Een mooie collectie sneakers thuis? Je bent niet de enige. Ook ben je niet de enige die met de ontbinding van sneakers te maken zal krijgen. De materialen waarvan sneakers, zoals Nike Air Max, zijn gemaakt zijn geen lang leven beschoren. Die schoenen die je al 15 jaar netjes in de doos bewaart voor dat speciale moment, zijn mogelijk niet eens draagbaar tegen de tijd dat jij je moment wil pakken.
Het is hard, maar het is wat er nu veel gebeurt. Veel sneakerheads hebben sneakers in huis uit de jaren 80, 90, en die schoenen zijn gemaakt met materialen die er niet voor gemaakt blijken om het twintig, dertig, bijna veertig jaar uit te houden. Het shockabsorberend materiaal in de schoen, dat wat ze zo lekker maakt om op te lopen, houdt geen stand. Polyurethaan wordt hard en breekt na al die jaren, waardoor er eigenlijk niet meer op te lopen is. De binnenzool laat al gauw volledig los en de schoen is waardeloos geworden. En daar is niet heel veel tijd voor nodig: bij 10 jaar en ouder wordt dit al spannend.
Eén van de grootste verzamelaars in de wereld, Jordan Geller, deed om die reden zelfs zijn collectie grotendeels weg. Hij kon het niet meer aan: zijn giga-verzameling was onder zijn neus aan het wegkwijnen. De zolen die ooit zo hagelwit waren, werden geel, lijmranden verkleurden en werden daardoor zichtbaar, dat polyurethaan brak en uiteindelijk kwam Nike ook nog met heruitgaves van schoenen waarvoor hij enorm veel moeite had gedaan: hij was er klaar mee. Andere problemen die voorkomen is dat de verf op de schoen er al snel afbladdert.
Maar hoe komt het precies? Door twee heel normale zaken: water en lucht, schrijft Wired. Door vocht en oxidatie wordt polyurethaan in allemaal kleine stukjes gebroken. Je wil dus liever schoenen die niet van PU zijn gemaakt, maar die zijn zeker bij Nike niet makkelijk te vinden. De Nike Air Jordan 1 Breds uit 1985 zijn een optie: die hebben een rubberen zool. Moet polyurethaan volledig worden geband? Dat wordt lastig: het zit in enorm veel materialen, waaronder anti-corrosieve coatings op marineschepen, ruimtepakken van NASA en in Spandex, een lekker rekbaar stofje dat vaak voor badpakken wordt gebruikt. En ja, het is nu eenmaal heel goed materiaal om een sneaker mee te vormen. Maar dan moet je hem dus wel dragen.
Is er geen hoop voor verzamelaars? Niet echt. Je hebt wel opbergmogelijkheden die luchtdicht zijn of dezelfde omgeving hebben als een museum, maar die zijn niet voldoende. Overal maar vochtvreters neerleggen (en van die Silicagel-zakjes waar ‘DO NOT EAT’ opstaat)? Ook niet voldoende. Wetenschappers zeggen dat een oplossing ver weg is: het vacuum opbergen is weer lastig als het gaat om andere materialen die in de schoen zitten, wat er waarschijnlijk dan uit gaat lopen en alsnog zorgt voor een ondraagbare schoen. Eigenlijk is er niet echt een oplossing: niet eentje die werkbaar is.
Wat wel kan? Zolen wisselen. Er zijn sneakerfans die zichzelf een meester hebben gemaakt in het voorzichtig vervangen van de zolen. Je paartje is dan niet meer mint condition, maar kan in ieder geval gedragen worden. Wel zal het vrij prijzig zijn: sommige mensen kunnen op een werkdag één paar van nieuwe onderkanten voorzien. Maar dan is het eindresultaat wel professioneel.
Ondertussen zitten de makers van sneakers ook niet stil. Die schijnen nu nieuwe PU-formules te gebruiken die het leven van de zolen enigszins zou verlengen, maar zo stelt bijvoorbeeld Reebok: onze producten zijn niet gemaakt om 20 of 30 jaar mee te gaan. Daar denken veel sneakerheads echter heel anders over, en het is dan ook te hopen dat het repareren van schoenen met nieuwe zolen steeds meer geaccepteerd wordt, zodat de levendige handel in sneakers gewoon door kan gaan. En het wandelen op die sneakers ook.
