meer kopen die ze eigenlijk best wel wilden hebben. Elke euro moest omgedraaid worden. Consumenten moesten de keuze maken om zestig euro uit te geven voor een muziekgame of bijvoorbeeld aan de nieuwe Call Of Duty. Die beslissing werd makkelijker gemaakt door de stortvloed aan downloadable content die aanwezig was voor zowel Guitar Hero en Rock Band. Waarom zou je een nieuwe muziekgame kopen als er nog veel content te verkrijgen is voor de versie die je vorig jaar aanschafte? Werd DLC ooit als een extra inkomstenstroom gezien, terugkijkend zou dit ook de molensteen om de nek van Rock Band 3 zijn geweest.
In Nederland heeft het niet aanslaan van Rock Band 3 nog een andere reden. Ikzelf kon de Xbox 360-versie pas twee en een halve week na de release kopen. En dat was alleen omdat ik het spel bestelde. De verkoper wist te meldden dat de Wii en PS3-versies ‘mondjesmaat’ binnenkwamen, maar Rock Band 3 voor 360 was niet verkrijgbaar. Een reden werd niet gegeven. Daarnaast was het niet mogelijk om het unieke haakje (de piano controller) los te kopen. Kortom: gemiste kans op gemiste kans.
De een zijn dood is de ander zijn brood. Guitar Hero lijkt weer de alleenheerser te zijn op het gebied van muziekinstrumentengames. Laten we hopen dat uitgever Activision Blizzard kiest voor de innovatie en eind dit jaar met een compleet nieuwe Guitar Hero-beleving komt. Of kiest de grootmacht ervoor om de franchise een jaartje in de koelkast te zetten en zich te concentreren op DLC? De tijd zal het leren.
Jeroen van Trierum is 11 jaar werkzaam als journalist in de game-industrie waarvan de laatste zes jaar als gameredacteur bij het vakblad Entertainment Business