TEDx Amsterdam duikt in de menselijke natuur

Wat hebben goochelen, gebarentaal, homoseksualiteit in Zuid-Afrika, opnieuw beginnen na een ongeluk en plezier in je werk met elkaar gemeen? Het zijn allemaal aspecten van de menselijke natuur die aan bod kwamen bij TEDx Amsterdam, afgelopen vrijdag in de Stadsschouwburg. Een vergaarbak van inspirerende sprekers over de meest uiteenlopende onderwerpen.  Of: een instant shot hoop en geloof in eigen kracht, creativiteit en doorzettingsvermogen. Een dagje TEDx en je gelooft dat zelfs het onmogelijke mogelijk is! Dat is  ‘the power of ideas’ als ‘tools for a better world’ die TEDx wereldwijd promoot. En zo is de TEDx een probaat middel tegen cultuurpessimisme en winterdepressies. Daar kan geen pilletje tegenop!

Daar staan ze dan, op de wereldberoemde rode stip: internationaal vermaarde sprekers die op de bekende TED-wijze hun verhaal vertellen. Van Marc de Hond tot Katja Schuurman, van Eus van Zomeren tot Klaas ten Holt: elk met hun eigen passie en hun eigen verhaal.  “Wat is een TED-talk zonder een persoonlijk verhaal ,” zegt wetenschapster Desiree Dudley niet zonder spot. En daarmee legt ze de vinger wel op een gevoelige plek. Want er ís een TED-maniertje _ die veelbetekende stiltes!, die veelzeggende handgebaren!_  en maar weinig sprekers zijn zo goed, dat je daar niets meer van merkt.  Maar dat is de vorm, het draait om de inhoud en die had dit keer als paraplu ‘Human Nature’.

 Psychopaten hebben een tekort aan aan oxytocine in hun systeem, vertelde de Amerikaanse wetenschapper Paul Zak bijvoorbeeld.  Een hormoon dat vooral aangemaakt wordt door veel liefde en genegenheid. Zak daagde ons dan ook uit om zoveel mogelijk het L-woord, love, te gebruiken tegen de mensen om ons heen.

Mark de Hond had een persoonlijk verhaal over de wereld die voor hem openging toen hij zijn beperking, een dwarlaesie als gevolg van een tumor in zijn ruggenmerg, accepteerde.

En Valentijn de Hingh, accepteerde haar beperking _een meisjesziel in een jongenslijf_ dan juist weer niet en onderging een zeer pijnlijke geslachtsverandering. “Mijn vagina zag eruit als twee bevroren hamburgers die met geweld tegen elkaar waren geslagen.” Vroeger was gender een inside-grapje dat iedereen begreep, behalve zij. Nu heeft ze een  grapje dat alleen zij begrijpt. Een geweldige, charismatische spreekster die toch wel een van de  meest basale scheidingslijnen, die tussen man en vrouw, is overgestapt. 

Een andere scheidingslijn: die tussen TEDx-ingewijden en niet-ingewijden. Hans Klok verzorgde een magische verrassingsact. “Ik kom niet zoveel op dit soort gelegenheden, dus ik weet niet goed wat ik hier moet doen. Maar ik ben ook al twee keer failliet gegaan, dus ik ben een van jullie!”, aldus de Las-Vegasperformer die het TED-publiek  naast een goochelles zijn belangrijkste levensles meegaf: Denk groot!

Sommige sprekers zijn zo goed, dat ze de rode stip niet eens nodig hebben. Want de man in de zaal die spontaan opstond en een mop vertelde toen het geluid het even af liet weten en het programma kort werd onderbroken,  bleek later de meest inspirerende spreker: Dan Ariely, door presentator Jim Stolze aangekondigd als een held in de TED-gemeenschap. Zijn verhaal ging over arbeid: vreugde in ons werk en het gevoel dat onze bijdrage enig nut heeft, maakt de mens een stuk productiever. We zijn trots op de onmogelijke karweien die we geklaard hebben: het IKEA-effect.

Dat was onderzocht door mensen Bionicle Lego-figuurtjes in elkaar te laten zetten. Als die gelijk weer uit elkaar gehaald werden en doorgegeven aan de volgende kandidaat nam de motivatie en arbeidsvreugde zienderogen af. Zet je het bij wijze van spreken in een museum, dan zijn de proefpersonen juist weer supergemotiveerd en toegewijd aan hun werk. En dat betekent dan weer dat allerlei effectiviteitsteeën van de industriële economie, waarin het arbeidsproces ontleed is tot een serie van losse betekenisloze handelingen,  in de kenniseconomie overboord moeten.

Alle TedXAmsterdam-talks zijn hier terug te zien!