De eeuwige tweede, zo voelde Forza Motorsport altijd aan. Iedereen vond het desgevraagd een hele goede serie, maar als puntje bij paaltje kwam werd het nooit als de ultieme race-ervaring getekend. En dus maakten de ontwikkelaars Turn 10 nog maar een, steeds weer iets beter, om dichterbij dat doel te komen. De vierde al ligt vanaf deze maand in de schappen en we zijn op het punt gekomen dat ontkennen niet meer kan: the ultimate driving experience lijkt voorlopig op de Xbox 360 te zitten. Ook al is die eigenlijk niet eens zo heel anders dan vorig jaar.
Want Forza Motorsport 4 is een evolutie ten opzichte van het vorige deel, dat vorig jaar uitkwam. Een paar auto’s meer op het circuit, een nieuwe techniek van lichtinval om wat meer leven in de tracks en auto’s te blazen, een uitgebreide online modus en het nieuwe auto-porno onderdeel dat Autovista heet. Daarin kun je bepaalde auto’s (zo’n 25 van de in totaal 400) van binnen en buiten bekijken, besnuffelen en beluisteren. Geen detail blijft je bespaard en Top Gear’s Jeremy Clarkson geeft zijn (duidelijk door de Microsoft-mangel gehaalde want ietwat afgezwakt) commentaar op de uitgekozen auto’s. Maar dat is slechts een klein gedeelte van de game, bedoeld voor autofetisjisten die er echt geen genoeg van kunnen krijgen.
The Good
De verschillende revisies aan het rijmodel en de samenwerking met Pirelli hebben zich uitbetaald in een systeem dat zo aanpasbaar is als je wilt, maar dat nooit het gebied ‘fun’ verlaat voor het steriele uiteinde van ‘realisme’. Gek genoeg staan de assists standaard aan maar dat is, mede dankzij de goede menustructuur, snel verholpen. De interface blinkt sowieso uit in helderheid, wat een knappe prestatie is met zoveel opties. Wat daarin helpt is de mogelijkheid om via Kinect een groot aantal basiskeuzes te kunnen maken, een optie die verbazend goed reageert. De balans om een beginnende speler, die gewoon wil racen, net zo goed te bedienen als de gepokte en gemazelde veteraan die precies weet hoe hard hij elk schroefje aangedraaid wil hebben om zijn wegligging te verbeteren is perfect gevonden. De laatste groep wordt ook nog eens extra beloond doordat je meer verdient door met minder assists te spelen. En dat geld zul je nodig hebben, maar daarover later meer.
Het aantal auto’s is fenomenaal en slim genoeg hoef je niet eerst de hele singleplayer-stal vrijgespeeld te hebben om te kunnen meedoen met de online races. Alles is beschikbaar, dus je kunt vanaf het eerste moment mee met de rest van de spelers. Dat houdt het fair en maakt dat autokeuze wel belangrijk is, maar je altijd kunt switchen naar wat de winnaar gebruikt als het niet lukt. In de World Tour modus krijg je na elk level (en dat gaat snel) een keuze uit een aantal auto’s die ongeveer in de klasse zitten waar je op dat moment zit. Dat houdt de variatie gaande, net zoals de constante wisseling van locatie; da’s dan weer het voordeel van een paar jaar aan bouwen op elkaars schouders in de serie. Ook de Top Gear samenwerking wordt binnen World Tour gebruikt voor wat extra afwisseling, met aparte trials waarbij je bowlingpinnen moet omrijden, tussen pionnen door moet slalommen.
De echte lange termijn-lol komt echter toch uit het multiplayer-aspect van Forza. Ook daar is veel van het bestaande goede materiaal aangescherpt, met autoclubs waarin verschillende aspecten van de game tot hun recht kunnen komen. In zo’n club strijd je tegen andere clubs en dan moet je een paar flinke racemonsters in je club hebben, maar er is ook plaats voor iemand die bijvoorbeeld een uniform ontwerpt voor de auto’s. Ook de rivals-modus zal je goed aan de gang houden en dan zijn we nog niet aan het maken en verhandelen van decals, vinyls en alle andere custom shit voor de auto’s en het doodnormale racen met louter echte menschen op het circuit.
The Bad
Terwijl er mechanisch zoveel goed gaat in Forza is de AI van de andere racers bij vlagen niet frisjes. Je wordt zelf -zeker als amateur- aangespoord om botsauto te spelen in de bochten, want de andere coureurs trekken zich niks aan van je lijn of de positie waar je in zit. Soms lijkt het wel goed te gaan, zoals in de races waarbij twee verschillende klassen op dezelfde track aan het rijden zijn, maar soms moet je vrijelijk gebruik maken van de terugspoelknop. Het is een probleem dat je in veel races van de eindeloze World Tour modus zult tegenkomen, maar dat is niet het enige dat kan irriteren.
Ik werd persoonijk ook af en toe gek van het altijd doorlopende systeem dat je direct na elke race terug de World Tour-caroussel ingooit, zodat alle initiatief uit de speler gestampt wordt. Je valt snel in een patroon van racen, upgraden als de game zegt dat je huidige auto niet voldoet voor de volgende race en een nieuwe auto kiezen als je niet mag meedoen met je huidige bolide. Het maakt ook niet zoveel uit of je een race haalt of niet, want het is niet echt een serieuze competitie, meer een soort van voorgebakken selectie uit de modi en tracks die toevallig achter elkaar gezet zijn.
Veel erger is een groot gedeelte van de Kinect integratie. Head tracking, waarbij je tijdens het racen kunt omkijken door je hoofd te bewegen, is schier onmogelijk zo in te stellen dat het werkt en de besturing van de auto via Kinect is niets anders dan Kinect Joy Ride met betere automodellen, al is het misschien flauw om meer te verwachten.
The Ugly
Het RPG-leveling systeem dat je na elke race beloont met experience, affiniteit voor je gereden automerk en geld om bolides aan te kopen werkt zowel offline als online, wat ervoor zorgt dat je al snel online begint te racen om de spannendere auto’s bij elkaar te sparen. Het rivals-systeem (zeg maar autolog maar dan zonder dezelfde naam) laat je snel races rijden en vrienden of gelijk gerankte spelers uitdagen om zo meer geld te verdienen. Dat moet, want als je een ‘Unicorn’-klasse auto wilt kopen moet je sparen, sparen, en nog eens sparen.
Het brengt de hebberigheid in je naar boven, maar daar is het Auction House voor uitgevonden, de plaats waar je auto’s, graphics en zelfs tuningschema’s kunt kopen van andere spelers. En als we het dan toch over hebberigheid hebben: je kunt ook de kortste weg kiezen en er wat Microsoft Points tegenaan gooien om de duurdere auto’s te krijgen, zodat je ook als het om de show gaat niet achter hoeft te blijven.
Conclusie
Wat mij betreft mag Gran Turismo (ik moet de naam toch een keer gaan noemen) opschuiven voor de nieuwe king of the road. Waar die laatste een extra content pack heeft gekregen en we daar ook eens goed naar moeten gaan kijken is er iets te zeggen voor de compleetheid waarmee Forza 4 op het strijdtoneel verschijnt. Natuurlijk, met specifieke racegenres als F1 of Rally kan de game je niet helpen, maar voor alle andere racebenodigdheden zit je gebakken bij Forza 4. Of het genoeg is om milde fans die vorig jaar ook al Forza 3 hebben gehaald nogmaals over de streep te trekken waag ik te betwijfelen, maar dat maakt het niet minder indrukwekkend wat Turn 10 heeft gedaan. als je maar één racegame mag kopen dit jaar zou je wel gek zijn als je niet voor Forza 4 kiest.
Forza Motorsport 4, ontwikkeld door Turn 10 voor de Xbox 360 en uitgebracht door Microsoft Game Studios op 14 oktober 2011
