Het heeft even geduurd voordat ik het voor mezelf wilde toegeven. Dat ik het niet kon laten. Dat ik ongemerkt toch een van die mensen was geworden die constant bezig zijn met hun boerderij. Want inderdaad, dit is een verhaal over Farmville, het excuus dat miljoenen mensen van het werk afhoudt, zo niet van belangrijkere dingen.
Ik ben een maandje of drie geleden begonnen met het idee: als dit spel 80 miljoen mensen in zijn grip kan houden dan moet ik toch eens kijken wat het voor iets is. Angst had ik niet, niet zoals ik angst heb voor het tijdverslindende MMO-monster dat World of Warcraft heet en aan genoeg mensen hun relatie, baan of leven in het algemeen gekost heeft. Maar dat, ben ik tot mijn spijt achtergekomen, was onverstandig.
Het begint altijd simpel. Je krijgt een paar vakjes grond en een uitleg over hoe het ploegen, zaaien en oogsten werkt en je bent van start. Vrolijk ploeg je wat grond om, zaait iets er in en denkt: “en nu?” En nu niks, dus je laat het voor wat het is en gaat verder met je (Facebook) leven. Maar dan, een paar uur later, krijg je een bericht. ‘Strawberries are ready to harvest’. Als je daarop reageert, begint een kettingreactie van beloning, schuldgevoel en aantrekking.
Want twee weken later zit je nauwlettend in de gaten te houden wat je moet zaaien voor maximaal resultaat, wanneer je kunt oogsten, of je moet investeren in nog een varken of moet doorsparen voor een zilveren pony en hoe je genoeg vrienden bij elkaar krijgt om je boerderij groter te laten worden. En vooral dat laatste vat samen waarom Zynga een heel, heel gemeen bedrijf is.
Want als er één ding duidelijk is na drie maanden Farmville, dan is het dan dit spel helemaal niet leuk is. En toch blijf ik spelen. Nu moet ik erbij zeggen: ik hou ook van Role Playing Games, die vooral uitblinken in het omhoog laten gaan van cijfertjes, of het nu je experience is of de schade die je wapen toebrengt aan je tegenstanders. Ik weet nog precies hoe trots ik was toen ik in Final Fantasy 7 eindelijk zo ver was dat ik 9999 schade deed aan een tegenstander, terwijl ik eigenlijk maar 700 nodig had. Maar dat terzijde.
Mijn punt is dat Farmville ook dat primitieve aspect van het brein aanspreekt dat je ook verleidt om Air Miles te sparen, koopzegels te kopen of (veel toepasselijker in dit geval) zo veel mogelijk vrienden toe te voegen aan je Facebook vriendenlijst: we willen graag dat cijfertjes die we associëren met onszelf omhoog gaan, dat we iets aan het opbouwen zijn. Voor later, want dat is wat ons brein ons vertelt: later, als we dingen nodig hebben, als de winter komt, als de mammoeten niet meer voorradig zijn. Maar er is natuurlijk helemaal geen later.
Nu word je natuurlijk in alle vormen van games bedonderd over het belang van je acties, RPG’s voorop en de MMO-varianten in het bijzonder. Maar waar het grote verschil zit is in de mechanieken van de games: die zijn gebaseerd op het plezier van het spelen zelf, de verhaalprogressie of de plaats in een groter, permanenter geheel die je als speler bezighouden. Daarin dient het principe hierboven slechts om je te laten investeren in een game, waardoor de kans dat je afgeleid wordt door een andere goede game en die gaat spelen kleiner wordt.
Maar Farmville, die heeft dat allemaal niet. Die heeft alleen de pure, tot in de puntjes uitgekristalliseerde methode om je altijd aan het werk te houden zonder alle voordelen -zoals speelplezier- van een reguliere game, maar met een extra component: de noodzaak om het virus te propageren. Want de ultieme slimmigheid van Zynga zit ‘m in het feit dat je, eenmaal aan de haak geslagen, geen andere keus hebt dan medeslachtoffers te zoeken omdat je boerderij anders met een slakkengangetje vooruit gaat. De grootste sprongen maak je namelijk als je buren je komen helpen, maar dan heb je wel buren nodig, dus nodig je mensen uit.
En als jullie dan buren zijn, krijg je constante communicatie over elkaars boerderijen, wat iemand gevonden heeft terwijl hij aan het oogsten was, dat ze graag een nagel van je zouden hebben, of je de verloren Lama een thuis wil geven (misschien een leuk nieuw programma voor BNN, Media Markt sponsort wel) en meer van dat soort belachelijke wallposts. Maar je moet. Alles wat je doet wordt beter als je het deelt, als je deelt krijg je zelf ook meer, als je meer krijgt kun je opnieuw delen, ad infinitum. Ja, je krijgt waarden en normen geleerd tijdens het spelen, maar dan wel van de duivel zelf.
Zynga heeft zich moeite gedaan om Farmville meer een echte game te maken nadat andere, latere games wel iets van gameplay hadden, maar het is weinig meer dan een slecht verhulde poging om meer mechanieken met elkaar te verweven die je uiteindelijk richting de gewenste actie pushen: het kopen van Farm Cash. Alles andere staat in dienst van die uitgave die Zynga geld in het laatje brengt. En als je dat eenmaal op je creditcard-afschrijving hebt staan, hoe makkelijk is het dan om het nog een keer te doen? Het zijn maar een paar euro, who cares? Well, I do. En nu is het dus genoeg. Ik stop. Ik koop geen Farm Cash, ga niet langs start en ik ga ook niet verder met mijn veel te trage progressie richting een grote boerderij waar ik nog meer werk op moet verzetten. Dan kan ik net zo goed Cow clicker gaan spelen.
Ik denk dat ik eens World of Warcraft ga spelen, dat moet toch beter zijn als dit.
