De historie wordt geschreven door de winnaars. Dat betekent dat we nog niet kunnen zeggen hoe belangrijk Assassin’s Creed 3 zal zijn voor de serie. Want dat het verder gaat na deze ‘afsluiting’ van het verhaal is nu al duidelijk, maar nog niet welke rol AC3 gaat krijgen. Want het probeert meer te bieden dan de eerdere games in de serie hebben gedaan. En is het dan erg dat Ubisoft het niet heeft aangedurfd om eens flink te snijden in de wildgroei die de Assassin’s serie is geworden in de voorgaande vier games? Ja, dat is het. Net zoals het ook jammer is dat de studio niet bereid lijkt een open wereld-game ook zo te behandelen in de uitvoering. Maar het blijft toch een exceptioneel indrukwekkende game.
The Good
Zoals elke Assassin’s Creed staat het verkennen van de omgeving weer voorop in deel drie en nu dat we eindelijk Ezio di Auditore en Italië achter ons gelaten hebben en iets heel nieuws hebben in de Amerikaanse oostkust waar hoofdpersoon Connor Boston en New York onveilig maakt voelt de game direct veel frisser aan. En ondanks dat de achterliggende techniek aan het einde van zijn Latijn lijkt te zijn (ik ben heel benieuwd naar de PC-versie) is het een prachtige game. De manier waarop de steden maar vooral ook het natuurgebied (de frontier) er tussenin tot leven komen is weer een stapje verder dan de eerdere delen in de serie. De fauna is daar een groot onderdeel van, maar ook de verschillende seizoenen en de dag/nacht-cyclus die je kunt bewonderen in al de verschillende gebieden dragen bij aan het gevoel dat je je echt in de natuur bevindt.
Het helpt enorm dat je nu op natuurlijke wijze bomen, rotswanden en andere zaken kunt begaan of beklimmen, wat ook na 30 uur nog steeds leuk is om te doen. Dat is uiteindelijk toch de grote kracht achter deze serie: hoe veel er ook mis kan gaan (en dat is nogal wat, zoals je zo gaat horen) in de uitvoering van de mechanieken en missies, het is gewoon enorm leuk om je door de wereld te verplaatsen, zeker in de natuurgebieden met het jachtgedeelte erbij. Maar als je niet aan het jagen bent kun je schatzoeken. Of mensen helpen. Of de zee op gaan. Geld verdienen. Etcera. Etcetera. Als je stilstaat bij hoe veel je kunt doen in deze game naast het al niet misselijke verhaalgedeelte snap je waarom de aftitelingen van Assassin’s Creed games langer zijn dan de bijbel.
Het is -zeker in de steden- onmogelijk om van een willekeurige positie naar je ‘echte’ doel te lopen zonder alternatieve activiteiten tegen het lijf te lopen, soms letterlijk. Naast vele terugkerende zaken als de uitkijkposten, bevrijdingsmissies en adelaarsveren zijn er ook een hele hoop nieuwe dingen te doen, waarbij speciaal de missies die je per boot uitvoert positief opvallen. Maar ook de Peg Leg missies, waarin je stukken van een kaart moet verdienen en daarna op onderzoek uit moet op aparte lokaties, laten zien dat ze bij Ubisoft wel degelijk weten hoe ze leuke missies moeten bouwen. Dat geldt trouwens ook voor alles dat met het verhaal te maken heeft, want als we het -voor veteranen echt te langzaam opgebouwde- begin even daarlaten is elke missie er eentje die je een nieuw spektakelstuk laat zien of iets nieuws laat doen of zien.
The Bad
Het ontwikkelteam van AC3 gelooft duidelijk in de “everything and the kitchen sink”-methode van games maken: neem alles dat je serie ooit heeft gedaan en hou het erin. Met uitzondering van het net geïntroduceerde Tower Defense-mechaniek dat in Revelations zat (goddank) zie je alles terug dat je al kende van de eerdere delen. En dan nog wat. Veel dingen zijn niet zo bijster interessant en bestaan vooral om meer symbooltjes op je minimap te krijgen, zoals het achtervolgen van Almanac-pagina’s of het rondbrengen van brieven. Ook vreselijk irritant is dat sommige van de submissies beginnen als je er in de buurt zit, maar dat valt gek genoeg precies binnen verhaalmissies, met als gevolg dat je zonder enig idee van wat er gebeurt missies hebt gefaald. En wee je gebeente als je probeert ook maar iets af te wijken van het gebaande pad van de missie waar je mee bezig bent, want dat wordt meteen afgestraft met een desynchronisation en herstart.
Erger nog? Het feit dat er een aantal missies zijn die je zo goed als onmiddelijk af laten gaan als je niet meteen in de eerste seconde precies de goede kant uit begint te rennen/sluipen/doen wat er van je verwacht wordt. Koppel dat aan de nog niet geperfectioneerde bewegingen van je karakter (niet de animatie, die is fantastisch, maar de manier waarop de game kiest waar je op of overheen springt/sprint) en dan word je soms helemaal gek. De ergste momenten hierin zijn de achtervolgingen, waarin je nauwelijks tijd krijgt om te zien wat je moet doen voordat het te laat is en dan alweer slecht wordt gecommuniceerd wat je nu precies moet doen als je je doel hebt ingehaald. Dat gebrek aan communicatie tussen game en speler is enorm storend en ondanks dat ik een groot voorstander ben van stijlvolle interface in een game wil ik niet accepteren dat die de gebruiksvriendelijkheid in de weg staat of je omwille van de immersie dingen niet vertelt die je echt moet weten.
Een ander groot probleem is dat er heel veel mooie nieuwe manieren zijn verzonnen om dingen te doen maar dat je zo goed als nooit de noodzaak hebt om er iets mee te doen. Zo zit er een heel systeem in de game waarin je reizigers die rondom je basis kunt redden, die zich daarna in dat gebied vestigen, goederen gaan produceren en verschepen en met die hele operatie kun je geld verdienen en de grondstoffen verzamelen om je uitrusting te verbeteren. Klein probleem: geen mens die je zegt dat het er is (bij deze) en je hebt het ook niet nodig. En dat is in een notendop het probleem van alle submissies in AC3: het levert je precies niks op, niet in het volgen van het verhaal en meestal in praktische zin ook niet. Waarom ondergrondse tunnels als je toch tot bijna elk punt kunt fast travelen? Waarom geld verdienen als er niets is om het aan uit te geven, behalve scheepsonderdelen, waar je dan ook weer toevallig achter moet komen?
Dat uit zich zelfs in de omgevingen en het bewegen daardoor, zoals de boomtoppen in de frontier en de mogelijkheid om door huizen heen te ontsnappen tijdens een achtervolging. Supergaaf allemaal, maar dan is het echt jammer dat je zo goed als nooit de noodzaak hebt om er iets mee te doen. En dan lijken de ontwikkelaars en plezier in te scheppen je als secundaire doel te laten sluipen en niet gezien te worden terwijl ze moeten weten dat de game er helemaal niet meer op gemaakt is om mensen stilletjes om zeep te helpen. Net zoals ze er voor zorgen dat je de helft van je nieuwe arsenaal niet zult gebruiken omdat het menu waarmee je direct kunt wisselen beperkt en het uitgebreide pop-up menu zo langzaam maakt dat je het alleen gebruikt als het echt nodig is. Het lijkt een detail, maar geeft precies aan wat er mis gaat: alles bij elkaar flikkeren en hopen dat de spelers er iets mee gaan doen, als het toevallig zo uitkomt, is geen goede tactiek voor een game met zo ontzettend veel leuke content. Het is alsof de ontwikkelaars er van uit gaan dat alle spelers überfans van de game zijn die zich nog alles precies herinneren en alles dat AC3 te bieden heeft ongevraagd gaan uitspitten.
The Ugly
Terwijl ik dit schrijf is de eerste monsterpatch voor deze game al een feit, en dat is vermoedelijk nog maar het begin. Want één van de grootste frustraties in AC3 is dat er routinematig allerlei missies in het honderd lopen omdat de game gewoon niet doet wat hij moet doen. Het gebeurt de laatste tijd steeds meer en zeker bij deze najaars-releases, die koste wat kost op tijd voor de feestdagen moeten uitkomen om het financiële kwartaal van de aandeelhouders veilig te stellen, is het schering en inslag dat we als consumenten als veredelde beta-testers gebruikt worden. En daar ben ik intussen een beetje klaar mee, kan ik je melden.
AC3 heeft meer problemen dan welke andere game dan ook die ik heb gespeeld en daarom reken ik dat de game zeker aan. Wellicht dat er nog meer gefixt gaat worden in de komende weken, maar weet dat er heel veel bugs in de game zitten die ervoor zorgen dat je af en toe gewoon je checkpoint opnieuw moet laden en opnieuw moet beginnen aan een (sub)missie die je gewoon succesvol hebt afgesloten. En als de missie in kwestie een van de irritantere in de game is…ik heb al een tijdje niet meer hardop gescholden richting TV, maar ik vrees dat de buren intussen denken dat ik mijn vriendin sla.
Conclusie
Ik denk dat vooral de grote fans van Assassin’s Creed, zij die alles willen doen en alles willen halen, gefrustreerd zullen raken van dit deel. Want met alle goede bedoelingen en alle grootse plannen is het ontwikkelteam van AC3 er ietwat aan voorbijgegaan dat je op een gegeven moment niet alles en het keukenblok in een game kunt gooien zonder er een zooitje van te maken. Connor -en daarmee de speler- is een gevangene van verouderde systemen, menu’s en opvattingen over wat er mogelijk is met een wereld die zo goed is ingevuld als die van AC3 en je merkt aan alle kanten dat er een superieure game staat te wachten om uit die cocon te breken. Tot die tijd hebben we een game om te spelen die -zolang de bugs niet tegenstribbelen- nog steeds enorm kan beklijven en je toch langer dan je origineel van plan was van icoontje naar icoontje laat rennen, klimmen en varen, net zoals de eerdere delen. Niet heel veel meer, maar zeker niet minder.
Assassin’s Creed 3, ontwikkeld en uitgegeven door Ubisoft voor Xbox 360 (getest) en PS3 op 31 oktober 2012
